Autorzy artykułu opublikowanego w  Oral Surgery P. Dhanrajani oraz M. Smith z HCF Dental Centre w Sydney, w Australii, próbują zweryfikować wiedzę na temat koronektomii czyli zabiegu usunięcia korony zatrzymanych trzecich trzonowców w żuchwie z zachowaniem żywej miazgi.

Autorzy pracy uwzględnili dane z 3 654 przypadków ekstrakcji ósemek, z których w 214 przeprowadzono koronektomię. Zabieg ten proponowano pacjentom, gdy istniało umiarkowane lub wysokie ryzyko, że ekstrakcja ósemki spowoduje uszkodzenie nerwu zębodołowego (do szacowania ryzyka posłużyły zdjęcia z tomografii stożkowej i ortopantomogramu).

Wśród innych badań pracę tę wyróżnia fakt, że koronektomia była także proponowana pacjentom o obniżonej odporności (9), przyjmujących leki na osteoporozę (5) lub chorym na cukrzycę (21), oraz tym u których korona zęba mądrości była zaatakowana przez próchnicę. Odnotowano, że u niektórych osób po usunięciu korony pojawił się ból, przejściowe uszkodzenie nerwu zębodołowego czy trudności z gojeniem rany.

 Autorzy pracy twierdzą, że koronektomia jest w równym stopniu odpowiednia dla osób młodych i pacjentów w dojrzałym wieku.

Przeanalizowane były istniejące badania. W jednej z wcześniej wykonanych prac powikłania wystąpiły u 9,4 proc. pacjentów, choć suchy zębodów, ból i uszkodzenie nerwu było rzadsze po koronektomii niż po chirurgicznej ekstrakcji ósemki. 

- W każdym przypadku, gdy istnieje podejrzenie że w wyniku ekstrakcji trzeciego trzonowca może dojść do uszkodzenia nerwu warto przedyskutować z pacjentem zabieg koronektomii, podkreślają autorzy pracy.  Naukowcy są przekonani, że ten zabieg może być szczególnie dobrym wyborem w przypadku pacjentów z chorobami ogólnymi, oraz w przypadkach znacznego zniszczenia ósemek przez próchnicę.

Koronektomia jako procedura kliniczna została zaproponowana ponad 20 lat temu, ale nie była powszechnie wykonywana w dużej mierze z powodu braku dobrze zaprojektowanych badań klinicznych wspierających jej stosowanie. Istnieje przekonaniem, że antybiotykoterapia jest konieczna  u pacjentów poddawanych koronektomii, powinni otrzymywać ją przed zabiegiem, by antybiotyk dotarł do komory miazgi, zanim ząb zostanie przecięty.  To powinno poprawić wyniki kliniczne zabiegu. Jednak nie wszystkie wyniki badań są w tej kwestii jednoznaczne, część nie wskazuje na potrzebę profilaktycznej antybiotykoterapii.

Migracja korzeni w kierunku dokoronowym po koronektomii często występuje. W jednym z badań okazało się, że więcej niż połowa korzeni przemieszczała się stosunkowo szybko przez pierwsze 3-6 miesięcy po zabiegu (ok2-3 mm), a następnie proces ten się stopniowo zatrzymywał w ciągu kolejnych 12-24 miesięcy. Migracja korzeni była silniejsza u kobiet niż u mężczyzn, u pacjentów w młodszym wieku niż u starszych i w przypadku stożkowatego niż wydłużonego lub kolbowatego kształtu korzeni. Ulegała ona stopniowemu zwolnieniu i powoli się zatrzymywała, w miarę jak kość ulegała regeneracji i reorganizacji, będąc jednak zjawiskiem nieprzewidywalnym. Odsetek reoperacji z powodu migracji lub zakażenia pozostawionych korzeni wynosił 0,6-6,8 proc.

Koronektomia wydaje się zatem procedurą bezpieczną. Jej powodzenie wymaga odpowiedniego doboru zarówno przypadku, jak i techniki zabiegu. Dlatego też koronektomia może być wskazana w przypadku zębów położonych w bezpośredniej bliskości nerwu zębodołowego. Jeśli później potrzebny jest drugi zabieg w celu ekstrakcji pozostawionych korzeni, mogą one być usunięte z niewielkim ryzykiem powikłania w postaci parestezji, jako że najpewniej nastąpi ich odsunięcie się od kanału nerwu zębodołowego dolnego.

Więcej: Oral Surgery