Erozja zębów postępuje bez udziału flory bakteryjnej. To nieodwracalne uszkodzenie zębów - tkanki twarde są rozpuszczane przez kwasy, których źródłem jest najczęściej nieodpowiednia dieta, bogata w: kwaśne owoce (szczególnie cytrusy), soki owocowe, napoje gazowane, wina i sosy (winegret, majonez, keczup).
Ale i leki mogą stać się przyczyną niszczenia szkliwa: toniki zawierające żelazo, witamina C, aspiryna w postaci tabletek do ssania, płukanki do jamy ustnej zapobiegające odkładaniu się kamienia zawierające EDTA.
Sportowcy piją dużo napojów energetycznych - z jakim skutkiem dla zębów?
Czy istnieje związek między erozją zębów, a regularną aktywnością fizyczną i spożywaniem napojów przeznaczonych dla sportowców?
Odpowiedzi na to pytania poszukiwał zespół badaczy z Kliniki Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii, Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. W tym celu naukowcy analizowali przeprowadzone do tej pory badania (w sumie dotarli do 16 badania, które objęły blisko 2,5 tys. osób deklarujących regularną aktywność fizyczną).
Z tej analizy wynika, że osoby aktywne fizycznie, które regularnie spożywają napoje izotoniczne lub energetyczne, mają ponad 2,5 krotnie większe ryzyko erozji zębów. Aktywność sportowa to warunek zdrowia ogólnego, jednak z przeanalizowanych danych jasno wynika, że prawie połowa osób, uprawiających sport, doświadczyła erozji zębów i co znamienne - ponad połowa częściej spożywała napoje sportowe niż ludzie mniej aktywni fizycznie.
Czytaj więcej
Sport to zdewastowane zęby?
Dlaczego energetyki szkodzą zębom
Szkodliwość napojów izotonicznych i energetycznych zależy od: ich pH, zawartych minerałów, zdolności przylegania do powierzchni zębów, a także ilości "wypłukiwanego" ze szkliwa wapnia.
Napoje - tak chętnie spożywane przez sportowców - mają pH w granicach od 3,16 do 3,70. Tymczasem krytyczna wartość pH dla szkliwa (poniżej którego zaczyna się proces niszczenia tej warstwy) wynosi od 5,5 do 6,5. Można zatem zakładać, że napoje energetyczne i izotoniczne mają niekorzystny wpływ na szkliwo i zębinę. Inne czynniki, od których zależy erozja zębów to ilość i jakość śliny oraz odporność szkliwa, wyjaśniają autorzy pracy na łamach Applied Sciences.
Na domiar złego regularna aktywność fizyczna często powoduje odwodnienie i zmniejszanie wydzielania śliny. A to są właśnie warunki predestynujące do erozji zębów.
Mało kto jest świadomy faktu, że liczy się nie tylko ilość i częstość spożywania napojów, ale też czas przetrzymywania płynu w ustach. Ważna jest też temperatura napoju, mniej szkodliwy dla zębów jest chłodny "energetyk" o temperaturze bliskiej 9oC, w porównaniu z napojem o temperaturze pokojowej, informują naukowcy.
Czytaj więcej
Które pasty do zębów chronią przed erozją?Erozja cichy złodziej szkliwa
Początki erozji trudno zauważyć, ale niestety proces niszczący zęby jest znacznie szybszy niż próchnica. Częsta ekspozycja na kwasy prowadzi do trwałej utraty tkanki twardej i pojawia się nadwrażliwość zębów.
Ubytki erozyjne mają charakterystyczny wygląd – szkliwo jest jak wypolerowane. Walka z erozją to zdecydowane ograniczenie ilości napojów o niskim pH i wzmocnienie remineralizacji szkliwa. Pacjenci powinni być świadomi, jak należy dbać o higienę jamy ustnej. Zalecane są delikatne pasty do zębów o niskim współczynniku ścieralności oraz regularne stosowanie preparatów zawierających fluor lub amorficzny fosforan wapnia (CPP-ACP).
Ważna jest też pora czyszczenia zębów - nie powinno ono następować tuż po ekspozycji szkliwa na kwaśne napoje. Jest wtedy bardziej podatne na mechaniczne działanie, musi upłynąć ok. pół godziny, aby nastąpiła neutralizacja środowiska jamy ustnej i wtedy można zacząć szczotkować zęby.
Czytaj więcej
Pływanie zwiększa ryzyko przebarwień szkliwaPolskie badania na pływakach
Wiele z analizowanych przez poznańskich naukowców badań dotyczyło zdrowia jamy ustnej pływaków.
Jedno z nich przeprowadzone wśród wyczynowych i rekreacyjnych pływaków w wieku od 14 do 16 lat w Szczecinie. Wyczynowi sportowcy spędzali na basenie ponad 19 godzin tygodniowo, natomiast pływacy rekreacyjni pływali raz lub dwa razy w tygodniu i nie więcej niż 2 godziny tygodniowo.
Zmiany erozyjne obserwowano istotnie częściej u pływaków wyczynowych niż rekreacyjnych (odpowiednio 26 proc. i 10 proc.). Przy czym u sportowców szkliwo było zniszczone na powierzchni podniebiennej i wargowej, zaś u osób mniej czasu spędzających w basenie zmiany na szkliwie występowały tylko od strony podniebienia.
W sumie wśród osób uprawiających różnego rodzaju sporty aż 60 proc. miała zęby zmienione przez erozję. Natomiast pływanie sportowe zwiększało ryzyko erozyjnych uszkodzeń szkliwa aż 14-krotnie. Co ważne i co odnosi się do wszystkich dyscyplin sportu - picie podczas ćwiczeń głównie wody zamiast napojów izotonicznych zmniejsza ryzyko erozji zębów o 70 proc.!
Komentarze