- Nocebo - efekt odwrotny do placebo ma negatywne skutki dla efektów leczenia, także stomatologicznego
- Zjawisko to nie jest tak dobrze udokumentowane w stomatologii, jak w innych dziedzinach medycyny, jednak może mieć znaczący wpływ na skuteczność działań lekarza dentysty, przestrzega Journal of Oral Rehabilitation
- Efekt nocebo opisano do tej pory podczas zabiegów wybielania zębów i usuwania zębów
- Naukowcy przestrzegają, że dentysta nie powinien ukrywać możliwych skutków zabiegu np. ekstrakcji zęba, ale jeśli poda je w pozytywny sposób i wyedukuje pacjenta, będzie miał szansę zapobiec efektowi nocebo
Czytaj więcej
Zęby bez przebarwień. Rady eksperta
Nocebo. Skutki złego nastawienia pacjenta
W wielu dziedzinach medycyny lekarze odnotowują efekt nocebo. Jego skutkiem jest niestety mniejsza skuteczność leczenia. Negatywne nastawienie pacjenta do terapii przyczynia się do nasilenia objawów lub występowania zdarzeń niepożądanych.
Do tej pory niewiele uwagi poświęcono negatywnym oczekiwaniom pacjentów i efektowi nocebo w stomatologii, mimo że wiele mówi się o dentofobii i nadmiernym lęku przed zabiegami dentystycznymi.
Wychodząc z założenia, że czynniki psychiczne mogą odgrywać znaczącą rolę dla wyników leczenia, naukowcy przyjęli że strach, niepokój, czy depresja, a także słabe radzenie sobie z emocjami mogą prowadzić do efektu nocebo w stomatologii. W tym celu badacze z Aarhus University w Danii dokonali przeglądu istniejącej literatury naukowej.
Dowody na zjawisko nocebo, zwłaszcza w odniesieniu do bólu i podawania leków. Następnie przedstawiono przegląd aktualnych dowodów na zjawisko nocebo w dziedzinie stomatologii.
Placebo vs. nocebo
Podczas gdy efekt placebo sprawia, że wiara pacjenta w leczenie sprawia, że skuteczność terapii rośnie, to nocebo działa odwrotnie. Negatywne oczekiwania prowadzą do pogorszenia stanu klinicznego, suboptymalnej skuteczności leczenia a czasami także do wystąpienia zdarzeń niepożądanych.
Naukowcy starali się zbadać efekt norcebo w stomatologii, któremu, jak twierdzą, do tej pory poświęcono bardzo mało uwagi i był omawiany w bardzo małej liczbie prac. Tyle że efekt norcebo został wykazany w wielu warunkach eksperymentalnych oraz klinicznych. A z tego wynika, że jeśli pacjent ma negatywne nastawienie, lekarz nie powinien ich ignorować, informuje Journal of Oral Rehabilitation.
Ekstrakcja ósemek. Odczucie bólu podatne na sugestię
Naukowcy wybrali na przykład badania kliniczne oceniające skuteczność i bezpieczeństwo nadtlenku wodoru w wybielaniu zębów. Okazuje się, że pacjenci otrzymujący placebo mają działania niepożądane, skarżą się na nadwrażliwość i podrażnienie dziąseł.
Natomiast w badaniach klinicznych leków przeciwbólowych stosowanych na ból po usunięciu trzeciego zęba trzonowego, pacjenci otrzymujący placebo doświadczali specyficznych dla leku skutków ubocznych, takich jak nudności, ból głowy i zawroty głowy.
Te wyniki wskazują na istnienie efektu nocebo w stomatologii, podkreślają naukowcy.
Badacze uważają, że potrzebne są badania eksperymentalne w celu zbadania wpływu negatywnych oczekiwań na skuteczność leczenia, objawy i zdarzenia niepożądane. Mają nadzieję, że badania te mogą być wykorzystane do lepszego zrozumienia efektu nocebo w stomatologii i dostarczenia wskazówek, które pomogą go zmniejszyć.
Nawet bez tych badań autorzy przedstawiają w artykule sytuację typową dla zabiegu usuwania mądrości. Pacjent, który zgłasza się na zabieg ma złe wcześniejsze doświadczenia z ekstrakcji zębów i jest bardzo zaniepokojony.
Dentysta objaśnia przebieg operacji i informuje możliwym bólu oraz dyskomforcie przez pewien czas po zabiegu. Upewnia się, czy pacjent odwołał swoje najbliższe plany i ma w domu wystarczającą ilość środków przeciwbólowych. Taka rozmowa powinna być przeprowadzona odpowiednio, by nie generować efektu nocebo. Czasami lepiej przemilczeć pewne informacje, lub podać je w pozytywny sposób, a nawet uświadomić pacjentowi skutki nocebo, wskazują naukowcy.
Komentarze