• Badania sekcyjne na pacjentach zmarłych z powodu powikłań COVID-19 ujawniły, że tkanki gruczołów ślinowych wyspecjalizowane w produkcji i wydzielaniu śliny stanowią rezerwuar koronawirusa.
• To pierwsza taka praca, która potwierdza że SARS-CoV- 2 infekuje tkankę gruczołów ślinowych i  namnaża się w niej.
• Według naukowców to odkrycie wyjaśnia dlatego koronawirus tak łatwo się przenosi.
• Receptory, będące celem SARS-CoV-2 podczas infekcji, są obecne w tkance ślinianek.

Badanie przeprowadzili naukowcy z Hospital das Clínicas da Universidade de São Paulo, w Sao Paulo w Brazylii. 

Ich odkrycie pomaga wyjaśnić, dlaczego wirus jest tak obfity w ślinie i umożliwiło naukowcom opracowanie opartych na ślinie testów diagnostycznych na COVID-19.

- To pierwszy raport na temat zdolności wirusa oddechowego do infekowania i replikacji w gruczołach ślinowych – powiedział Bruno Fernandes Matuck z USP.

Ślinianki to cel SARS-CoV-2

- Do tej pory uważano, że tylko wirusy wywołujące powszechnie występujące choroby, takie jak opryszczka, wykorzystują gruczoły ślinowe jako rezerwuar. Odkrycie może pomóc wyjaśnić, dlaczego SARS-CoV-2 jest tak zakaźny – powiedział Bruno Fernandes Matuck .

Wcześniejsze badanie, przeprowadzone przez tych samych naukowców, wykazało obecność RNA z SARS-CoV-2 w tkance dziąseł pacjentów, którzy zmarli na COVID-19.

Skoro SARS-CoV-2 jest wysoce zakaźny w porównaniu z innymi wirusami układu oddechowego, to założono, że może replikować się w komórkach gruczołów ślinowych i być obecny w ślinie bez kontaktu z wydzielinami z nosa i płuc.

Wcześniejsze badania wykryły receptory ACE2 w przewodach gruczołów ślinowych. Białko kolca SARS-CoV-2 wiąże się z ACE2, by wniknąć do komórek w czasie infekcji.

Niedawno inni badacze przeprowadzili badania na zwierzętach, wykazując, że inne receptory oprócz ACE2, takie jak transbłonowa proteaza serynowa 2 (TMPRSS2) i furyna, oba obecne w gruczołach ślinowych, są celem SARS-CoV-2.

Sekcja osób zmarłych na COVID-19 potwierdza podejrzenia

Aby przetestować tę hipotezę, naukowcy przeprowadzili badania sekcyjne u 24 pacjentów (średni wiek 53 lata), zmarłych z powodu COVID-19. Pod kontrolą USG pobrano próbki tkanki ze ślinianek przyusznych, podżuchwowych i drobnych.

Analiza molekularna wykryła obecność wirusa w ponad dwóch trzecich próbek. Natomiast badanie pod mikroskopem elektronowym wykryło nie tylko obecność wirusa, ale także potwierdziło, że koronawirus namnaża się w komórkach.

Naukowcy planują teraz sprawdzić, czy jama ustna może być drogą bezpośredniej inwazji dla SARS-CoV-2, biorąc pod uwagę, że ACE2 i TMPRSS2 znajdują się w różnych rejonach jamy ustnej, a także w tkance dziąseł i błonie śluzowej.

Ponadto jama ustna ma większą powierzchnię niż jama nosowa, która jest powszechnie uważana za główną drogę wnikania do organizmu wirusa, stwierdzili naukowcy.

- Będziemy współpracować z naukowcami z University of North Carolina w Stanach Zjednoczonych, aby zmapować rozmieszczenie tych receptorów w jamie ustnej i określić ilościowo replikację wirusa w tkankach jamy ustnej – powiedział prof. Luiz Fernando Ferraz da Silva, z FM-USP.

Innym pomysłem jest sprawdzenie, czy starsi ludzie mają więcej receptorów ACE2 w jamie ustnej niż osoby młodsze, biorąc pod uwagę fakt, że wraz z wiekiem ilość wydzielanej śliny się zmniejsza.

Tyle że wyniki uzyskane podczas badania dowodzą, że wysokie miano wirusa występuje nawet u starszych pacjentów, którzy mają mniej tkanki w gruczołach ślinowych.

Badanie opublikowano w  Journal of Pathology.