Badania w tym kierunku, przeprowadzone przez brazylijskich naukowców z Katedry Stomatologii Odtwórczej, Wydziału Stomatologii Uniwersytetu São Paulo, wspierane były przez São Paulo Research Foundation oraz Coordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior - Brasil (CAPES).

Trzy pary gruczołów ślinowych głównych (podżuchwowych, przyusznych i podjęzykowych) oraz wiele mniejszych wydzielają ślinę w jamie ustnej. Ślina pełni różnorodne funkcje, w tym powoduje nawilżanie, inicjuje trawienie i pośrednio wpływa na odporność organizmu. Jest to płyn bogaty w wodę, jony i kilka grup białek, w tym mucyny, które są białkami glikozylowanymi, a większość z nich ma wysoką zawartość kwasu sialowego. W ślinie rozpoznaje się szereg biomarkerów chorobowych.

Ekspresję SARS-CoV-2 wykryto w nabłonku jamy ustnej w wymazach z ludzkiej śliny. Badania te wskazują na znaczenie śliny w strategiach diagnostycznych. Piśmiennictwo sugeruje, że SARS-CoV-2 może infekować ślinianki. Biorąc pod uwagę materiał dowodowy, nie sposób jednak twierdzić, że są one rezerwuarem dla SARS-CoV-2.

Ślina jako narzędzie diagnostyczne
Wczesne wykrycie choroby ma zasadnicze znaczenie dla zmniejszenia jej nasilenia i zapobiegania powikłaniom. Ślinę cechuje duży potencjał, jeśli chodzi o możliwości monitorowania ogólnego stanu zdrowia i rozwoju choroby ze względu na bogactwo biomarkerów chorobowych oraz takie zalety jak materiał do łatwego, bezpiecznego, opłacalnego i nieinwazyjnego podejścia diagnostycznego.

Ostatnie badania sugerują, że ślina może być wykorzystana jako płyn diagnostyczny do wykrywania COVID-19. Stwierdzono, że ślina jest nawet bardziej wrażliwa na wykrycie SARS-CoV-2 u pacjentów z COVID-19 niż wymazy z nosogardzieli.

Ślina ma tę zaletę, że umożliwia samodzielne pobieranie próbek w domu w celu dokładnych testów w kierunku SARS-CoV-2.

Kserostomia
Wykazano, że suchość w ustach objawia się u stosunkowo dużego odsetka pacjentów z COVID-19. Jednocześnie zwrócono uwagę na mniejszy poziom wydzielania śliny, który może być odpowiedzialny za narażenie pacjentów na większe ryzyko zachorowania na COVID-19 (dochodzi do zmniejszenia obecność wielu białek o właściwościach przeciwwirusowych w ślinie).

Jak wiadomo intensywność wydzielania gruczołów ślinowych zależy od kilku czynników, w tym od temperatury, rytmu okołodobowego i intensywności pracy fizycznej oraz typu stymulacji chemosensorycznej, w końcu od procesu żucia. Zmniejszenie niestymulowanego wydzielania śliny, jest częstym objawem opisywanym głównie jako konsekwencja stosowania leków i określonych procesów psychicznych.

Wiadomo, że wydzielanie śliny zmniejsza się wraz z wiekiem i nie można tego wyjaśnić tylko stosowaniem leków przez osoby starsze. Cukrzyca i leki na przewlekłe schorzenia ogólnoustrojowe są oczywiście również związane ze zmniejszeniem wydzielania śliny.