- Afty to dolegliwość nawracająca, która potrafi pojawiać się nawet kilka razy w roku.
- Schorzenie dotyka 20 proc. dorosłych osób
- Małe afty, o średnicy 2-3 mm, stanowią ok. 80 - 85 proc. wszystkich przypadków. Występują pojedynczo lub w grupach. Co ważne, nie pozostawiają blizn
- Afty zwykle znikają samoczynnie. Proces gojenia, w zależności od rodzaju zmian, trwa średnio od jednego do trzech tygodni
- Na afty pomaga płukanie ust naparem z wody różanej, rumianku lub łopianu lekarskiego. Można również do tego celu użyć sodę oczyszczoną lub roztwór soli z wodą
Zanim pojawią się afty
Pojawienie się aft poprzedzają symptomy, takie jak lekkie swędzenie, mrowienie i pieczenie w jamie ustnej.
- Po 24-48 godzinach uwidacznia się nadżerka, zwykle na powierzchni błony śluzowej warg, policzków, języka, na podniebieniu miękkim lub dnie jamy ustnej. Czasem zdarza się jednak tak, że proces jej powstania nie poprzedzają żadne objawy - mówi Romana Markiewicz-Piotrowska, lekarz stomatolog z kliniki Piotrowscy & Bejnarowicz.
Czytaj więcej
Kiedy pacjent dopuszcza się szalbierstwa. Co mu grozi?Kogo w sposób szczególny dotykają afty
Jest to dolegliwość nawracająca, która potrafi pojawiać się nawet kilka razy w roku. Dotyka ona co piątą osobę. Okazuje się, że u tych, u których afty nie pojawiły się przed 30. rokiem życia w mniejszym stopniu narażeni są na tę dolegliwość. Tylko 20 proc. przypadków występuje po ukończeniu tego wieku.
Przyczyny powstawania aft
Nie stwierdzono co sprawia, że afty powstają i czy ma to związek z uwarunkowaniami genetycznymi.
- Najczęściej pojawienie się aft łączone jest z urazami miejscowymi powstałymi na skutek wad zgryzu, źle wykonanych zabiegów protetycznych lub ubytków w uzębieniu. Bardziej prozaiczną przyczyną jest na przykład przypadkowe przygryzienie błony śluzowej policzków, jej uszkodzenie podczas mycia zębów czy nieprawidłowo przeprowadzonego zabiegu stomatologicznego. Żeby ich uniknąć, ważna jest również prawidłowa higiena jamy ustnej – mówi Markiewicz-Piotrowska.
Nie bez znaczenia są czynniki cywilizacyjne, takie jak stres czy przemęczenie. Rozwój aft wynika również z niedoborów minerałów i witamin oraz z przebytych infekcji, alergii.
Wielkość i rodzaj aft
- Wyróżniamy afty małe o średnicy 2-3 mm, które zwykle nie przekraczają 10 mm. Stanowią one ok. 80 - 85 proc. wszystkich przypadków. Występują pojedynczo lub w grupach. Co ważne, nie pozostawiają blizn – mówi lekarz stomatolog.
O wiele gorsze dla pacjentów są afty duże. Potrafią one osiągać średnice od 10 do 20 mm, stanowiąc bolesne owrzodzenia. Bardzo często towarzyszą im inne dolegliwości, takie jak stany podgorączkowe czy ogólne osłabienie organizmu. Ze względu na rozmiar utrudniają również mówienie i jedzenie, mogą zostawić blizny.
Ostatnią grupę stanowią afty opryszczkopodobne. Zwykle są dość licznie, a ich średnica to zaledwie 1-2 mm.
Sposoby zwalczania aft
Afty wszystkich rodzajów zwykle znikają samoczynnie. Proces ich gojenia, w zależności od rodzaju, trwa średnio od jednego do trzech tygodni.
- Oczywiście można go przyspieszyć w celu ograniczenia dyskomfortu pacjenta - stwierdza Markiewicz-Piotrowska. Na rynku dostępnych jest dużo preparatów o działaniu antyseptycznym i przeciwzapalnym (w formie żelu czy sprayu), które znajdą zastosowanie przy tej dolegliwości.
Na afty pomaga płukanie ust naparem z wody różanej, rumianku lub łopianu lekarskiego. Można również do tego celu użyć sodę oczyszczoną lub roztwór soli z wodą.
W walce z aftami skuteczna jest ostudzona herbata w torebkach (po przyłożeniu redukuje ból i prowadzi do ich wysuszenia) oraz jogurt (reguluje poziom pH w ustach). Dobrze jest również wprowadzić dietę bogatą w witaminę B, B12, A, C, E, cynk. Warto unikać alkoholu, gorących napojów i potraw oraz wszystkich pokarmów słonych, kwaśnych i ostrych, które mogą zaostrzyć stan zapalny błony śluzowej.
Niestety czasem bywa tak, że afty nie odpuszczają i występują ich nawroty. – Wtedy należy wykonać badania krwi, żeby wykluczyć inne schorzenia powiązane. W ostateczności stosuje się terapię antybiotykową lub z użyciem sterydów – tłumaczy lekarz stomatolog.
Występowanie aft da się ograniczyć poprzez prawidłową higienę jamy ustnej oraz dbanie o dobry stan zębów.
***
Lekarz dentysta Romana Markiewicz – Piotrowska z Kliniki Piotrowscy & Bejnarowicz Stomatologia Mikroskopowa.
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, odbyła staż w Akademickim Centrum Stomatologii i Medycyny Specjalistycznej.
Doświadczenie zdobywała m.in. we Włoszech oraz w Stanach Zjednoczonych. Zdobyła szeroką wiedzę w dziedzinie protetyki, implantoprotetyki, endodoncji oraz stomatologii zachowawczej.
Komentarze