•  Kobieta, pijąc alkohol i zażywając narkotyki, zmniejsza szanse dziecka na zdrowe zęby.
• Płodowe zaburzenia alkoholowe (fetal alcohol syndrome disorders – FASD) to grupa nieuleczalnych nieprawidłowości rozwojowych występujących u osób, których matki piły alkohol w trakcie ciąży.
• Dzieci i młodzież z FASD częściej mają próchnicę i wady zgryzu w porównaniu z populacją ogólną, dowodzi praca naukowców z WUM.
• Częściej stwierdzano u nich niż u innych dzieci wady zgryzu klasy II, zgryzy krzyżowe oraz stłoczenia zębów. 

Fizjologiczne zaburzenia we wczesnym rozwoju człowieka mają wpływ na zdrowie i choroby w późniejszym życiu. A do takich należy alkohol spożywany przez matkę w czasie ciąży.

Alkohol pity przez matkę zmienia szkliwo u dziecka

Szkliwo w ludzkich zębach mlecznych zaczyna tworzyć się już w macicy i jest bardzo podatne na zaburzenia fizjologiczne występujące w okresie okołoporodowym. Sam moment narodzin jest zaznaczony w szkliwie przez tzw. linię noworodkową (NNL), która tworzy się gdy dziecko przechodzi ze środowiska macicy do środowiska zewnętrznego. W Australii wykonano badanie oceniające  stres i spożywanie alkoholu przez kobietę w ciąży, na NNL u ich dzieci.

Przeprowadzono wywiady z matkami (53 kobiety wzięły udział w badaniu) na temat ich stanu zdrowia w czasie ciąży oraz doświadczeń porodowych. Do badania histopatologicznego oddano 65 zębów mlecznych (siekacze, trzonowce, jeden kłów) ich dzieci. Mierzono grubość linii noworodkowej.

Według naukowców jedynym (statystycznie istotnym) czynnikiem mającym wpływie na grubość NNL było spożycie alkoholu przez kobietę w ciąży. Dzieci matek, które sporadycznie piły alkohol w czasie ciąży, miały grubsze NNL w porównaniu z dziećmi matek, które nie piły. Wyniki te sugerują, że różnice w tworzeniu się NNL, powstają prawdopodobnie z powodu zmian fizjologicznych, które zaburzają homeostazę wapnia podczas odkładania się szkliwa. 

Dzieci matek zażywających narkotyki w ciąży mają częściej próchnicę

W Kanadzie przeprowadzono badanie kohortowe ponad 790 tys. dzieci urodzonych w latach 2006-2016 w Quebecu. Zidentyfikowano te, których matki zażywały narkotyki przed zajściem w ciążę lub w jej trakcie oraz grupę dzieci, które z powodu zaawansowanej próchnicy musiały być hospitalizowane przed ukończeniem 12. roku życia. Jak można się było spodziewać, dzieci których matki zażywały substancje psychoaktywne trafiały prawie czterokrotnie częściej do szpitala z powodu stanu zębów.

 Alkoholowy zespół płodowy (FAS) to zespół objawów prezentowanych przez płód w wyniku spożycia alkoholu przez matkę w okresie ciąży i przed poczęciem, takich jak deficyt wzrostu, zmiany rysów twarzy i opóźniony rozwój neuropsychomotoryczny, a także anomalie zębów.

A gdy kobieta pije w ciąży dużo alkoholu...

Płodowe zaburzenia alkoholowe (fetal alcohol syndrome disorders – FASD) polegają na różnego typu zaburzeniach rozwojowych, w tym także anomaliach w budowie twarzoczaszki.

W Zakładzie Ortodoncji Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego wykonano ocenę stanu zdrowia jamy ustnej oraz występowania wad zgryzu i potrzeb leczenia ortodontycznego u dzieci z FASD na podstawie analizy piśmiennictwa. Wyniki analizy opublikował periodyk  Forum Ortodontyczne.

Istnieje niewiele publikacji na temat problemów stomatologicznych u dzieci z FASD. Trudności z przeprowadzeniem badań w tej populacji są związane przede wszystkim z zebraniem wystarczająco licznej grupy badanej. Dzieci z FASD są najczęściej adoptowane, przebywają w rodzinach zastępczych lub w domach dziecka, co oznacza trudności z dotarciem do ich danych.

U dzieci i młodzieży z FASD poziom higieny jamy ustnej jest niezadowalający. Mają częściej i bardziej zaawansowaną próchnicę oraz wady zgryzu w porównaniu z innymi dziećmi. Do głównych wad należą wady zgryzu klasy II, zgryzy krzyżowe oraz stłoczenia zębów. U dzieci z FASD występuje znacznie więcej dysfunkcji i parafunkcji w układzie stomatognatycznym, chodzi szczególnie o oddychanie przez usta.

Rozpowszechnienie FAS w populacji polskiej jest nie mniejsze niż 4/1000 dzieci, a wszystkich zaburzeń z grupy FASD – nie mniejsze niż 20/1000, podobna sytuacja panuje w innych krajach.