• Ręczne wewnątrzustne aparaty rentgenowskie są w użyciu od blisko 30 lat.
  • Jednak mimo ich wygody,  nie powinny zastępować stacjonarnych aparatów rentgenowskich.
  • Konwencjonalna diagnostyka obrazowa jest nadal najlepszą opcją i dla pacjenta i dla dentysty.

Ręczne urządzenia rentgenowskie mogą zwiększać narażenie użytkowników i pacjentów na promieniowanie. To nie jedyna wada, na którą wskazuje dr James Geist z University of Detroit Mercy School of Dentistry, ponieważ w z jego analiz wynika, że tego typu sprzęt niestety także negatywnie wpływa na jakość uzyskanego obrazu.

Artykuł dr Geista opublikował periodyk Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology and Oral Radiology.

Kariera przenośnych aparatów rtg

Ręczne wewnątrzustne aparaty rentgenowskie pojawiły się na rynku w latach 90-tych i zyskują coraz większą popularność. Są opłacalne, a ponadto pacjenci obawiający się promieniowania rtg mają podczas ich użycia większy komfort, ponieważ nie są zostawiani sami w trakcie robienia zdjęcia.

Tyle że korzystanie z ręcznych aparatów rtg rodzi konkretne zastrzeżenia dotyczące ich bezpieczeństwa i skuteczności.

- Dentyści, którzy rozważają zakup przenośnego, podręcznego urządzenia rentgenowskiego do swojego gabinetu, powinni być świadomi potencjalnych problemów z nimi związanych, napisał dr Geist.

W 2015 r. European Academy of DentoMaxilloFacial Radiology zaleciła, aby stosowanie ręcznych aparatów rentgenowskich ograniczało się do sal operacyjnych, pogotowia ratunkowego i obszarów chirurgicznych, w których pacjenci mogą być poddani znieczuleniu ogólnemu.

Jednak National Council on Radiation Protection and Measurements (NCRP) uznała limity akademii za zbyt restrykcyjne i ogłosiła, że ​​przenośne aparaty są bezpieczne do śródoperacyjnych zabiegów endodontycznych lub do wykonywania zdjęć rentgenowskich dzieci.

Tymczasem American Dental Association  nie nakłada żadnych ograniczeń na używanie przenośnych aparatów rentgenowskich, o ile lekarze przestrzegają pewnych środków ostrożności podczas ich używania i przechowywania.

Według dr. Geista, ze stosowaniem tego sprzętu wiążą się bardzo konkretne obawy.

 Możliwy wzrost narażenia operatorów na promieniowanie rtg

Operatorzy urządzeń ręcznych dotykają generatora promieni rentgenowskich podczas zabiegów, w przeciwieństwie do konwencjonalnych aparatów. Dowody wskazują, że przenośne urządzenia mogą zwiększać narażenie użytkowników na promieniowanie, mimo że przekazywane ilości promieniowania zazwyczaj mieszczą się w granicach dopuszczalnych dla narażenia zawodowego.

Potencjalny wzrost narażenia pacjentów na promieniowanie rtg

Aby zminimalizować dawkę promieniowania dla pacjentów gabinetów dentystycznych,  potencjał lampy ma być niższy niż 60 kVp. Obecnie dostępne na rynku urządzenia przenośne spełniają jedynie minimalne standardy w tym zakresie. Dodatkowo ekspozycja pacjenta na promieniowanie może wzrosnąć, jeśli obszar ekspozycji staje się bardziej rozległy, na przykład gdy lekarz oddala aparat rentgenowski od głowy pacjenta. Długotrwałe korzystanie z urządzenia ręcznego może prowadzić do zmęczenia operatora, co w efekcie sprawia, że  zbliża bądź oddala je od ciała pacjenta.

Zła jakość zdjęć rtg

Teoretycznie promieniowanie rentgenowskie, uzyskane za pomocą urządzeń przenośnych, jest  porównywalne do tych wytwarzanych za pomocą konwencjonalnych systemów, niemniej jednak pewne ich aspekty wpływają na jakość obrazu. Na przykład trzymanie urządzenia, które waży około 2,5 kg może prowadzić do zmęczenia operatora. Co skutkuje jego błędami i gorszym obrazem. Zmęczenie może również prowadzić operatora do niespójnego ustawienia urządzenia podręcznego i czujnika we właściwej orientacji. Może to prowadzić do słabych obrazów, co wymaga wykonania większej liczby zdjęć i naraża wszystkich na dodatkową ekspozycję na promieniowanie.

Chociaż przenośne urządzenia rentgenowskie mogą oferować pewne korzyści, jednak dentyści nie powinni polegać wyłącznie na ręcznych aparatach rtg, podsumował dr Geist.