- Naukowcy oceniali, czy pacjenci z wszczepioną endoprotezą stawu mają wyższe ryzyko zakażenia protezy, jeśli przechodzili na przykład ekstrakcję zęba, przy której nie podano im profilaktycznie antybiotyku.
- Analizowano dane blisko 9,5 tys. pacjentów przyjętych do szpitala z powodu późnego zakażenia protezy różnych stawów. Nie znaleziono związku między profilaktyką antybiotykową, a występowaniem zakażenia endoprotezy.
- Wyniki badania podkreślają natomiast znaczenie dobrej higieny jamy ustnej u osób z endoprotezą.
Czytaj więcej
CED: dentyści ograniczajcie ordynowanie antybiotyków!Profilaktyczne podawanie antybiotyków przed usuwaniem zęba
- W Stanach Zjednoczonych jest to powszechna praktyka od dziesięcioleci, pomimo braku dowodów na związek między inwazyjnymi zabiegami w stomatologii a późnym zakażeniem (czyli pojawiającym się po kilku miesiącach lub latach po operacji endoprotezoplastyki). Nie ma też dowodów na skuteczność profilaktyki antybiotykowej. Nie analizuje się także kosztów profilaktyki antybiotykowej oraz ryzyka zarówno działań niepożądanych leków, jak i potencjalnego rozwoju antybiotykooporności - podkreśla prof. Martin Thornhill, specjalista w dziedzinie badań translacyjnych w stomatologii na University of Sheffield.
W badaniu przeanalizowano dane z National Health Service obejmujące 9427 pacjentów przyjętych do szpitali w Anglii z powodu późnego zakażenia protezy stawów w okresie od grudnia 2011 r. do marca 2017 r.
Naukowcy wybrali populację z terenu Wielkiej Brytanii, ponieważ chirurdzy w tym kraju nigdy nie zalecali profilaktyki antybiotykowej, by zapobiegać tego typu infekcjom.
Blisko jedna czwarta pacjentów miała protezy biodrowe, 34 proc. stawy kolanowe, 3 proc. protezy innego typu, zaś 39 proc nieznane typy protez stawów.
Zgodnie z dokumentacją stomatologiczną każda z tych osób przechodziła inwazyjny zabieg stomatologiczny, w tym ekstrakcję, skaling lub leczenie kanałowe zęba, a także zabieg nieinwazyjny (czyli badanie stomatologiczne z pantomogramem lub bez).
Do zakażenia endoprotezy dochodzi w trzy miesiące po leczeniu u dentysty
Badacze przeanalizowali, czy inwazyjne zabiegi stomatologiczne wpływają na wskaźniki zakażeń protez stawów, porównując liczbę inwazyjnych zabiegów stomatologicznych w ciągu trzech miesięcy przed przyjęciem do szpitala z powodu zakażeń stawów z liczbą zabiegów w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Jako kluczowy okres wytypowano trzy miesiące, ponieważ 90 proc. zakażeń odległych miejsc po zabiegach dentystycznych występuje w tym przedziale czasowym.
Badacze nie znaleźli żadnego znaczącego związku między inwazyjnymi zabiegami stomatologicznymi, a późnym zakażeniem endoprotez.
Ponadto tylko 9 proc. zakażeń, które doprowadziły do hospitalizacji, było spowodowanych przez paciorkowce jamy ustnej. Pozostałe zakażenia były infekcjami mieszanymi (13 proc.) lub wywołanymi przez gronkowce (53 proc.), paciorkowce nie występujące w jamie ustnej (5 proc.) lub inne drobnoustroje (20 proc.).
- Nie stwierdziliśmy większej liczby przeprowadzonych inwazyjnych zabiegów stomatologicznych przed wystąpieniem późnego zakażenia protezy stawu. Co sugeruje, że te nieliczne przypadki zakażenia, wywołane przez paciorkowce jamy ustnej, były bardziej prawdopodobnie wynikiem codziennych czynności - szczotkowania i nitkowania zębów oraz żucia pokarmu, szczególnie u pacjentów ze złą higieną jamy ustnej, a nie leczenia w gabinecie stomatologicznym, podsumowali badanie naukowcy.
Antybiotyki nie ale higiena jamy ustnej ma znaczenie
Na podstawie tych wyników naukowcy podkreślają, że nie ma potrzeby by stosować profilaktykę antybiotykową przed zabiegami stomatologicznymi u pacjentów z protezami stawów, skoro brakuje dowodów na uzasadnienie tej praktyki.
Ważna jest jednak higiena jamy ustnej na dobrym poziomie.
- Stosowanie profilaktyki antybiotykowej bez uzasadnienia, stanowi duże i niepotrzebne obciążenie finansowe dla pacjentów i dla systemu opieki zdrowotnej, a także niepotrzebne ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji na leki oraz powstawanie oporności na antybiotyki - wskazują naukowcy w pracy opublikowanej w periodyku JAMA Netw Open.
Endoprotezy wszczepiane 2,9 mln pacjentów rocznie
Endoprotezy są bardzo dużym osiągnięciem współczesnej medycyny. Na całym świecie wymienia się rocznie 2,9 miliona stawów. Główną przyczyną niepowodzenia zabiegu endoplastyki jest zakażenie okolicy protezy. Wczesne zakażenie (następuje w ciągu 3 miesięcy od wymiany stawu) jest najczęściej skutkiem zanieczyszczenia rany w czasie zabiegu chirurgicznego. W latach 50. XX wieku takie powikłania stanowiły aż 12 proc. wszystkich zabiegów, profilaktyka antybiotykowa przed wymianą stawu oraz podwyższone standardy bezpieczeństwa na sali operacyjnej zmniejszyły ryzyko wczesnego zakażenia do 1-2 proc. Obecnie uwaga klinicystów koncentruje się na tzw. późnych zakażeniach protezy stawu, które wiążą się z koniecznością usunięcia protezy, a rzadziej utratą kończyny lub życia. Koszty leczenia późnego zakażenie endoprotezy 4-6 krotnie przekracza koszty pierwotnego zabiegu endoplastyki.
Komentarze