• Prace rozpoczęły się od prześledzenia rozwoju gruczołów ślinowych u embrionów myszy.
  • Odkryto, że komórki tworzące ślinianki różnią się łatwością, z jaką przylegają do sąsiednich komórek.
  • Ta cecha ma kluczowe znaczenie w formowaniu się gruczołów ślinowych w embrionach myszy.

- To ważne, by ten proces zrozumieć w najdrobniejszych szczegółach na modelu zwierzęcym, by potem móc go dokładnie odtworzyć, mówi dr Ken Yamada, z National Institutes of Health kierujący badaniami biologii komórki. 

Podglądanie ślinianek u myszy

Dzięki mikroskopii dwufotonowej naukowcy śledzili ruchy embrionalnych komórek gruczołu ślinowego w czasie rzeczywistym. Zauważyli, że niektóre komórki częściej niż inne przylegają do sąsiednich komórek.

Te bardziej "lepkie" komórki miały tendencję do skupiania się w centrum struktury, podczas gdy pozostałe przemieszczały się swobodnie do zewnętrznych krawędzi i przywierały do ​​błony podstawnej.

Nacisk tych grupujących się na obrzeżach struktury komórek powodował, że zewnętrzna warstwa gruczołu rozszerzała się szybciej niż jego centralna część. W efekcie wyginała się do wewnątrz, dzieląc istniejące wypukłości na nowe wypustki. Ten proces, zwany pączkowaniem, odbywa się wielokrotnie, aż powstanie dojrzały, przypominający kulę gruczoł, który  zawiera tysiące drobnych struktur, w których wydzielana jest ślina.

Komórki dwóch "prędkości"

Na podstawie informacji o zachowaniu komórek w embrionalnym gruczole myszy, naukowcy odtworzyli ten proces w komórkach wyhodowanych w laboratorium.

- Zaprojektowaliśmy komórki tak, aby dostroić ich lepkość do siebie nawzajem, i stworzyliśmy błonę podstawną, aby komórki mogły do niej przywierać  – powiedział dr Shaohe Wang, z NIDCR.

- W sztucznym systemie zaobserwowaliśmy silne pączkowanie, podkreśla dr Wang.

Nadal jednak daleko do finału - czyli wyhodowania sztucznej ślinianki, dodatkową korzyścią z tych badań, jest wiedza na temat rozwoju tych gruczołów, ponieważ niektóre z reguł są uniwersalne dla rozwoju i mogą być wykorzystane do prac nad innymi  organami.

Wyniki badań ukazały się w czasopismie Cell.