• Podczas pandemii mniej pacjentów odwiedza dentystę, to poza rozwojem próchnicy i chorób dziąseł także innego typu  zagrożenie - rak jamy ustnej diagnozowany jest na późniejszym etapie.
• Rak jamy ustnej to częściej problem mężczyzn (ponad 70 proc. przypadków) niż kobiet.
• Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów choroba stanowi 3,5 proc. wszystkich nowotworów diagnozowanych wśród mężczyzn i 1,4 proc. - wśród kobiet.

Śmiertelność pacjentów z rakiem jamy ustnej jest wysoka, ponieważ nowotwory te są najczęściej wykrywane na późnym etapie. Wielu pacjentów, którym udało się pokonać chorobę, cierpi na długotrwałe problemy,  z powodu poważnego zniekształcenia twarzy, ma trudności z jedzeniem i mówieniem. 

Lawinowy wzrost zachorowań na raka jamy ustnej

Na całym świecie rośnie liczba przypadków nowotworów jamy ustnej, warg i gardła. Rak jamy ustnej może być całkowicie uleczalny, gdy zostanie zdiagnozowany na wczesnym etapie.

– W Polsce zachorowalność na nowotwory jamy ustnej, warg i gardła w  ciągu ostatniej dekady wzrosła aż o 25 proc. Na 100 tys. mężczyzn, co roku w kraju notuje się już ok. 16 zachorowań. Pośród kobiet ten wskaźnik jest trzykrotnie niższy, wynosi niecałe 6 osób na 100 tys., ale i tak jest zdecydowanie za wysoki – mówi lek. stom. Ewa Kopacz z Medicover Stomatologia Plac Konstytucji w Warszawie, cytowana przez dziennik.pl. 

Pandemia COVID-19, zwłaszcza w 2020 r., znacznie ograniczała funkcjonowanie  praktyk dentystycznych. Stąd poważne obawy, że wiele osób z wczesnymi stadiami raka jamy ustnej pozostaje niezdiagnozowanych. Regularne przeglądy stomatologiczne i wizyty u lekarza rodzinnego to główne sposoby rozpoznawania wczesnych stadiów raka jamy ustnej. Niestety w czasie I i II fali COVID-19 aż 41 proc. Polaków zrezygnowało z wizyty u stomatologa – wynika z badań pracowni Zymetria dla Medicover Stomatologia. 

Pandemiczna luka diagnostyczna

Ta niższa frekwencja pacjentów odbiła się w widoczny sposób na liczbie skierowań na konsultacje onkologiczne, które wystawione zostały przez lekarzy dentystów. Ich liczba w 2020 r., w porównaniu do 2019 r., wyraźnie się zmniejszyła. Co prawda obawy przed wizytą w gabinecie dentystycznym osłabły, ale nadal istnieje grupa pacjentów, która u stomatologa nie była blisko dwa lata. 

– Mierzymy się z dwoma bardzo niepokojącymi zjawiskami. Z jednej strony, w ostatnich dwóch, pandemicznych latach obserwujemy coraz wyraźniej spadek wykrywalności nowotworów jamy ustnej, warg i gardła. Z drugiej, rośnie liczba przypadków, w których pacjenci zwlekający z wizytami pojawiają się teraz z zaawansowanymi zmianami - mówi dentystka.

Według informacji Krajowego Rejestru Nowotworów, nowotwory jamy ustnej, gardła i warg przybierają różne postaci. Wśród mężczyzn najczęściej obserwuje się zmiany nowotworowe na migdałkach, dnie jamy ustnej, języku, części krtaniowej gardła i śliniankach przyusznych. Rzadziej na podniebieniu czy dziąśle. U kobiet obserwuje się natomiast częściej raka języka, dna jamy ustnej, ślinianki przyusznej. Aż w 95 proc. przypadków nowotwory jamy ustnej to raki płaskonabłonkowe. Rzadko natomiast występują raki gruczołowe.

Diagnostyka raka jamy ustnej jest skomplikowana. Dlatego tak duże znaczenie ma poddawanie się regularnym, minimum raz na pół roku, przeglądom u dentysty. Dotyczy to szczególnie osób palących papierosy.