- Kserostomia, czyli zaburzenia wydzielania śliny może stanowić problem kliniczny i pogarszać jakość życia pacjenta
- Mniejsza ilość wydzielanej śliny lub zmiany w jej składzie mogą powodować suchość w ustach, uczucie ciała obcego i pieczenie. Stan ten utrudnia żucie, połykanie i noszenie protez
- Nawet co druga starsza osoba może cierpieć z powodu kserostomii
- Badano skuteczność spray'u z kwasem jabłkowym w leczeniu suchości jamy ustnej.
Suchość jamy ustnej. Gorsza jakość życia pacjenta
Ślina odgrywa ważną rolę w utrzymaniu zdrowia jamy ustnej, stąd zaburzenia jej wydzielania mogą stanowić poważny problem. Każda sytuacja, w której równowaga pomiędzy wydzielaniem śliny a zapotrzebowaniem na nią jest zachwiana, może być źródłem dolegliwości.
Kserostomia, czyli suchość jamy ustnej może być spowodowana wieloma czynnikami. Najczęściej jest związana ze zmniejszonym przepływem śliny lub zmianami w jej składzie biochemicznym, ale może również wystąpić podczas normalnej aktywności gruczołów ślinowych. Może to być również wczesny objaw niektórych chorób ogólnoustrojowych, dlatego oceniając objawy kserostomii, należy ocenić nie tylko czynność gruczołów ślinowych, ale także ogólny stan zdrowia i funkcje sensoryczne pacjenta.
Szacuje się, że częstość występowania kserostomii w populacji ogólnej wynosi około 20 proc. Ponadto objaw ten występuje częściej u kobiet (około 30 proc.) oraz wśród seniorów (około 50 proc.).
Najczęściej przyczyną zaburzeń wydzielania śliny jest zażywanie leków z powodu współistniejącej choroby ogólnoustrojowej. W ten sposób mogą działać środki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne, uspokajające, nasenne, ale także przeciwhistaminowe, przeciwwymiotne, wykrztuśne, moczopędne, leki na nadciśnienie oraz stosowane w chorobie Parkinsona. Zażywanie kilku leków jednocześnie może potęgować uczucie suchości jamy ustnej.
Choroby przewlekłe. Sprawcą suchości w jamie ustnej
Suchość w jamie ustnej może być także objawem chorób przewlekłych, np. cukrzycy, nadciśnienia czy nadczynności tarczycy. Mniejsza produkcja śliny sprzyja rozwojowi próchnicy, ale kserostomia powoduje jeszcze długą listę innych dolegliwości:
- zmiany na błonie śluzowej,
- przebarwienia, owrzodzenia, zmiany zapalne,
- powiększone i bolesne przy dotyku gruczoły ślinowe,
- pęknięcia śluzówki jamy ustnej i języka,
- grzybica jamy ustnej,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- zapalenia dziąseł i przyzębia,
- pieczenie podniebienia i języka,
- suchość i spękanie warg,
- trudności w połykaniu,
- zaburzenia odczuwania smaku,
- nieprzyjemny posmak w ustach,
- obecność lepkiej, gęstej a czasem pienistej wydzieliny,
- utrudniona, niewyraźna mowa.
Czytaj więcej
Witamina D chroni dzieci przed próchnicą. Dowody naukowe
Czytaj więcej
Przegrana walka o pogotowie stomatologiczne w Elblągu?
Leczenie kserostomii
Kwas jabłkowy, stymulator wydzielania kwaśnej śliny, ma minimalne skutki uboczne i niewiele przeciwwskazań. Ostatnie badania wykazały, że 1 proc. kwas jabłkowy w połączeniu z ksylitolem i związkami fluoru może znacznie zmniejszyć demineralizację szkliwa. Wykonano badanie mające na celu ocenę skuteczności tej metody. O wynikach informuje Oral Diseases.
W przeglądzie istniejących prac badawczych uwzględniono badania obejmujące w sumie 244 pacjentów z kserostomią, którzy otrzymywali miejscowo spray z 1 proc. kwasem jabłkowym lub placebo przez dwa tygodnie. Skuteczność mierzono m.in. kwestionariuszem oceny suchości w jamie ustnej. Zaobserwowano zdecydowaną poprawę w dolegliwościach pacjentów. Co do tempa wydzielania śliny niestymulowanej i stymulowanej, nie odnotowano różnic.
Naukowcy podkreślają, że środek zawierający 1 proc. kwas jabłkowy jest skuteczną metodą leczenia kserostomii, jednak potrzebne są długoterminowe badania.
Komentarze