• Zły stan zdrowia jamy ustnej może prowadzić do pogorszenia ogólnego stanu zdrowia.
  • Choroby zębów i dziąseł wpływają na dochodzenie do zdrowia po różnego typu operacjach.
  • Aby zapewnić sobie jak najlepszy wynik leczenia chirurgicznego, należy zadbać o idealny stan zdrowia jamy ustnej. 

Zły stan zdrowia jamy ustnej to wyższe ryzyko pooperacyjnych komplikacji 

Przed operacją chirurgiczną nieodzowne jest kompleksowe leczenie jamy ustnej. Kieruje na nią lekarz ogólny, specjalista np. chirurg, kardiochirurg, onkolog, anestezjolog, ginekolog, ortopeda. Wskazaniem są poważne zabiegi  chirurgiczne np.: operacja serca, narządu wzroku, transplantacje, operacje onkologiczne.

Ogniska zapalne w jamie ustnej stanowią bardzo wysokie ryzyko dla mięśnia sercowego. Choroba, jak i sama operacja kardiochirurgiczna osłabiają organizm, przez co prawdopodobieństwo zakażenia wzrasta. Przed operacją niezbędne jest zatem wypełnienie wszystkich ubytków oraz terapia periodontologiczna.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku chemioterapii, która powoduje czasowe zmniejszenie zdolności organizmu do wytworzenia komórek zwalczających zakażenia. Z tego względu lekarze zalecają pełną terapię stomatologiczną, pozbycie się ognisk zapalnych w jamie ustnej (od zębów po dziąsła, zwalczenie grzybicy jamy ustnej). Wskazane jest także zdjęcie aparatu ortodontycznego, który może podrażniać błony śluzowe.

Co należy do zabiegów sanacji jamy ustnej

- wyleczenie ubytków próchniczych,
- wyeliminowanie ewentualnych powikłań chorób przyzębia np. stanów zapalnych i krwawiących dziąseł,
- wyleczenie zapalenia miazgi zębowej, ropnia zęba,
- przeleczenie kanałowe martwych zębów,
- leczenie ortodontyczne, w tym korekta niewłaściwie kontaktujących się zębów szczęki i żuchwy, 
- protetyka,
- pełna higienizacja: usunięcie osadów i kamienia nazębnego,
- ekstrakcja zębów, które nie podlegają leczeniu,
- identyfikacja i zapobieganie potencjalnym ogniskom zakażenia.

Chorzy powinni częściej niż zwykle myć zęby 

Wyniki badań cytowanych w pracy opublikowanej w Journal of Thoracic and Cardiovasular Open pokazują, jak bardzo liczy się higiena jamy ustnej.

Udowodniono w niej m.in., że poprawa higieny jamy ustnej wiąże się z redukcją ryzyka powikłań pooperacyjnych u pacjentów z chorobami serca i chorych na raka płuca. Pooperacyjne zapalenie płuc u chorych na raka przełyku zmniejszyło się z 32 proc. do 9 proc. (wśród pacjentów myjących zęby pięć razy dziennie, przez tydzień przed operacją).

Badanie pacjentów po operacjach kardiochirurgicznych wykazało, że osoby z niezadowalającą higieną jamy ustnej miały 12 razy wyższe ryzyko rozwoju pooperacyjnego zapalenia płuc w porównaniu z pacjentami z dobrą higieną jamy ustnej.

Zapalenie płuc po operacji, gdy zęby lub dziąsła są chore

Zapalenie płuc, powodowane przez zassanie śliny lub wydzieliny z gardła, jest częstym powikłaniem operacji onkologicznych.

W Japonii przeprowadzono badanie na ponad 0,5 mln pacjentów onkologicznych (z rakiem głowy i szyi, przełyku, układu pokarmowego, odbytu, płuca oraz wątroby) sprawdzając na ile stan zdrowia jamy ustnej wpływa na występowanie pooperacyjnego zapalenie płuc.

Okazało się, że największe różnice stwierdzono wśród chorych na raka przełyku - ryzyko zapalenia płuc wynosiło 11, 83 proc. - u leczonych stomatologicznie przed operacją  i 14, 27 proc. - u nieleczonych, śmiertelność zaś wynosiła odpowiednio 0,61 proc. i 0, 97 proc. 

Rezultaty tych badań opublikowano w czasopismie British Journal of Surgery.

Do podobnych wniosków prowadzą wyniki innego, także japońskiego, badania przeprowadzonego w jednym z miejskich szpitali uniwersyteckich. 

Stan zdrowia jamy ustnej oceniano na podstawie liczby zębów i ich kondycji, stosowania lub nie protez oraz problemów z przyzębiem. Sprawdzano powikłania pooperacyjne związane z operacją i tempo rekonwalescencji.

Częstość pooperacyjnych powikłań oddechowych (zapalenie płuc) była istotnie wyższa u pacjentów z mniej niż dziesięcioma własnymi zębami. Najwyraźniej jama ustna może być ważnym rezerwuarem bakterii odpowiedzialnych za wywoływanie infekcji płuc,  prowadzącej do zapalenia płuc po operacji wymagającej zaintubowania pacjenta.  Wyniki opublikowano w Canadian Journal of Cardiology.