• Rdzenni Australijczycy częściej chorują na próchnicę zębów niż pozostali mieszkańcy Australii (niezależnie od wieku, stanu zdrowia i statusu majątkowego).
  • Za ten stan rzeczy odpowiadają różnice w stylu życia oraz inna mikroflora jamy ustnej.
  •  Podobnie jak w przypadku biopsji krwi i tkanek, płyny jamy ustnej są źródłem danych biochemicznych zawierających informacje prognostyczne i diagnostyczne.

W 2020 r. na Terytorium Północnym stwierdzono, że dzieci rdzennej ludności w wieku 5–10 lat prawie dwukrotnie częściej miały co najmniej jeden ząb mleczny z nieleczoną próchnicą niż pozostałe dzieci  (26 proc.)  Nie lepiej wyglądał stan jamy ustnej dzieci do 14 r. ż., gdy porównywano liczbę zębów stałych zaatakowanych przez próchnicę.

Stąd pomysł, by wypracować łatwe metody identyfikowania dzieci aborygeńskich, szczególnie zagrożonych zaawansowaną próchnicą zębów, aby można było podjąć środki zapobiegawcze.

Ślina działa jako pierwsza linia obrony przed chorobą próchnicową
- chroni przed demineralizacją, dostarcza jony wapnia i fosforanu
-  rozcieńcza bakteryjne toksyny
-  nawilża jamę ustną,
- wspomaga żucie, połykanie, smak i trawienie pokarmu.

Ślina jak biopsja może być wykorzystana do diagnozowania chorób

Ślina jest źródłem danych biochemicznych (podobnie jak biopsja tkanek) ułatwiających diagnozę chorób. Ocena ryzyka próchnicy koncentrowała się zatem głównie na ślinie jako płynie diagnostycznym, oprócz pomiarów przebytej lub aktywnej choroby próchnicowej.

Biomarkery zawarte w ślinie:
- stężenie mutantów Streptococci i Lactobacilli,
- intensywność produkcji śliny i jej pojemność buforowa.

Naukowcy ze School of Medicine and Dentistry, Grifth University w Australii  oceniali zaawansowanie choroby próchnicowej zębów, poziom biomarkerów w ślinie u dzieci w wieku 5-17 lat  rdzennych mieszkańców wiejskiej społeczności.

Postanowili sprawdzić na ile biomarkery zawarte w ślinie mogą być wskaźnikami ryzyka próchnicy wśród Aborygenów, ponieważ te zależności nie muszą być takie jak w innych grupach ludności z całego świata. Naukowcy chcieli ocenić związek między zaawansowaniem próchnicy zębów a obecnością patogennych bakterii i drożdżaków w  ślinie, pH śliny, oraz jej pojemnością buforową. 

Badanie prowadzone w latach 2015-2017 objęło 208 dzieci, które wcześniej nie zgłaszały się na wizyty kontrolne do dentysty. Podczas badania mierzono przepływ śliny, jej odczyn oraz ilość bakterii. Próchnicę zębów oceniano posługując się wskaźnikiem International Caries Detection and Assessment system, Wyniki opublikował periodyk BMC Oral Health.

Okazuje się, że podwyższone ryzyko nowych ognisk próchnicy  w okresie dwóch lat  zapowiadało mniej intensywne wydzielanie śliny, wyższy poziom próchnicotwórczych bakterii (Streptococci sp.)  Ryzyko rozwoju wczesnych stadiów próchnicy było wyższe o 61 proc. i o 121 proc. dla zaawansowanej próchnicy u dzieci z większą ilością bakterii w ślinie. Natomiast intensywna produkcja śliny zwiększała ochronę przed zaawansowaną próchnicą zębów o 58 proc.