• Menopauzie towarzyszą nie tylko zmiany emocjonalne i fizjologiczne, a także zmiany w stanie zdrowia jamy ustnej. 
• Naukowcy z Faculty of Dentistry, Ege University, w Turcji ocenili związek między stanem zdrowia przyzębia a samopoczuciem emocjonalnym i fizycznym kobiet po menopauzie (w porównaniu z okresem przed menopauzą).
• Z badania wynika, że depresja idzie w parze z gorszym stanem zębów, co jest skutkiem zaniedbań w higienie.

W życiu kobiety jest kilka etapów, w których zmiany poziomu hormonów płciowych sprawiają, że jest ona bardziej podatna na choroby jamy ustnej - są  to  ciąża i menopauza. 

Hormony, a właściwie ich brak a stan dziąseł 

Okresowi menopauzy często towarzyszą  zmiany fizjologiczne i psychiczne, w tym  zaburzenia snu i nastroju. Ponadto zachodzą również zmiany w tkankach jamy ustnej, takie jak redukcja grubości błony śluzowej, zmiany w składzie mikrobiomu oraz mniejsza gęstość kości wyrostka zębodołowego.

Zapalenie przyzębia to przewlekła choroba zapalna tkanek otaczających zęby, która może prowadzić do utraty zębów z powodu resorpcji kości wyrostka zębodołowego. Podwyższony poziom hormonów płciowych, obserwowany w okresie dojrzewania, ciąży i menstruacji, może powodować nasilenie stanu zapalnego dziąseł i zmiany mikrobiologiczne w płytce nazębnej,  ale także w okresie menopauzy brak tych hormonów prowadzić może  do złego stanu przyzębia.

Przeważa pogląd, że zmiany hormonalne i zmniejszenie gęstości mineralnej kości zwiększają predyspozycje do utraty kości wyrostka zębodołowego u kobiet po menopauzie. Jednak do tej pory brakuje jednoznacznych wyników badań, które by go potwierdzały. 

Co więcej, osoby pod wpływem stresu emocjonalnego są bardziej narażone na zapalenie przyzębia. Ponadto wykazano, że kobiety są bardziej podatne na choroby psychiczne niż mężczyźni. Zaburzenia psychiczne występują u nich dwukrotnie częściej. Problem ten nasila się z wiekiem, gdyż menopauza dodatkowo zwiększa ryzyko wystąpienia depresji.

Stąd pomysł naukowców z Faculty of Dentistry, Ege University, w Turcji, by zbadać jakość życia i czynniki stresu psychicznego jako czynniki prowadzące do pogorszenia stanu zdrowia jamy ustnej kobiet po menopauzie.

- Postawiliśmy hipotezę, że pewne cechy psychosomatyczne mogą charakteryzować kobiety z większym ryzykiem złego stanu zdrowia jamy ustnej tuż przed menopauzą lub w jej trakcie. Chcieliśmy sprawdzić, czy istnieje związek między klinicznym stanem zdrowia przyzębia a objawami fizycznymi i emocjonalnymi (które mierzono za pomocą kwestionariusza WHQ (Women’s Health Questionnaire). Oceniliśmy również  gęstość mineralną kości (parametr służący do rozpoznawania osteoporozy), jako czynnik wpływający na proces zapalny przyzębia u kobiet po menopauzie.

W badanej grupie znajdowało się 115 kobiet w wieku od 35–65 lat. Badanie prowadzono od marca do października 2019 r.

Zdrowie zębów przed i po menopauzie

Porównanie stanu zdrowie jamy ustnej i samopoczucia kobiet wykazało:
-  po menopauzie ryzyko utraty zębów było znacznie wyższe niż w grupie młodszych kobiet,
- większe problemy z chorobami przyzębia wiązały się w większym stopniu z depresją niż ze zmianami w gęstości kości,
- w gruncie rzeczy problemy były bezpośrednim skutkiem gorszej higieny jamy ustnej (rzadziej szczotkowane zęby) po menopauzie,
- kobiety mające chore dziąsła były w gorszym stanie psychicznym (wyraźniejsze objawy obniżenia nastroju) niż te, które nie zaniedbywały mycia zębów.

Stąd wniosek, że istnieje związek między menopauzą, liczbą brakujących zębów a złym samopoczuciem psychicznym.

 Co więcej, ta zależność jest dwustronna: kobiety z historią zapalenia przyzębia mogą częściej doświadczać problemów emocjonalnych. Te zaś, które mają obniżony nastrój albo depresję, mogą być bardziej narażone na zapalenie przyzębia.

Badanie opublikowano w BMC Women’s Health.