Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) długi COVID-19 diagnozowany jest w  okresie trzech miesięcy od wykrycia zakażenia wirusem SARS-CoV-2 (lub podejrzenia tej infekcji). Charakteryzuje się co najmniej jedną dolegliwością utrzymującą się przez okres nie krótszy niż dwa miesiące. Co ważne, tych objawów nie można  wyjaśnić inną chorobą.

Długi COVID-19 - objawy w jamie ustnej

Objawy długiego COVID-19 mogą występować nawet po lekkim przechorowaniu. Najczęściej obserwowanymi stanami są zmęczenie i trudności ze snem. Na łamach periodyku Oral Deseases pojawiło się pierwsze badanie opisujące objawy długiego COVID-19 w rejonie jamy ustnej.

Na oddziale rehabilitacyjnym  w University Hospital Northeast Brazil, w miejscowości Natal w Brazylii, leczono 22 osoby które  przeszły bardzo ciężki COVID-22. Wszystkie przez co najmniej trzy dni przebywały na oddziale intensywnej terapii. W grupie tej znalazło się 12 mężczyzn i 10 kobiet (średnia wieku 56 lat). Średni czas pobytu na OIT 8 dni,  9 osób wymagało wentylacji mechanicznej. Najczęściej obserwowanymi chorobami współistniejącymi były nadciśnienie tętnicze (85 proc.) i cukrzyca typu II (6 proc.).

Brazylijscy lekarze zaobserwowali u wszystkich tych pacjentów suchość jamy ustnej, która utrzymywała się ponad sześć miesięcy.

Suchość jamy ustnej jako objaw COVID-19

Konsultacja specjalisty stomatologa odbywała się po przyjęciu na oddział. Średni czas trwania objawów kserostomii od wypisu ze szpitala wynosił 155 dni.  Średnie prawidłowe wydzielanie śliny spoczynkowej było na poziomie 0,07 ml/min. (zakres od 0,0 do 1,3 ml/min.) przy normie wynoszącej  0,25-0,55 ml/min. Przy czym prawie 55 proc. pacjentów miało znacznie ograniczoną produkcję śliny na poziomie poniżej 0,1 ml/min.  Co więcej dwie trzecie tych pacjentów cierpiało także z powodu zaawansowanej formy zespołu suchego oka (kseroftalmia). 

Kserostomia została wcześniej opisana jako istotny objaw u osób z COVID-19, ale kseroftalmia do tej pory nie była wiązana z COVID-19. W Brazylii obserwowany jest podczas pandemii COVID-19  istotny wzrost liczby przypadków  zespołu Sjögrena. Profil kliniczny badanej grupy różni się nieco od zwykłych pacjentów z zespołem Sjögrena, gdyż składa się w dużej części z mężczyzn. 

Długofalowe konsekwencje COVID-19 nie są jeszcze w pełni zrozumiałe, a informacje w literaturze są nadal ograniczone. Brazylijskie badanie pokazuje znaczące zmiany powodowane przez tę chorobę, które wymagają starannego monitorowania.

Diagnoza ze śliny

Czytaj więcej

Diagnoza ze śliny