• Rak jamy ustnej może rozwinąć się z jasno zabarwionych zmian na błonie śluzowej, które pojawiają się na długo przed diagnozą raka
• Wykrycie zmian na błonie śluzowej umożliwia dokładne monitorowanie pacjenta zagrożonego rakiem jamy ustnej i podjęcie leczenia we wczesnym stadium choroby nowotworowej
• Naukowcy stworzyli internetowe narzędzie, które szacuje indywidualne (dla każdego pacjenta) ryzyko rozwoju raka jamy ustnej

CZYTAJ WIĘCEJ

Rak jamy ustnej w natarciu

CZYTAJ WIĘCEJ

Paradontoza a rak jamy ustnej, uczeni tropią powiązania

Rak jamy ustnej nadal groźny

Co drugi pacjent z rakiem jamy ustnej nie przeżywa dłużej niż pięć lat od momentu diagnozy, ponieważ wielu chorych szuka pomocy medycznej,  w zaawansowanym stadium choroby. 

Rak jamy ustnej często rozwija się z białych plam, klinicznie znanych jako leukoplakia jamy ustnej oraz liszajowate zapalenie błony śluzowej jamy ustnej. Te białe plamy mogą pojawić się na długo przed diagnozą raka jamy ustnej, a ich wczesne wykrycie i ciągłe monitorowanie mają kluczowe znaczenie dla zapobiegania rozwojowi nowotworu. Jednak czasami trudno jest przewidzieć, które z nich rozwiną się w złośliwe zmiany (wskaźnik ryzyka progresji  waha się od 0,4 do 40,8 proc.).

Dlatego pacjent z leukoplakią lub liszajowatym zapaleniem błony śluzowej musi często zgłaszać się na rutynowe wizyty i wielokrotnie przechodzi biopsje. Monitorowanie takiej osoby może trwać wiele lat, co sprawia, że z czasem pacjent zaczyna zaniedbywać kontrole.

Jak uprościć opiekę nad pacjentem zagrożonym rakiem jamy ustnej

Stąd pomysł, by próbować w miarę dokładnie określić indywidualnie ryzyko rozwoju raka u takich pacjentów, aby lepiej tworzyć plany leczenia i obserwacji dla każdego z nich.

Międzynarodowy zespół naukowców z Australii i Hongkongu podjął próbę stworzenia platformy internetowej, która może być zastosowana do automatycznego generowania zindywidualizowanych prognoz ryzyka wystąpienia raka jamy ustnej przez okres do 20 lat od diagnozy leukopatii lub liszajowatego zapalenia błony śluzowej.

Wyniki pracy naukowców opublikował periodyk Cancers.

Darmowe narzędzie internetowe, oparte na algorytmie sztucznej inteligencji DeepSurv, zostało przeszkolone i przetestowane na danych pacjentów z leukopatią lub liszajowatym zapaleniem błony śluzowej, którzy byli leczeni w   Hongkongu (716 pacjentów) oraz Newcastle Upon Tyne w Wielkiej Brytanii (382 pacjentów). Osoby te były badane od wielu lat, więc lekarze znali ich  poziomy ryzyka. Eksperyment wykazał, że stworzone narzędzie potrafiło  dokładnie przewidzieć ryzyko dla tych pacjentów.

Do stworzenia prognozy potrzeba 26 danych - informacji na temat  pacjenta,   klinicznego i patologicznego opisu jego choroby oraz leczenia, które do tej pory otrzymał. Naukowcy dowodzą, że generowane przez algorytm poziomy ryzyka są dokładne nawet w ciągu 17 lat od czasu wprowadzenia informacji.

Platforma pomoże  lekarzom w wyborze i ustalaniu priorytetów strategii leczenia i  monitorowania pacjentów wysokiego ryzyka, zwłaszcza w szpitalach o ograniczonych zasobach. Oczekuje się, że docelowo ma to poprawić obecnie dostępne metody zapobiegania i wczesnej diagnostyki raka jamy ustnej.

CZYTAJ WIĘCEJ

Amerykańskie Towarzystwo Stomatologiczne (ADA) zostało dotknięte cyberatakiem

CZYTAJ WIĘCEJ

Gdzie dentysta może zarobić najwięcej

Zalety narzędzia do oceny zagrożenia rakiem jamy ustnej 

- Lekarz może decydować kiedy rozpocząć dokładniejsze monitorowanie pacjenta, gdy z krzywej obrazującej ryzyko wynika, że pacjent przekroczył określony punkt zagrożenia. 

- Pacjent ma większą świadomość zagrożenia  rakiem jamy ustnej, co lepiej  motywuje do przestrzegania regularnych wizyt kontrolnych i umożliwia podejmowanie świadomych decyzji na temat biopsji.

Krzywa ryzyka zmienia się w zależności od wprowadzanych danych, czyli na przykład informacji o paleniu tytoniu, piciu alkoholu, rozległości i rejonów jamy ustnej, na których pojawiły się zmiany, nawrocie zmian i  nasilenia dysplazji nabłonkowej podczas monitorowania leczenia.