Ocenę sytuacji zawarli naukowcy w materiale "Function of mouthwash chemicals, including hydrogen peroxide". Związki, stosowane w płynach do płukania jamy ustnej, nie dostają się do jamy nosowej ani do płuc, zatem środki te nie rozwiążą problemów w przypadku zakażeń takich jakie są specyfiką SARS-CoV-2.  

Możliwości namnażania się koronawirusa są ograniczane przez pewne składniki płynu do płukania jamy ustnej (spirytus, chlorheksydyna, jodyna i nadtlenek wodoru). Taki wniosek płynie z badaniami nad innymi koronawirusami. Stosowanie płynu do płukania jamy ustnej do zwalczania SARS-CoV-2 wciąż stanowi jednak mało poznany obszar.

Nawet gdyby płyn do płukania lokalnie blokowałby koronawirusa w jamie ustnej i górnym odcinku gardła, nie oznacza to, że zmniejszyłby rozprzestrzenianie się SARS-CoV-2.

- Środki chemiczne do płukania ust mogą mieć działanie przeciw koronawirusowi, ale żadne z nich nie chronią przed przenoszeniem wirusa w przypadku wirusów dostających się do organizmu poprzez nos i oczy.

- Kolejne ostrzeżenie pochodzi od Valerie B. O'Donnell z Uniwersytetu w Cardiff, która zauważa, że takie środki jak etanol i nadtlenek wodoru, jeżeli są stosowane kilka razy dziennie przez dwa trzy miesiące, mogą wywołać stan zapalny jamy ustnej.

Amerykańskie Stowarzyszenie Stomatologiczne ostrzega, że nie ma żadnych wiarygodnych badań potwierdzających wirusobójcze działanie jakichkolwiek środków do płukania jamy ustnej.

Kolejne badanie w tym kierunku zostało sfinansowane przez Unię Europejską w ramach programu Horyzont 2020.

Naukowcy z Ruhr-Universitaet w Bochum (Niemcy) razem kolegami z innych niemieckich ośrodków naukowych testowali osiem różnych płynów do płukania ust dostępnych w drogeriach w Niemczech. 

Do płynu dodawano wirusa SARS-CoV-2 w odpowiednim stężeniu oraz roztwór rozcieńczający, który imitował ślinę. Następnie mieszaninę wytrząsano przez 30 sekund, by naśladować proces płukania jamy ustnej, po czym dodawano ją do hodowli komórek Vero E6 szczególnie podatnych na zakażenie SARS-Cov-2. W ramach kontroli, zamiast płynu do płukania ust, zastosowano zwykłą pożywkę do hodowli komórek.

Okazało się, że wszystkie testowane płyny redukowały poziom wirusa w hodowli komórek. Trzy z nich obniżały go tak znacznie, że po 30 sekundach nie wykrywano jego obecności.

Zdaniem autorów pracy kolejne badania pomogą ocenić, czy podobny efekt można uzyskać w praktyce i jak długo się on utrzymuje.

Jak przypominają badacze, u części osób z COVID-19 w wymazach z gardła i jamy ustnej wykrywa się duże stężenie wirusa SARS-CoV-2. Stosowanie płynów do płukania jamy ustnej skutecznie dezaktywujących wirusa może pomóc w zmniejszeniu jego poziomu i prawdopodobnie obniżyć krótkotrwale ryzyko przekazania go kolejnym osobom. Ta metoda może okazać się skuteczna na przykład przed leczeniem stomatologicznym.

Naukowcy zastrzegają zarazem, by płynów do płukania jamy ustnej nie traktować jako środków do leczenia COVID-19 czy chroniącego użytkownika przed zakażeniem SARS-CoV-2.

- Płukanie jamy ustnej tymi płynami nie jest w stanie zahamować namnażania się wirusa w komórkach. Może jednak krótkotrwale zmniejszyć poziom wirusa w miejscach, które są potencjalnie największym źródeł zakażenia, mianowicie w jamie ustnej i w gardle, a to może być pożyteczne w pewnych sytuacjach, jak wizyta u dentysty czy w trakcie leczenia chorych na COVID-19 - skomentowała kierująca badaniami Toni Meister.