Do walki z bólem zęba najczęściej stosuje się nieopioidowe leki przeciwbólowe. Takim jest ibuprofen. Wykazuje on silne działanie przeciwbólowe, w przeciwieństwie do paracetamolu działa przeciwzapalnie. Ibuprofen ze wszystkich NLPZ ma najniższe względne ryzyko wystąpienia żołądkowo - jelitowych skutków ubocznych.

Według Embryotox (niemiecki ośrodek nadzoru nad bezpieczeństwem w farmakoterapii i centrum doradztwa w zakresie toksykologii embrionalnej - instytut finansowany ze środków publicznych) ibuprofen (wraz z paracetamolem) jest lekiem z wyboru do 28 tygodnia ciąży oraz w okresie karmienia piersią (niedawno FDA zaleciła jednak unikanie NLPZ po 20. tygodniu ciąży). 

Ibuprofen czy lizynian ibuprofenu?
Pojedyncza dawka do samodzielnego leczenia wynosi 200 do 400 mg, maksymalna dawka dobowa wynosi 1200 mg przez okres co najwyżej czterech dni. Czysty ibuprofen jest słabo rozpuszczalny w żołądku i osiąga maksymalny poziom w osoczu ok. 90 minut po spożyciu. W przypadku lizyny ibuprofenu maksymalne stężenie w osoczu osiągane jest szybciej dzięki lepszej rozpuszczalności, która stanowi ważny warunek wstępny szybszego działania.

Dla szybszego działania dostępne są leki zawierające 400 mg ibuprofenu i odpowiednią dawkę lizyny. Na przykład 683,47 mg lizyny ibuprofenu odpowiada 400 mg ibuprofenu.

Przy samodzielnym leczeniu wskazane jest ograniczenie dawki maksymalnie do 1200 mg na dobę przez cztery dni. Oczywiście należy brać pod uwagę przeciwwskazania. Ibuprofen i substancje z tej grupy są również przeciwwskazane w chorobie wrzodowej przewodu pokarmowego, astmie oskrzelowej, ciężkiej niewydolności wątroby i nerek, niewydolności serca, diecie krwotocznej oraz w III trymestrze ciąży.

Dlaczego nie ASA?
Działanie NLPZ polega na hamowaniu aktywności enzymów biorących udział w przemianie kwasu arachidonowego - cyklooksygenazy-1 (COX-1), cyklooksygenazy-2 (COX-2) oraz w mniejszym stopniu lipooksygenazy.

Kwas acetylosalicylowy (ASA) nie jest zalecany w przypadku bólu zęba. Dzieje się tak, ponieważ agregacja płytek krwi jest hamowana w procesie COX nawet przy pojedynczej dawce. Hamowanie COX przez ASA, w przeciwieństwie do hamowania przez diklofenak lub ibuprofen, jest nieodwracalne, efekt, a tym samym zwiększona skłonność do krwawień, utrzymuje się przez kilka dni, aż do wzrostu nowych płytek krwi. Jest to niekorzystne zarówno przed, jak i po zabiegach stomatologicznych.

Diklofenak - większy potencjał niż oczekiwano?
Diklofenak ma silniejsze działanie przeciwbólowe niż ibuprofen w porównywalnej dawce, ale jest rzadziej stosowany w przypadku bólu zęba. Może być stosowany jako środek przeciwbólowy w I i II trymestrze ciąży oraz podczas karmienia piersią. Ibuprofen został jednak lepiej wypróbowany i przetestowany. Według Embryotox, diklofenak jest wskazany przy okazjonalnym użyciu lub krótkotrwałej terapii. Jako OTC diklofenak stosuje się w dawce od 12,5 do 25 mg, do maksymalnej dawki dobowej 75 mg. W tym przypadku, zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania, stosowanie jest ograniczone do czterech dni.