Cukier - dewastator zębów
Słodkości pod choinkę? W zębach Polaków ślad cukrowy jest mocno odciśnięty, niestety w zębach polskich dzieci – najmocniej. Wychowujemy pokolenie cukrożerców. Najmłodsi zjadają w różnej postaci 19 łyżeczek cukru dziennie (95 g) to zdecydowanie najwięcej w Europie.

Jak do tego doszło? Zaczęło się niewinnie od Wańkowicza, który zainkasował 50 tys. zł (w dzisiejszych realiach) za hasło „Cukier krzepi”. Tak sanacyjny rząd walczył o wzrost spożycia cukru, które - o zgrozo - w Polsce było jednym z najniższych w Europie. Potyczka o słodsze życie Polaków przyniosła pełny sukces.

Niecałe pół wieku później za ciosem starszego kolegi po piórze podążyła Osiecka zachwalając imperialistyczny napój zawołaniem „Coca Cola to jest to”. Oba hasła, autorstwa literackich znakomitości, zyskały międzynarodową sławę. Po latach okazało się, że złą.

Co robi podczas świąt Bożego Narodzenia miłośnik „Ziela na kraterze” i „Listów śpiewających”? Ogląda „Kevin sam w domu”, siadając przed telewizorem z porcją słodkości do jedzenia i czymś równie słodkim do picia.

Skoro nie można inaczej, dobrze byłoby jednak wybierać mniejsze zło dla zębów. Takim lepszym wyborem jest gorzka czekolada, gorszym - krakersy – przekonuje amerykański stomatolog dziecięcy Roger Lucas, autor książki o kontrowersyjnym tytule "More Chocolate, No Cavities: How Diet Can Keep Your Kid Cavity-Free”.

Tłumaczy on dlaczego gorzka czekolada jest mniej szkodliwa dla zębów niż  krakersy. - Sedno problemu tkwi w stężeniach. Stężenie cukru jest ważniejsze niż jego ilość - tłumaczy Roger Lucas na przykładzie mleka. Szklanka mleka pełnotłustego i odtłuszczonego mają mniej więcej po 12 g cukru. Jednak badania naukowe ujawniły, że mleko pełnotłuste jest względnie bezpieczne dla zębów, bo nie ma na tyle kwaśnego odczynu, aby prowadzić do demineralizacji szkliwa. Taki niepożądany proces zostanie zainicjowany, gdy wypijemy szklankę mleka chudego. 

- W procesie rozwoju próchnicy odtłuszczanie pośrednio zwiększa stężenie cukru, mimo że ilość cukru pozostaje bez zmian, a stężenie liczy się o wiele bardziej niż ilość - przekonuje Lukas.

Ta sama zasada odnosi się do czekolady. Gorzka czekolada ma podobne stężenie cukru co pełnotłuste mleko, podczas gdy mleczna czekolada i krakersy charakteryzują się wyższym stężeniem cukru, co sprawia, że są w większym stopniu "próchnicotwórcze".

- Można obniżać kwasowy odczyn żywności o 20-40 proc. jedząc pokarmy o wyższej zawartości tłuszczów i w ten sposób zapobiegać próchnicowym zmianom - twierdzi Lukas.

Dobrą strategią walki z próchnicą jest zwiększenie w diecie udziału pokarmów bogatych nie tylko w tłuszcze, ale także w białko i błonnik. Bakterie w obecności tych makroskładników mają trudniejsze warunki do produkcji kwasu mlekowego.