- Ryzyko powstania odmy powietrznej w trakcie zabiegów stomatologicznych wzrasta, szczególnie gdy w ich trakcie są użyte urządzenia z chłodzeniem wodno‑powietrznym
- U pacjentki aż dwukrotnie wystąpiła odma podskórna podczas preparacji zęba pod koronę protetyczną, jak informuje World Journal of Clinical Cases
- Zabieg trzeba było przerwać i przeprowadzić antybiotykoterapię
Czytaj więcej
Leczenie zębów w koszt uzyskania przychodu?
Czytaj więcej
Praca dla periodontologa, naukowca i dydaktyka
Odma powietrzna. Jako powikłanie leczenia stomatologicznego
Odma powietrzna (czyli wtłoczenie lub wprowadzenie powietrza do tkanek miękkich, w których normalnie nie występuje) jest dobrze znanym powikłaniem chirurgii szczękowej, zwłaszcza ekstrakcji zatrzymanych zębów trzecich trzonowych w żuchwie.
Ale nie tylko zabiegów chirurgii szczękowej! Do powstania odmy w rejonie głowy i szyi może dojść także w trakcie innego typu zabiegów stomatologicznych, gdy zostają użyte dmuchawka stomatologiczna/kątnica szybkoobrotowa lub urządzenie pracujące dzięki sprężonemu powietrzu (jak piaskarka profilaktyczna/abrazyjna). Zadem odma może pojawić podczas:
- resekcji wierzchołka zęba,
- leczenia implantologicznego,
- leczenia endodontycznego (osuszanie kanału sprężonym powietrzem z dmuchawki, płukanie kanału wodą utlenioną),
- profilaktycznego oczyszczania zębów za pomocą piaskarki,
- leczenia zachowawczego (np. opracowanie i odbudowa ubytku klasy V,
- leczenia protetycznego (preparacja zębów pod uzupełnienia stałe).
Z tym, że odma podskórna jako powikłanie preparacji zębów jest bardzo rzadka. Przestrzenie powięziowe szczękowo-twarzowe znajdują się blisko przestrzeni zagardłowej i śródpiersia. Dlatego powietrze i woda, które dostają się do przestrzeni szczękowo-twarzowych, mogą wywołać infekcje z poważnymi, zagrażającymi życiu powikłaniami. Rozedma podskórna spowodowana zabiegami dentystycznymi może obejmować twarz, okolice oczodołu, szyję i (rzadko) śródpiersie.
Najczęstszym objawem odmy podskórnej jest szybki obrzęk, który powoduje trzeszczenie po naciśnięciu palcami oraz trudności z oddychaniem. Większość przypadków występuje po ekstrakcji trzeciego zęba trzonowego żuchwy przy użyciu turbiny powietrznej; w takich przypadkach puchną głębokie przestrzenie twarzowe i tkanki miękkie, podkreślają autorzy pracy w World Journal of Clinical Cases.
Korony protetyczne na dwóch zębach. Wydłużone leczenie z powodu powikłania
34-letnia pacjentka ogólnie zdrowa, zgłosiła się do dentysty w celu wykonania dwóch koron górnych prawych zębów trzonowych (zęby 16 i 17), które wcześniej zostały przeleczone endodontycznie. Pacjentka stwierdziła, że zęby te sprawiały ból przy gryzieniu nawet miękkich pokarmów. Oba zęby były lekko bolesne przy opukiwaniu, ale nie były rozchwiane. Dziąsło było zdrowe, wykazywało prawidłowy kolor i głębokość bruzdy dziąsłowej. Przy sondowaniu nie było krwawienia.
Preparacja koron przebiegała bezproblemowo, aż do oszlifowania powierzchni okluzyjnej zęba nr 17. Nagle kobieta poczuła gwałtowny ból. Zabieg przerwano. Pacjentka skarżyła się na guz w okolicy kąta żuchwy, który stopniowo twardniał, ale nie odczuwała bólu i mówiła pełnymi zdaniami, wyjaśniają autorzy pracy.
Tkanka wokół tego miejsca była wyraźnie opuchnięta, ale nie tkliwa. Podczas badania palpacyjnego dentysta wyczuwał trzeszczenie. Kobieta nie odczuwała dużego bólu i nie miała trudności z otwieraniem ust czy oddychaniem.
Leczenie obejmowało ścisłą obserwację dróg oddechowych, pacjentce zaordynowano deksametazon (10 mg) oraz antybiotyk (cefuroksym 1,5 g) przez 3 doby. Miało to na celu opanowanie stanu zapalnego i zmniejszenie ryzyka infekcji. Zalecono też zimne okłady, by zmniejszyć dyskomfort i przyspieszyć proces gojenia.
Po 3 dniach leczenia obrzęk całkowicie zniknął i nie wystąpiły żadne inne powikłania. Po dwóch tygodniach, przystąpiono ponownie do zabiegu preparacji zęba pod korony na prawe górne zęby trzonowe. Dentysta wykonywał zabieg z wyjątkową ostrożnością. Podczas delikatnego i powolnego szlifowania powierzchni okluzyjnej przyśrodkowo-policzkowego guzka zęba nr 17 za pomocą wolnoobrotowej turbiny i normalnego przepływu wody i powietrza, pacjentka znów zgłosiła nagły ból w prawym kącie żuchwy. Lekarz ponownie zdiagnozował odmę podskórną. Kobiecie zrobiono zimny okład i natychmiast podano doustnie ibuprofen oraz cefalosporynę. Po 2 godzinach obrzęk zmniejszył się do bardzo małego obszaru, ale obrzęk miał kolor jasnoczerwony, a tkanka była twarda w badaniu palpacyjnym. Podobnie jak poprzednio nie stwierdzono stanu zapalnego dziąseł wokół zęba
Po tygodniowej obserwacji objawy ustąpiły, można było dokończyć zabieg i założyć korony tymczasowe.
Komentarze