• Ferumoksytol zakłóca próchnicogenny biofilm poprzez aktywację nadtlenku wodoru.
  • Ważna rola wody utlenionej, w środowisku której podaje się lek.
  • Pierwsze badanie kliniczne, które dowiodło skuteczności nanozymów w walce z próchnicą.

Biologiczne oddziaływanie specyfiku przeciwko biofilmowi powstającemu na szkliwie zębów nie było wcześniej badane.

Okazuje się, że ferumoksytol atakuje patogeny tworzące biofilm, hamując w ten sposób próchnicę szkliwa zębów.

Naukowcy z Uniwersytetów Pensylwanii i Indiany udowodnili silną swoistość przeciwdrobnoustrojową ferumoksytolu (nanocząstek tlenku żelaza FerIONP) wobec biofilmu zawierającego Streptococcus mutans.

Ferumoksytol skuteczny w leczeniu próchnicy

Jak wiadomo ferumoksytol został zatwierdzony przez Food and Drug Administration (FDA) do stosowania ogólnoustrojowego w leczeniu niedoboru żelaza. Okazuje się, że środek ten może zakłócać próchnicogenne biofilmy poprzez aktywację nadtlenku wodoru (działanie podobne do peroksydazy) przy zastosowaniu miejscowym.

Naukowcy, korzystając z aparatów wewnątrzustnych pokrytych naturalnym szkliwem zęba, przeprowadzili (w warunkach sprzyjających powstawaniu próchnicy zębów) randomizowane badanie krzyżowe, w którym realizowano zabiegi z udziałem FerIONP.

Naukowcy odkryli, że FerIONP wykazuje silną swoistość przeciwdrobnoustrojową , niszczącą biofilm zawierający Streptococcus mutans (patogen próchnicogenny) co skutkuje znacznym zmniejszeniem demineralizacji szkliwa.

Analizy wykazały, że FerIONP atakuje S. mutans poprzez mechanizm wiązania glukanu, selektywnie dezaktywując patogen w wyniku wytwarzania reaktywnych form tlenu (ROS) in situ.

Pierwsze badanie z udziałem ochotników pokazało potencjalne terapeutyczne zastosowanie nanocząstek katalitycznego tlenku żelaza (nanozymów) jako celowanego nanoleku przeciw chorobie zakaźnej jamy ustnej.

Bicz na Streptococcus mutans

Dr Hyun Koo ze School of Dental Medicine Uniwersytetu Pensylwanii podkreślił, że zastosowany specyfik jest precyzyjną i bardzo skuteczną metodą lecznicza. Zaburza powstawanie płytki nazębnej wytwarzanej przez bakterie Streptococcus mutans. W ten sposób zdecydowanie zmniejsza wielkość uszkodzeń szkliwa.

Badacze, wyjaśniając mechanizm działania leku, wskazują m.in. na:
- proces rozkładu cukrów, które wykorzystywane są do tworzenia struktury płytki nazębnej;
- powstawanie (w procesie rozkładu wody utlenionej, w środowisku której podawano lek) atomów tlenu, dezaktywujących bakterie;
- wiązanie się atomów tlenu z receptorami S. mutans, co ułatwia niszczenie patogenu.

Nanozymy w walce z próchnicą

Według naukowców to pierwsze badanie kliniczne, które dowiodło skuteczności nanozymów w walce z próchnicą (nanozymy naśladują działanie enzymów, ułatwiając chemiczne reakcje, enzymy jednak są zwykle białkami o bardzo skomplikowanej budowie - zatem trudne do zastosowania w praktyce).

W badaniach naukowcy zastosowali nanozymy zawierające cząsteczki tlenku żelaza, prowadzące do rozpadu płytki nazębnej i dezaktywacji bakterii S. mutans. W zasadzie to praktyczne zastosowanie ustaleń naukowców z 2018 r. Wówczas jednak nie wykonano w tym kierunku zaawansowanych badań z udziałem ochotników.

Nakładki na zęby z ferumoksytolem

Efektywność działania specyfiku sprawdzono na trzech zespołach ochotników, a właściwie na dwóch, bo trzeci, jako grupa porównawcza, otrzymywał wodę. Uczestnikom dwóch pozostałych podawano ferumoksyl (z dodatkiem wody utlenionej i bez).

Okazało się, że stosowanie leku w połączeniu z wodą utlenioną przez dwa tygodnie, cztery razy dziennie jest niezwykle skutecznym sposobem zapobiegającym rozwojowi płytki nazębnej i namnażaniu się bakterii, odpowiadających za rozwój próchnicy.

Na tym etapie badań uczestnicy eksperymentu mieli założone nakładki na zęby (z naturalnego szkliwa), aby uchronić ich od ewentualnych niepożądanych skutków terapii.

Wykonane badania znacznie przybliżają datę rejestracji leku na próchnicę. Zaangażowani w pracę naukową badacze mają nadzieję, że proces ten nie będzie zbyt długi, wszak ferumoksytol został dopuszczony do stosowania przez FDA.