
Zapalenie wsierdzia, czyli infekcja wewnętrznej warstwy komórek wyściełających komory i przedsionki serca oraz zastawki - powstaje, gdy bakterie, grzyby lub inne drobnoustroje przedostają się do krwioobiegu i przeniesione wraz z krwią przytwierdzają się do różnych miejsc w sercu. Jeśli leczenie nie zostanie odpowiednio wcześnie wdrożone, zapalenie wsierdzia może spowodować poważne uszkodzenie zastawek i doprowadzić do powikłań zagrażających życiu. W normalnych warunkach układ immunologiczny unicestwia bakterie, którym udaje się przedostać do krwi. Jednakże niektóre bakterie, zwłaszcza te żyjące w jamie ustnej, gardle czy przewodzie pokarmowym przy sprzyjających im warunkach są w stanie namnożyć się i wywołać zapalenie wsierdzia.
Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) występuje rzadko, ale osoby z chorobą zastawek serca lub te po operacji na zastawkach, wrodzoną wadą serca lub historią nawracających IZW, są bardziej narażone na powikłania.
Kiedy dentysta może zapisać profilaktycznie antybiotyki
Paciorkowce z grupy Viridans (Streptococcus viridans) wchodzą w skład fizjologicznej flory bakteryjnej jamy ustnej. Zapalenie wsierdzia jest wywoływane przez bakterie, gromadzące się w płytce nazębnej i powodujące stan zapalny oraz obrzęk dziąseł. Istnieje obawa, że niektóre zabiegi dentystyczne mogą zwiększać ryzyko rozwoju zapalenia wsierdzia wywołanego przez zakażenie Viridans u podatnych pacjentów - wynika z analiz American Heart Association (AHA).
AHA informuje, że nowe wytyczne potwierdzają poprzednie zalecenia - tylko cztery kategorie pacjentów kardiologicznych powinny otrzymywać antybiotyki przed niektórymi zabiegami dentystycznymi, aby zapobiec infekcyjnemu zapaleniu wsierdzia ze względu na ich większe ryzyko powikłań związanych z infekcją:
- pacjenci z protezami zastawek serca lub materiałem protetycznym używanym do naprawy zastawki,
- pacjenci, którzy mają w historii zapalenie wsierdzia,
- dorośli i dzieci z wrodzonymi wadami serca,
- osoby po przeszczepie serca.
Minęło ponad dziesięć lat, odkąd zaktualizowano zalecenia dotyczące zapobiegania IZW w świetle przeciwdziałania powstawaniu oporności na antybiotyki z powodu nadmiernego ich przepisywania. Wytyczne AHA z 2007 r., ściśle określały, którzy pacjenci powinni otrzymywać profilaktyczne antybiotyki przed konkretnymi zabiegami stomatologicznymi. Określono cztery kategorie wysokiego ryzyka. Ta zmiana spowodowała, że (wg danych AHA) ok. 90 proc. mniej pacjentów kardiologicznych wymagało antybiotyków.
- Dane naukowe potwierdzają pogląd, że ograniczone profilaktyczne stosowanie antybiotyków przed zabiegami stomatologicznymi nie zwiększyło liczby przypadków zapalenia wsierdzia. Zatem jest to ważny krok w zwalczaniu nadużywania antybiotyków w skali populacji - powiedział dr Walter R. Wilson z Oddziału Chorób Zakaźnych Kliniki Chorób Wewnętrznych Mayo Clinic, należący do grupy ekspertów opracowujących zalecenia AHA.
W efekcie wprowadzenia nowych wytycznych z 2007 r. wśród pacjentów wysokiego ryzyka i 52 proc. u pacjentów z niskim lub nieznanym ryzykiem - zmniejszyła się liczba profilaktycznie przepisywanych antybiotyków o ok. 20 proc .
Ponadto w ankiecie przeprowadzonej wśród 5,5 tys. dentystów w Stanach Zjednoczonych dwie trzecie zgłosiło zapobiegawcze przepisywanie antybiotyków, mimo że wytyczne już tego nie zalecały. Najczęściej sytuacja ta miała miejsce w przypadku pacjentów z wypadaniem płatka zastawki mitralnej i pięcioma innymi chorobami serca.
Zwykłe mycie zębów groźniejsze niż leczenie stomatologiczne?
Od czasu wprowadzenia ostrzejszych wytycznych dotyczących antybiotyków z 2007 r., nie ma przekonujących dowodów na wzrost przypadków infekcyjnego zapalenia wsierdzia lub zwiększonej śmiertelności z powodu tego typu infekcji. Komitet AHA potwierdza zatem zalecenie z 2007 r. - tylko grupy pacjentów o najwyższym ryzyku powinny otrzymywać antybiotyki przed niektórymi zabiegami dentystycznymi, aby zapobiec IZW.
Komisja stwierdziła, że w przypadku złej higieny jamy ustnej i chorób przyzębia prawdopodobieństwo wystąpienia IZW wywołanego przez bakterie, które dostaną się do krwi podczas rutynowego szczotkowania zębów jest większe niż ryzyko, że do zakażenia serca dojdzie w trakcie zabiegu stomatologicznego.
Dlatego utrzymanie dobrej higieny jamy ustnej i regularny dostęp do opieki stomatologicznej są równie ważne w zapobieganiu IZW, jak profilaktyczne przyjmowanie antybiotyków.
Jednak u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka poddawanych inwazyjnym zabiegom stomatologicznym, polegających na manipulacji w obrębie dziąseł, zakażonych obszarach zębów lub perforacji błony wyściełającej jamę ustną należy przepisywać profilaktycznie antybiotyki.
Komentarze