• Utrata zębów jest powiązana z pogorszeniem funkcji poznawczych, ale stosowanie protez zębowych może zapewnić pewną ochronę przed tym procesem.
  • Każdy dodatkowy brakujący ząb niósł o 1,4 proc. wzrost względnego ryzyka upośledzenia funkcji poznawczych i 1,1 proc. wzrost względnego ryzyka zdiagnozowania demencji
  • Terminowe leczenie protetyczne protezami zębowymi może zmniejszyć postęp zaburzeń poznawczych związanych z utratą zębów
  •  Dorośli z brakującymi zębami, ale bez protez, mieli 23,8 proc. prawdopodobieństwa na upośledzenie funkcji poznawczych, podczas gdy u osób z protezami to ryzyko wynosiło już tylko 16,9 proc.

Mnożą się badania, w których naukowcy próbują ustalić związki między zdrowiem ogólnym a zdrowiem jamy ustnej. Okazuje się, że brak chociażby kilku zębów  zwiększa ryzyko powstawania luk w pamięci. To oczywiste, że kłopoty z pamięcią mają przede wszystkie osoby starsze. Mało kto jednak wiąże ich problemy z brakiem uzębienia. A do takiego wniosku prowadzą ostatnio prowadzone badania.

Naukowcy przeanalizowali związek między pogorszeniem funkcji poznawczych a utratą zębów, na podstawie 14  badań obejmujących ponad 34 tys.  dorosłych osób oraz 4, 7 tys. przypadków osłabienia funkcji poznawczych. Chociaż utrata zębów była powiązana z pogorszeniem funkcji poznawczych, stosowanie protez może zapewnić pewną ochronę, jak odkryli. Ich wyniki opublikował Journal of Post-Acute and Long-Term Care Medicine.

- Biorąc pod uwagę ogromną liczbę osób, u których co roku diagnozuje się chorobę Alzheimera i demencję, ważne jest, aby lepiej zrozumieć związek między złym stanem zdrowia jamy ustnej a pogorszeniem funkcji poznawczych – stwierdził prof. Bei Wu, z New York University Rory Meyers College of Nursing.

Wcześniejsze badania wykazały już związek między utratą zębów a osłabieniem funkcji poznawczych. Osoby starsze często mają gorszy stan zdrowia jamy ustnej niż osoby młodsze, a upośledzenie funkcji poznawczych może tylko zaostrzyć ten problem, zauważyli Wu i współpracownicy. 

Autorzy wykonali nową analizę, zestawiając wyniki istniejących badań dotyczących utraty zębów i funkcji poznawczych. Przeszukali sześć naukowych baz danych w poszukiwaniu badań opublikowanych do 1 marca 2020 r. i uwzględnili badania z co najmniej trzema kategoriami utraty zębów.

Gorsza percepcja, pamięć i myślenie przy braku zębów

 Starsi dorośli z większą niż przeciętna liczbą brakujących zębów mieli 1,48 razy większe ryzyko upośledzenia funkcji poznawczych i 1,28 razy większe ryzyko zdiagnozowanej demencji. 

Ponadto im większa liczba utraconych zębów tym  wyższe ryzyko pogorszenia percepcji i pamięci. Każdy dodatkowy brakujący ząb niósł o 1,4 proc. wzrost względnego ryzyka upośledzenia funkcji poznawczych i 1,1 proc. wzrost względnego ryzyka zdiagnozowania demencji.

Proteza zębowa dobra na pamięć

Autorzy zauważyli, że protezy mogą mieć pewne właściwości ochronne przed spadkiem funkcji poznawczych. Dorośli z brakującymi zębami, ale bez protez, mieli 23,8 proc. prawdopodobieństwa na upośledzenie funkcji poznawczych, podczas gdy u osób z protezami  to ryzyko wynosiło już tylko 16,9 proc.

- Terminowe leczenie protetyczne protezami zębowymi może zmniejszyć postęp zaburzeń poznawczych związanych z utratą zębów – napisali autorzy.

Analiza miała jednak potencjalne wady, w tym ryzyko błędu systematycznego. Nie wszystkie opracowywane badania kontrolowały ważne czynniki, takie jak wiek uczestników, oraz stosowały różną metodologię do oceny funkcji poznawczych. Mimo tych niedociągnięć praca bez wątpienia stanowi dowód na  niezwykle ważną rolę dobrego zdrowia jamy ustnej oraz  korzyści płynące z terminowego leczenia protetycznego.

Jak sprawne gryzienie wpływa na percepcję

Według naukowych teorii, impulsy generowane w wyniku ruchu szczęki uzbrojonej w zęby doprowadzane są do ściśle określonych rejonów mózgu, a tam przetwarzane w sygnały stymulujące pamięć, i to zarówno tę świeżą, jak i retrospektywną. Osoby bezzębne siłą rzeczy wytwarzają mniej pobudzających impulsów, a więc ich mózg jest stymulowany w mniejszym stopniu niż być powinien. Bardziej szczegółowo opisywaliśmy to tekście: Bezzębne osoby mają gorszą pamięć.

Autorzy opracowania naukowego zastrzegają jednocześnie, że przyczyną słabszej pamięci może być także specyficzna dieta, którą - chcąc nie chcąc zaczynają stosować ludzie mający problemy z przeżuwaniem pokarmu. Mniej witamin, mniej protein może być jedną z przyczyn słabszej pracy mózgu.