Na temat opieki nad dziećmi z rozszczepem wargi i podniebienia Światowa Federacja Dentytyczna (FDI) rozmawia z prof. Mossey'em dziekanem w University of Dundee Dental School oraz dyrektorem Centrum WHO ds. Anomalii Twarzoczaszki. 

FDI: Jakie są konsekwencje dla zdrowia jamy ustnej i ogólnego stanu zdrowia dziecka, jeśli nie przejdzie ono na czas chirurgicznego leczenia  rozszczepu?

Prof. Peter Mossey: Ograniczony dostęp do tego typu leczenia dotyczy prawie wyłącznie placówek o niskich zasobach. W placówkach o wysokich zasobach znajduje się i właściwy sprzęt i odpowiednio przeszkolony zespół lekarzy zajmujących się rozszczepami.

Badania przeprowadzone  w Indiach, części Azji Południowo-Wschodniej (Filipiny i Indonezja), wiejskich rejonach  Chiny i Afryce Subsaharyjskiej wykazały, że konsekwencje braku dostępu do  usług chirurgicznych w tych krajach często oznaczają zgon dziecka. Wskaźnik umieralności niemowląt jest wynikiem złożonego szeregu czynników kulturowych, społecznych i ekonomicznych.

Natomiast opóźniona operacja ma wielorakie konsekwencje: trudności z karmieniem piersią po urodzeniu, i karmienie w późniejszym okresie, zaburzenia słyszenia i rozwoju mowy. Wiadomo też, że nawet przy bardzo udanej operacji likwidującej wadę, oszpecenie może prowadzić do nękania i skutków psychospołecznych. 

Dlaczego pacjenci z rozszczepami mają większe ryzyko występowania próchnicy?
Ta zależność wymaga dalszych badań. Ogólnie rzecz biorąc, przyczyna próchnicy zależy od środowiska wewnątrz jamy ustnej. Znaczenie ma tu gorsza higiena jamy ustnej, dieta bogata w cukier,  zmniejszony  klirens w jamie ustnej, ewentualnie wysuszenie jamy ustnej powodowane oddychaniem przez usta,  bezdech senny oraz zmniejszona produkcja śliny.

Ponadto z przeprowadzonych do tej pory prac wynika, że ​​flora jamy ustnej u dzieci z rozszczepem wargi i/lub podniebienia  różni się od populacji ogólnej.

Co mogą zrobić specjaliści zajmujący się zdrowiem jamy ustnej, aby wspierać pacjentów z rozszczepami?
Oczywiście główna odpowiedzialność za zdrowie jamy ustnej spoczywa na dentyście dziecięcym, a później na ortodoncie, a środki zapobiegania próchnicy obejmują nie tylko dietę i higienę, ale także stosowanie fluoru i terminowe stosowanie lakowania bruzd.

Ważne jest również, aby zdać sobie sprawę ze znaczenia profilaktyki wtórnej, interwencji mającej na celu ograniczenie nasilenia próchnicy w przypadku jej wczesnego wykrycia, takiej jak stosowanie diaminofluorku srebra i  koron wykonanych techniką Hall  tam, gdzie jest to wskazane. W późniejszych latach ortodonta musi zadbać o to, aby leczenie aparatami nie zwiększało ryzyka próchnicy poprzez wprowadzenie specjalnych środków higieny, zaostrzenie zaleceń dietetycznych i tam, gdzie jest to wskazane, stosowanie płynów do płukania jamy ustnej z fluorem.