• Białe przebarwienia na zębach szpecą uśmiech i mogą stać się przyczyną kompleksów
  • Istnieje wiele przyczyn powstawania białych plam na zębach, jest nią także próchnica, więc by się ich pozbyć trzeba pójść do dentysty
  • Białe plamy na zębach powstają wskutek zaburzeń w rozwoju szkliwa
  • By nie dopuścić do ich powstania należy szczotkować zęby pastą z fluorem dwukrotnie w ciągu dnia oraz dbać o zróżnicowaną, bogatą w składniki odżywcze dietę

Dlaczego powstają białe plamy na zębach?

Istnieją dwie główne przyczyny powstawania białych plam na zębach:

  • - początkowe fazy próchnicy zębów
  • - zaburzenia rozwojowe szkliwa.

Plamy próchnicowe bywają albo całkowicie białe albo mętne. Najczęściej pojawiają się  w okolicy szyjek zębów, w miejscu zalegania płytki nazębnej. Tak właśnie manifestuje się  podpowierzchniowe odwapnienie (demineralizacja) szkliwa spowodowane działaniem kwasów bakteryjnych.

Co więcej - szorstka powierzchnia i kredowy wygląd plamy dowodzą, że proces demineralizacji aktywnie w tym miejscu się toczy.  Jeśli zostanie  zatrzymany, następuje  proces odwrotny, czyli remineralizacja zmiany. Utracone minerały zostają powtórnie  wbudowane w warstwę szkliwa.

Plamy "nieaktywne" są gładkie, błyszczące i twarde. Prawidłową remineralizację szkliwa umożliwia poprawa higieny jamy ustnej, dostarczanie niezbędnych minerałów (środki profilaktyczne zawierające związki fluoru, wapnia i fosforu) oraz utrzymanie prawidłowego pH w jamie ustnej.

W leczeniu białych plam często profilaktycznie stosuje się lakier fluorkowy. Według badań zastosowanie lakieru fluorowego zawierającego 5 proc. NaF skuteczność remineralizacji białych plam próchnicowych szkliwa zębów mlecznych wynosi 81,2–91,3 proc. Korzystne jest także stosowanie środków zawierających związki fosforanów wapnia, np. kompleksu fosfopeptydu kazeiny z bezpostaciowym fosforanem wapnia (CPP-ACP). Przeciwwskazanie do stosowania past z CPP-ACP stanowi alergia na białko mleka.

 Gdy przyczyną białych plam są defekty szkliwa zębów

Kremowe, białe nieprzezroczyste przebarwienia szkliwa to defekt jakościowy, spowodowany zaburzeniami fazy dojrzewania szkliwa, czyli amelogenezy. Istotą wady jest hipomineralizacja szkliwa. Nieprzezroczystości rozwojowe mogą być zlokalizowane na różnych powierzchniach zębów, rzadko w okolicach szyjek.

Wśród tego typu zmian wyróżnia się:

  • -  białe, liniowo lub nieregularnie rozmieszczone zmiany bez wyraźnej granicy ze szkliwem zdrowym, które charakteryzuje podpowierzchniowa demineralizacja pokryta prawidłowo zmineralizowanym szkliwem,
  • - nieprzezroczystości ograniczone, o zabarwieniu białym, kremowym lub żółtobrązowym; są one wyraźnie odgraniczone od szkliwa zdrowego; szkliwo jest mniej twarde niż prawidłowo wykształcone.

Wśród przyczyn tej wady wymienia się wiele czynników oddziałujących w czasie rozwoju, w którym dokonuje się mineralizacja szkliwa. Mogą to być zatem  czynniki genetyczne, miejscowe (np. stan zapalny, uraz), choroby ogólnoustrojowe, niedobór witaminy D, niedożywienie, czy nadmierna ekspozycja na fluor. Czynniki miejscowe są przyczyną defektów szkliwa pojedynczych zębów, natomiast systemowe – całego uzębienia lub grup zębów rozwijających się w czasie ich działania.

Wady rozwojowe szkliwa przyczyniają się do pogorszenia estetyki uzębienia i mogą predysponować do ścierania szkliwa i próchnicy zębów. Także w ich przypadku ważne jest utrzymanie właściwej higieny jamy ustnej, unikanie pokarmów i płynów kariogennych i erozyjnych, a gdy to konieczne, stosowanie past do zębów i środków znoszących nadwrażliwość zębów na bodźce. 

Jak nie dopuścić do powstania białych plam na zębach

W zapobieganiu powstawania plam próchnicowych zaleca się przede wszystkim szczotkowanie zębów pastą zawierającą związek fluoru dwukrotnie w ciągu dnia i dostarczanie wszystkich niezbędnych składników wraz z dietą.

W usuwaniu białych plamek czasami stosuje się mikroabrazję, czyli zabieg polegający na delikatnym usunięciu cienkiej warstwy szkliwa powierzchniowego. Niekiedy dentysta poza mikroabrazją szkliwa poleca wykonanie także zabiegu wybielania zębów. Ten zaś należy wykonać albo w gabinecie, albo wykorzystując zestaw do wybielania w domu pod nadzorem dentysty. Dobór metody oraz czas jej trwania powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjentów.