• 38-letni mężczyzna zgłosił się do dentysty z poważnie opuchniętymi dziąsłami i rozchwianymi zębami. 
  • Zdiagnozowano u niego  parodontozę związaną z immunoglobuliną G4. 
  • Choroba IgG4-zależna często powoduje powiększenie jednego lub więcej narządów, jednak rzadko zmianom podlegają dziąsła.
  • Po półrocznej terapii objawy ustąpiły i nie nawracały.

 38-letni mężczyzna cierpiał z powodu nadmiernie powiększonych dziąseł, zęby miał rozchwiane, z których część już utracił. Trafił do szpitala na oddział periodontologii. Główną dolegliwością pacjenta było uogólnione powiększenie dziąseł. Stan ten trwał blisko dwa lata, 

 Opis przypadku zamieścił periodyk BMC Oral Health.

Tajemnicza choroba IgG4-zależna

Choroba IgG4-zależna (IgG4-related disease) jest stosunkowo niedawno opisaną jednostką chorobową o nieznanej etiologii i patogenezie. Schorzeniu towarzyszy przewlekły stan zapalny prowadzący do włóknienia zajętych narządów i upośledzenia ich funkcji. U większości chorych stwierdza się podwyższone stężenie IgG4 w surowicy. 

Częstość występowania chorób IgG4-zależnych jest nieznana. Najwięcej nowych zachorowań odnotowuje się w Azji. Ocenia się, że zapadalność na IgG4-RD wynosi ok. 0,28–1,08 na 100 tys. osób. Chorują najczęściej mężczyźni w średnim i starszym wieku (średni wiek w chwili zachorowania to 65 lat), chociaż choroba może ujawnić się w młodszym wieku, a nawet u dzieci.

Dotychczas opisano zajęcie ponad 40 różnych narządów. Obraz kliniczny IgG4-RD jest bardzo zróżnicowany i zależny od zajętego narządu. Objawy kliniczne są niespecyficzne, a rozpoznanie bywa przypadkowe, bowiem przebieg może być też zupełnie bezobjawowy. Najczęściej początek choroby nie ma objawów ogólnoustrojowych. Proces chorobowy jest zazwyczaj wielonarządowy (ok. 58 proc. chorych) i prowadzi do stopniowego włóknienia zajętych narządów i upośledzenia ich funkcji.

Objawy IgG4-RD w obrębie jamy ustnej

Autorzy pracy podkreślają, że  pacjenci z nieprawidłową akumulacją płynu w tkankach dziąseł i przerostem dziąseł powinni przejść badanie serologiczne i ewentualnie biopsję oraz inne testy, bo tylko tak staranne badania umożliwią postawienie trafnej diagnozy.

- IgG4-RD w obszarze jamy ustnej i szczękowo-twarzowej dotyczy głównie gruczołów ślinowych, ale ten rzadki przypadek charakteryzował się powiększeniem dziąseł – napisał dr Jinmei Zhanga z West China College of Stomatology, Sichuan University w Chengdu w Chinach. 

Groźna dla życia choroba o nieznanej etiologii

Choroba związana z IgG4 często powoduje powiększenie jednego lub więcej narządów (a także guzopodobnych mas w organizmie), w tym trzustki, głównych gruczołów ślinowych, aorty, płuc i nerek. Jednak rzadko zmianom podlegają dziąsła. Chorobę można przeoczyć, ponieważ przypomina wiele innych chorób zakaźnych i zapalnych.

IgG4-RD dość łatwo się leczy, jeśli zostanie wykryta wcześnie; jeśli nie, IgG4-RD może prowadzić do zgonu.

Rozchwianie i utrata zębów oraz powiększona tkanka dziąseł

Pacjent przyznał w wywiadzie, że kilka miesięcy wcześniej zęby zaczęły mu się chwiać. W pewnym momencie zaczął mu dokuczać silny ból i po pewnym czasie  wypadł mu pierwszy lewy ząb trzonowy szczęki. Do szpitala skierował  go dentysta, który zdiagnozował paradontozę.

Poza tym, że mężczyzna palił papierosy przez 20 lat, był ogólnie zdrowy. Nie wykryto widocznych nieprawidłowości w obrębie głowy i szyi, ale badanie stomatologiczne wykazało bardzo złą higienę jamy ustnej.

Na każdym zębie mężczyzna miał grubą warstwę kamienia nazębnego, a dziąsła były powiększone i zaczerwienione,  podczas sondowania pojawiło się krwawienie, stwierdzono głębokie kieszonki zębowe i utratę przyczepu. 

Pantomogram wykazał uogólniony zanik kości wyrostka zębodołowego, zwłaszcza resorpcję wyrostka zębodołowego lewego pierwszego i drugiego przedtrzonowca. Badanie szpiku kostnego nie wykazało żadnych nieprawidłowości. Testy na AIDS, kiłę, wirusowe zapalenie wątroby typu B i C oraz Mycobacterium tuberculosis dały wynik ujemny.

Natomiast serologiczne badanie krwi ujawniło wysoki poziom białka C-reaktywnego - wynosił 14 mg/L (zakres normalny, 0-10 mg/L); poziom IgG w surowicy wynosił 23,70 g/l (zakres normalny, 8,00-15,50 g/l), a stężenie IgG4 2800 g/l (zakres normalny, 0,035-1,500 g/l).

U pacjenta zdiagnozowano zapalenie przyzębia IgG4-zależne. Otrzymał terapię kortykosteroidami, raz przeleczono go periodontologicznie. Po leczeniu, trwającym sześć miesięcy, powiększone dziąsła uległy  znacznej poprawie, nawroty choroby nie wystąpiły.  Mężczyźnie zalecono rzucenie palenia i wizyty u periodontologa co trzy miesiące.