W gruncie rzeczy, to jak zęby wyczuwają zimno, nie jest do końca wyjaśnione. W małych kanałach wewnątrz zębów znajduje się płyn, który przemieszcza się wraz ze zmianą temperatury. Przyjęto hipotezę, że w jakiś sposób zakończenia nerwowe  odbierają kierunek tego ruchu, co sygnalizuje, czy ząb jest gorący, czy zimny.

Zespół badawczy kierowany przez prof. Katharinę Zimmermann z University Friedrich-Alexander Erlangen-Nürnberg w Niemczech  skupił się głównie nie na zębach, ale na kanałach jonowych w błonie  komórkowej, które działają jak bramy molekularne. Po wykryciu sygnału - czyli impulsu chemicznego lub zmiany temperatury - kanały albo zamykają się, albo szeroko otwierają  i pozwalają jonom wniknąć do komórki. Powstaje impuls elektryczny, który przesuwa się z komórki do komórki. To szybki sposób przesyłania informacji, który ma kluczowe znaczenie dla mózgu, serca i innych tkanek.

Około 15 lat temu odkryto, że kanał jonowy o nazwie TRPC5 jest bardzo wrażliwy na zimno. Ale nie było wiadomo, gdzie konkretnie one funkcjonują, bo okazało się, że nie jest to skóra.

Okazało się, że TRPC5 "rezyduje" w zębach - a zwłaszcza w zębach z ubytkami próchnicowymi.

Eksperyment na myszach dowiódł, że TRPC5 rzeczywiście działa jak czujnik zimna. Badacze sprawdzali funkcjonowanie całego układu kości szczęki, żuchwy, zębów i nerwów. Wykryto, że nerwy uaktywniają się, gdy zimny płyn wszedł w kontakt z zębem. Czyli ząb wyczuwał zimno.

Tymczasem myszy pozbawione jonu TRPC5 lub te, u których zęby potraktowano substancją chemiczną blokującą ten jon, zimna nie czuły.

Naukowcy wykryli, że TRPC5 występują w błonie komórkowej  odontoblastów, znajdujących się między miazgą a zębiną. Wyjaśnia to dlaczego osoby z nieleczoną próchnicą cierpią na nadwrażliwość zębów.

Na podstawie tych odkryć można też wytłumaczyć, w jaki sposób olejek goździkowy, stosowanego od bardzo dawna w stomatologii, zmniejsza problemy z nadwrażliwością. Okazuje się, że substancja ta blokuje białko „czujnika zimna”.

Zatem opracowanie leków, które skutecznie wyłączałyby jon TRPC5, mogłoby potencjalnie wyeliminować problem wrażliwości zębów na zimno.

Więcej: sciencemag.org