• Grzyby i bakterie mogą aktywować geny związane z powstawaniem  nowotworów głowy i szyi. 
• Badano mikroorganizmy powszechnie występujące w jamie ustnej użytkowników protez stomatologicznych.
• Substancje produkowane przez bakterie tworzące biofilm w jamie ustnej stymulują komórki nowotworowe, aktywując szlaki sygnalizacji komórkowej potrzebne do rozwoju guza i oporności na leczenie.

Odkrycia  naukowców z São Paulo State University (UNESP) w Araraquara w Brazylii  dostarczyły całkowicie nowych informacji na temat powiązań między biofilmem a zachowaniem komórek  raka głowy i szyi.

Z badań "in vitro" wynika, że metabolity wydzielane przez biofilmy mogą modulować ekspresję protoonkogenów (czyli genów potencjalnie zdolnych do wyzwolenia procesu transformacji nowotworowej) oraz genów cyklu komórkowego związanych z wzrostem i przeżyciem komórek rakowych.

Analiza ekspresji genów przez naukowców koncentrowała się na dwóch szlakach sygnałowych, EGFR / RAS / RAF / MEK / ERK oraz EGFR / PI3K / AKT / mTOR, które odgrywają kluczową rolę w proliferacji, różnicowaniu i przeżywalności komórek nowotworowych. Zmiany ekspresji genów w tych szlakach są bardzo powszechne w różnych typach nowotworów.

Naukowcy przeanalizowali komórki raka płaskonabłonkowego głowy i szyi oraz raka jamy ustnej. Rak płaskonabłonkowy jest najpowszechniejszym typem raka jamy ustnej, który powoduje zmiany funkcjonalne i estetyczne. Osoby, które dotknęła ta choroba mają znacznie obniżoną jakość życia.

Osoby z protezą zębową bardziej narażone na raka głowy i szyi?

Komórki stymulowano metabolitami z biofilmów grzybów Candida albicans i bakterii Staphylococcus aureus. Te mikroorganizmy są bardzo częste u użytkowników protez, co wiadomo z wcześniejszej prowadzonych prac, które potwierdziły  występowanie tych drobnoustrojów u 30-40 proc. badanych osób.

 Metabolity z biofilmów C. albicans i S. aureus mogą zagrażać homeostazie prawidłowych komórek nabłonka jamy ustnej, zmieniając ekspresję ważnych genów, takich jak CDKN1A, Bcl-2, PI3K, BRAF, hRAS i mTOR, twierdzą naukowcy.

 Dokładne poznanie cyklu komórkowego jest ważne, ponieważ rak pociąga za sobą niekontrolowany podział i wzrost komórek. Komórki nowotworowe mogą atakować tkanki i narządy w całym ciele. Zakłócone funkcjonowanie inhibitorów tego cyklu i nadmierna sygnalizacja komórkowa (czyli systemu komunikacji, międzykomórkowej regulującego aktywność komórek)  mogą prowadzić do progresji guza.

Mikrobiom jamy ustnej to zróżnicowana społeczność mikroorganizmów, w której występuje aż 700 gatunków wirusów, pierwotniaków, bakterii i grzybów. Kiedy rozwijają się biofilmy, wytwarzają metabolity, które zmieniają odpowiedź immunologiczną i mogą prowadzić do przewlekłego zapalenia, a nawet do produkcji substancji rakowych.

Bakterie jamy ustnej działają na cały organizm