• Szkliwo to najtwardsza tkanka w ludzkim ciele. 
  • W jego skład wchodzą  białka - amelogeniny. Jak dowodzą ostatnie badania, białka te nie tylko wzmacniają  zęby, ale także utrzymują mocne kości.
  • Istnieje możliwość, że to odkrycie znajdzie zastosowanie w tworzeniu nowych metod leczenia parodontozy i osteoporozy.

Zespół badawczy z amerykańskiego National Institute of Dental and Craniofacial Research (NIDCR) , kierowany przez dr Ashok Kulkarni odkrył, że składnik szkliwa - bogaty w leutynę peptyd (LRAP) z grupy amelogenin, może nie tylko stymulować tworzenie się kości, ale też zapobiegać utracie tkanki kostnej. 

LRAP został odkryty w 1991 r. przez dr Carolyn Gibson z University of Pennsylvania, jednak nie było wiadomo jaka jest rola tego białka.

Białko, od którego zależy zdrowie kości

- To było jak rozwiązywanie zawiłej łamigłówki, ale wiemy już, że LRAP syntetyzowany w zębach, odgrywa rolę w obrocie kostnym w całym organizmie, czyli jednym z najważniejszych procesów regeneracji kości – mówi dr Kulkarni. 

Proces, w którym zużyta kość jest nieustannie zastępowana nową tkanką, zachodzi przez całe życie. Dzięki niemu utrzymywane są mocne kości, naprawiane są mikropęknięcia, które mogą powstać podczas codziennych czynności, ale i większe złamania spowodowane urazami.

By dowiedzieć się, jaką rolę pełni LRAP poza jamą ustną, badacze zmodyfikowali genetycznie myszy, tak by wytwarzały duże ilości tego białka i porównali je z innymi myszami. W obrazie mikroskopowym czaszki zmodyfikowanych gryzoni wyraźnie widoczna była zwiększona aktywność komórek kościotwórczych, akumulacja wapnia i zmniejszenie liczby osteoklastów (komórek kościogubnych), które rozpuszczają tkankę kostną.  

Następnie stworzono modele 3D kości,  które miały  symulować osteoporozę. Kość myszy z nadmiarem LRAP była grubsza i miała wyższą gęstość niż kość myszy z normalnym poziomem LRAP. Jednak poza tymi różnicami kości obu grup myszy wydawały się podobne.

Białko ze szkliwa hamuje dewastujący wpływ menopauzy

Do czasu, gdy nie przeprowadzono symulacji menopauzy, aby naśladować  utratę masy kostnej, która często występuje u ludzi po tym okresie. Zgodnie z oczekiwaniami, normalne myszy doświadczyły szybkiej utraty kości, ponadto ich kości były cieńsze, o mniejszej gęstości i  rozrzedzonej strukturze.

Tymczasem  myszy zmodyfikowane, u których występował  nadmiar LRAP, nie przechodziły takich przemian. Ich kości przypominały kości zdrowych myszy, u których nie symulowano menopauzy.

Odkrycia sugerują, że LRAP może mieć potencjał terapeutyczny w stanach powodujących utratę masy kostnej. W planach są doświadczenia, które przetestują, czy LRAP może zapobiegać utracie kości u myszy z parodontozą.

- To wysoce prawdopodobne, że LRAP będzie miał wartość terapeutyczną w zapobieganiu procesowi utraty kości. Jednak przed nami  jeszcze długa droga, zanim badania znajdą zastosowane w medycynie – mówi dr Kulkarni.