• Według obowiązujących wytycznych należy unikać płukania wodą ust po szczotkowaniu zębów pastą z fluorem, aby nie zmniejszać ilości fluoru w ślinie
  • Po zastosowaniu pasty do zębów z 1450 ppm fluoru, stężenie tego związku w ślinie podczas szczotkowania zębów wynosi ok. 100 ppm , a tuż po szczotkowaniu zmniejszało się o ponad połowę
  • Stężenie fluoru maleje z upływem czasu po myciu zębów, jednak najdłużej (pomiar po 90 min.). Istotnie podwyższony poziom fluoru w ślinie utrzymywał się u osób, które zastosowały pastę Elmex
  • Pasty Colgate Cavity Protection wyraźnie podnosiły poziom fluoru w ślinie tuż po szczotkowaniu zębów u osób płuczących usta po myciu zębów i tych które ust nie płukały

Myć zęby pastą z fluorem, ale jak?

Nie ma wątpliwości, że codzienne stosowanie pasty do zębów z fluorem ogranicza rozwój próchnicy u dzieci. Jednak profilaktyczne korzyści tego środka higieny  są rzadko badane u dorosłych. Zależność między stosowaniem preparatów z fluorem a rozwojem najpowszechniejszej choroby stomatologicznej, nie musi być tak prosta jak u dzieci. A wynika to z indywidualnych różnic w środowisku jamy ustnej (na przykład, innej liczby zębów z wypełnieniami, nierzadko braków w uzębieniu,  ale też odmiennym sposobie mycia zębów, czy różnej ilości produkowanej śliny). 

Co do jednego naukowcy są zgodni:  mycie zębów pastą z fluorem, aby skutecznie zwalczało próchnicę, powinno podwyższać poziom fluoru w ślinie (im dłużej tym lepiej) oraz w gromadzącej się na powierzchni szkliwa płytce.  Standardowa zawartość fluoru w  paście do zębów to od 1000 do 1500  ppm,  ale na rynku dostępnych jest wiele innych stężeń.

Według obowiązujących wytycznych należy unikać płukania wodą ust po szczotkowaniu zębów pastą z fluorem, by nie zmniejszać ilości fluoru w ślinie, i nie osłabiać  działania przeciwpróchnicowego pasty do zębów. Do takich wniosków prowadziło jedno z badań,  w którym wykazano, że po zastosowaniu  pasty do zębów z 1450 ppm fluoru, stężenie tego związku w ślinie podczas szczotkowania zębów wynosiło 100 ppm , a tuż po szczotkowaniu zmniejszało się o ponad połowę. 

Fluor w ślinie. Na ile zbawienny?

Pracownicy Faculty of Dentistry, Kuwait University sprawdzali jak zmienia się  stężenie fluorku w ślinie po szczotkowaniu popularnymi pastami do zębów w różnym składzie.

W badaniu wzięło udział 120 osób (z badania wykluczała niska spoczynkowa wydajność produkcji śliny - mniej niż 0,1 ml/min, alergia na składniki pasty do zębów, braki w uzębieniu, leczenie wady zgryzu aparatem ortodontycznym).

Od każdego uczestnika na wstępie eksperymentu pobrano próbkę śliny (rano tego dnia nie myli zębów i nie jedli przez co najmniej dwie godziny przed pobraniem próbki). Następnie  uczestnicy eksperymentu szczotkowali zęby jedną z badanych past do zębów z fluorem (1,0 gramową porcją pasty) przez dwie pełne minuty. 

Co robić po umyciu zębów. Badania obecności fluoru 

- Fluorek sodu (1450 ppmF) - Colgate Total ® Original Care™ — 125 ml (Colgate-Palmolive)
- Monofluorofosforan sodu (1450 ppmF) -  Colgate Sensitive ® Pro-Relief™ Extra moc — 75 ml (Colgate-Palmolive)
- Fluorek sodu (450 ppmF) + monofluorofosforan sodu (1000 ppmF) - Colgate® Cavity Protection™ — 75 ml (Colgate-Palmolive)
- Fluorek cyny (1100 ppmF) + fluorek sodu (350 ppmF) - Oral-B® Pro-Expert™ — 75 ml (Procter & Gamble)
- Aminofluorek (1400 ppmF) - Elmex ® Protezione Carie — 75 ml (Colgate-GABA)

Grupa kontrolna korzystała z pasty bez fluoru Kingfisher Natural.

Połowa osób z każdej grupy uczestników,  była proszona na koniec szczotkowania o wyplucie nadmiaru pasty do zębów i nie płukanie ust, połowa zaś miała na koniec mycia zębów wypłukać usta  (10 ml wody destylowanej przez pięć sekund). Następnie pobierano od każdego uczestnika eksperymentu próbkę śliny po upływie: 1, 15, 30, 60 i 90 min. Stężenia związków fluoru w próbce mierzono za pomocą skalibrowanej, czułej na jony elektrody.

Jaki poziom fluoru po umyciu zębów?

Wszystkie pasty do zębów (zawierające fluor) dawały podobny poziom stężenia fluoru w ślinie tuż po szczotkowaniu. 

Stężenie fluoru malało z upływem czasu po myciu zębów, jednak najdłużej (pomiar po 90 min.) istotnie podwyższony poziom fluoru  w ślinie utrzymywał się u osób, które zastosowały pastę Elmex. 

Pasty Colgate Cavity Protection i Elmex wyraźnie podnosiły poziom fluoru w ślinie tuż po szczotkowaniu zębów w obu badanych grupach, czyli u osób płuczących usta po myciu zębów i tych które ust nie płukały.

Nie stwierdzono różnic w stężeniu fluoru w próbkach śliny osób bez próchnicy i osób z aktywną próchnicą, podobnie nie odnotowano różnic między osobami z kamieniem nazębnym i bez.

Wyniki badania opublikował BMJ Oral Health