- Stosowanie płynów do płukania ust, zawierających chlorheksydynę, pomaga zmniejszyć narastanie płytki nazębnej. Płukanki te łagodzą także zapalenie dziąseł
- Płukanki z chlorheksydyną stosowane są w różnych dziedzinach stomatologii, przed i po zabiegach chirurgicznych, w periodontologii oraz stomatologii zachowawczej
- Z analizy 67 prac naukowych wynika, że najskuteczniejsze są płyny zawierające 0,12-0,2 proc. chlorheksydyny. Większe ilości tej substancji niepotrzebnie nasilają skutki uboczne
Czytaj więcej
Fałszywy ząb. 12-latka w szpitalu. Jaki koniec?
Broń do walki z kamieniem nazębnym
Chlorheksydyna otrzymana w latach 40. XX wieku w Wielkiej Brytanii, początkowo była stosowana jako ogólny środek dezynfekujący. W latach 70. odkryto, że hamuje gromadzenie się płytki nazębnej, a w 1976 r. pojawił się pierwszy na rynku płyn do płukania ust zawierający tę substancję.
Chlorheksydyna jest obecnie szeroko stosowana w chirurgii stomatologicznej, periodontologii, a także w stomatologii ogólnej. Hamuje gromadzenie się płytki nazębnej i namnażanie budujących ją bakterii powiązanych z rozwojem różnych chorób jamy ustnej, w tym halitozy, próchnicy, zapalenia dziąseł i przyzębia.
Skuteczna mechaniczna kontrola płytki nazębnej (czyli szczotkowanie zębów) wymaga czasu, chęci, ale też określonych umiejętności. W pewnych sytuacjach szczotkowanie może być niewykonalne - w przypadku pacjentów z niepełnosprawnością intelektualną lub fizyczną, czy osób które przeszły zabieg chirurgiczny. Wtedy warto sięgnąć po płyn do płukania ust z chlorheksydyną.
Obecnie to najsilniejszy środek chemioterapeutyczny i złoty standard w redukcji Streptococcus mutans oraz płytki nazębnej. Daje też poprawę stanu klinicznego dziąseł, zaś irygacja poddziąsłowa chlorheksydyną po pewnym czasie powoduje spłycenie kieszonek dziąsłowych.
Eliminuje drobnoustroje. Nie powoduje oporności
Wieloletnie badania nad własnościami chlorheksydyny udowodniły, że jest to związek bakteriobójczy w stosunku do wielu patogennych bakterii - sprawców chorób przyzębia. Co jest jej wielkim plusem - powoduje bardzo nieznaczną oporność bakterii, daje poprawę przy niskich stężeniach preparatu. Nie stwierdzono również alergii.
Czy ma wady? Tak. U niektórych pacjentów pod wpływem płynu do płukania z chlorheksydyną mogą powstawać ciemnobrązowe przebarwienia na zębach.
Preparaty z chlorheksydyną
- płyn do płukania ust
- maść w formie żelu
- periochip (listek o wymiarach 2 x 3 mm do leczenia zapalenia przyzębia)
Jak stosować przed i po zabiegu z chirurgii stomatologicznej
- przed zabiegiem chirurgicznym - płyn z 0,12 - 0,2 proc. chlorheksydyny przez 1 minutę, płukanie jamy ustnej w celu zredukowania ilości drobnoustrojów
- po zabiegu chirurgicznym - gdy szczotkowanie nie jest możliwe z powodu bólu, rekomenduje się stosowanie płukanki z 0,12 - 0,2 proc. chlorheksydyny przez 1 minutę, trzy razy dziennie, przez siedem dni, do zdjęcia szwów i powrotu do normalnego reżimu higieny jamy ustnej
- pooperacyjne (długotrwałe leczenie podtrzymujące) - miejscowo podawana chlorheksydyna w formie periochipów - leczenie wspomagające niechirurgiczne leczenie przy peri-implant mucositis i peri-implantitis, periochipy stosowane przez maksymalnie 6 miesięcy w celu zmniejszenia głębokości kieszonek wokół implantu
Czytaj więcej
Stosował płyn do płukania ust. Niemal stracił wzrok
Hamowanie próchnicy
Płyn do płukania jamy ustnej zawierający 0,1 - 0,2 proc. znacznie ogranicza powstawanie płytki nazębnej przy codziennym stosowaniu. Można go stosować przez 2 tygodnie (gdy osad nie jest mechanicznie usuwany) oraz jako długotrwały dodatek do higieny jamy ustnej oprócz zwykłego szczotkowania przez 4 do 6 tygodni lub przez 6 miesięcy.
Co ważne, niektóre składniki pasty do zębów, takie jak wapń i surfaktanty anionowe, na przykład laurylosiarczan sodu (SLS), dodecylosiarczan sodu (SDS) i betaina kokamidopropylu (CAPB) zmniejszają ogólną skuteczność chlorheksydyny.
Aby tego uniknąć płukanie jamy ustnej najlepiej robić co najmniej 30 minut po szczotkowaniu zębów. Ponadto, jeśli pasta do zębów jest wzbogacona fluorem, zaleca się produkty zawierające także kokamidopropylobetainę. To środek powierzchniowo czynny, który umożliwia największą remineralizację szkliwa, przy założeniu, że płukanie ust roztworem chlorheksydyny nastąpi co najmniej 30 minut później.
Według naukowych danych skuteczniej płytkę nazębną hamuje płukanka niż żel z chlorheksydyną. Zatem płyn do płukania jamy ustnej powinien być pierwszym produktem z wyboru, podkreślają autorzy badania z Faculty of Dentistry, University of Toronto w Kanadzie.
Skutki uboczne płukanki do ust
Każdy lek może wywoływać niepożądane reakcje. Płyn do płukania ust z chlorheksydyną nawet przy niskich stężeniach od 0,06- 0,2 proc. może mieć skutki uboczne.
W ciągu 21 dni stosowania takiej płukanki zgłaszane przez niektóre osoby niepożądane działania obejmowały:
- zmianę smaku,
- drętwienie w jamie ustnej i drętwienie języka,
- ból jamy ustnej i języka,
- suchość skóry
- narastanie kamienia nazębnego,
- przebarwienia.
Mniej częste skutki uboczne, które zniechęcają do stosowania płynu do ust z chlorheksydyną to obrzęk ślinianki przyusznej, parestezje jamy ustnej i złuszczanie błony śluzowej jamy ustnej.
Niedawno pojawił się na rynku nowy produkt - płyn płukania jamy ustnej z chlorheksydyną i równocześnie zawierający system przeciwdziałający przebarwieniom.
Więcej informacji na temat leczenia chlorheksydyną w International Dental Journal.
Komentarze