• Naukowcy sprawdzali co pozwala trafnie przewidzieć trudności podczas zabiegu usuwania zębów mądrości.
• Okazało się, że świetnie się do tego celu nadaje skala Pedersona bazująca na  pantomogramie.
• Parametry kliniczne i morfologia krwi oraz możliwe powikłania były monitorowane przez jeden  tydzień po ekstrakcji.
• Wynik oceny przed zabiegiem wg tej skali  jest bezpośrednio powiązany z pooperacyjną  oceną kliniczną  (bólu, stanu zapalnego i szczękościsku) oraz  wyników morfologii  (białko C-reaktywne) , interleukiny-6  i fibrynogen.

Badanie oceniające możliwość oszacowania problemów jakie chirurg stomatolog napotka podczas zabiegu ekstrakcji trzecich zębów zatrzymanych opublikował periodyk Journal of Oral and Maxillofacial Surgery. 

 Przeprowadzono badanie z udziałem 118 pacjentów, którzy zgłosili się Dr Peset University Hospital w Walencji, w Hiszpanii  (od września 2012 r. do listopada 2014 r.), w celu usunięcia dolnych zębów mądrości. W badaniu u każdego pacjenta oceniano trudność planowanego zabiegu chirurgicznego za pomocą skali Pedersona ( na podstawie zdjęć pantomograficznych).  

Wszystkich pacjentów podzielono na dwie grupy w zależności od stopnia trudności ekstrakcji:
-   grupa A - 50 pacjentów, którzy wymagali jedynie rutynowej ekstrakcji w znieczuleniu miejscowym,
- grupa B - 68 pacjentów, którzy wymagali bardziej skomplikowanego zabiegu chirurgicznego  (osteotomia, wykonanie nacięć uwalniających, ustabilizowanie płata) w znieczuleniu miejscowym.

Na podstawie wyników oceny wg skali Pedersona wydzielono trzy grupy:
- marginalnie trudna ekstrakcja – 54 pacjentów,
-  umiarkowanie trudna – 49 pacjentów
- bardzo trudny zabieg ekstrakcji – 15 pacjentów.

Od każdego pacjenta pobrano również krew i wykonano morfologię przed operacją oraz siedem dni po zabiegu w celu określenia poziomu białka C-reaktywnego, interleukiny-6 (IL-6) i fibrynogenu. Po zabiegu każdy pacjent miał oceniać siłę odczuwanego bólu za pomocą wizualnej skali analogowej w skali od 0 do 10 . Stan zapalny oceniano również w skali od 1 do 4.

Zwykłe usuwanie zęba vs. chirurgiczna ekstrakcja

Okazało się, że  średni czas trwania zabiegu operacji w grupie A wynosił około 13,5 min., zaś w grupie B blisko dwa razy dłużej (24,9 min.). Ponadto średni czas operacji dla osób z grupy marginalnie trudnej, średnio trudnej i bardzo trudnej wynosił odpowiednio około 15,2 min., 21,8 min. i 26,1 min.

 Stwierdzono, że 18,5 proc. przypadków marginalnie trudnych, 65,3 proc. przypadków średnio trudnych i 80 proc. przypadków bardzo trudnych wymagało zastosowania osteotomii,  że 18,5 proc. przypadków marginalnie trudnych, 67,3 proc. przypadków średnio trudnych i 80 proc. przypadków bardzo trudnych wymagało separacji zęba. Stwierdzono, że 5,6 proc. przypadków marginalnie trudnych, 26,6 proc. przypadków umiarkowanie trudnych i 40 proc. przypadków bardzo trudnych wymagało dłutowania.

Ponadto zamknięcie rany przez pierwotne szycie wykonano w 30,2 proc.  przypadków marginalnie trudnych, 81,6 proc. przypadków umiarkowanie trudnych i 60 proc. przypadków bardzo trudnych. Porównując te grupy pod względem liczby potrzebnych szwów to nałożono odpowiednio  1,9;  4,0 i 4,5 szwów odpowiednio u pacjentów z grupy marginalnie trudnej, średnio trudnej i bardzo trudnej.

Ból po usuwaniu zębów mądrości najsilniejszy w pierwszej dobie

Stwierdzono statystycznie istotne różnice między trzema poziomami trudności wyznaczonymi na podstawie pantomogramów pod względem czasu trwania osteotomii, rodzaju szycia i liczby szwów oraz intensywności krwawienia. 

W grupach o jednakowej trudności na podobnym poziomie kształtowały się intensywność bólu i stan zapalny, jednak szczękościsk był większy u pacjentów poddanych ekstrakcji chirurgicznej.

Autorzy stwierdzili również, że wśród pacjentów, u których wystąpiły powikłania, pojawił się większy wzrost stężenia białka C-reaktywnego, IL -6 i stężenia fibrynogenu niż u osób, które nie miały powikłań. Ponadto najbardziej intensywny ból wystąpił około 12 godzin po ekstrakcji, w przeciwieństwie do wcześniejszych badań, które wykazały, że zwykle występuje to w 48 godzin po zabiegu.