Zdecydowana większość rodziców (87 proc.) dobrze lub bardzo dobrze ocenia poziom swojej wiedzy na temat higieny jamy ustnej [1]. Mimo to, jak wynika z komentarza PTSD zamieszczonego w raporcie „Zęby na 6!“, w Polsce nie udało się zmniejszyć zapadalności na próchnicę zębów u dzieci. 

Wyniki Ogólnopolskiego Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej i Jego Uwarunkowań pokazują, że częstość występowania próchnicy wykazuje tendencję wzrostową wraz z wiekiem dziecka, od 41,1 proc. u dzieci w wieku 3 lat (2017 r.) [2], do 76,8 proc. w grupie dzieci 5-letnich (2016 r.) [3], 81,6 proc. w grupie sześciolatków (2018 r.) [4], 89,4 proc. 7-letnich (2016 r.), aż do 93,2 proc. u młodzieży 18-letniej (2017 r.).

Za główne przyczyny próchnicy zębów dzieci i młodzieży eksperci uznają:
- nieprawidłowe praktyki higieniczne,
- niewystarczająca częstotliwość oczyszczania zębów,
- niestosowanie nici dentystycznej,
- nieprawidłowy sposób odżywiania.

Na zły stan zdrowia jamy ustnej ogromny wpływ ma również zbyt późne odbywanie pierwszej wizyty u dentysty (zwykle między 2. a 4. rokiem życia).  

Badanie Ogólnopolskiego Monitoringu Stanu Zdrowia Jamy Ustnej i Jego Uwarunkowań wykazało, że jedynie 4,6 proc. odbyło wizytę stomatologiczną w zalecanym wieku.

Tymczasem rodzice deklarują, że pilnują, aby dziecko myło zęby rano i wieczorem oraz regularnie odwiedzają dentystę. Co jest przyczyną faktu, że świadomość rodzicielska nie przekłada się na stan higieny jamy ustnej ich dzieci? Otóż, wiedzieć to jedno, wcielić wiedzę w życie -  to drugie.

- Gdy wnikliwiej przyjrzymy się badaniom okazuje się, że dla niemal 60 proc. rodziców namówienie dziecka do mycia zębów wiąże się z dużym wysiłkiem. Rodzice zdają się mieć niewielki repertuar zachęt, wśród których wymieniają wspólne mycie, wybór szczoteczki, czy po prostu zwykłe przypomnienie - komentuje Małgorzata Ohme, psycholog dziecięcy.

- Oczywiście dla starszych dzieci najlepszą motywacją stają się wizualne konsekwencje braku higieny zębów lub wizyty u dentysty. Raczej nie wspomina się o nauce mycia zębów w atmosferze zabawy, bajek czy wspólnych rytuałów wokół tej czynności. A przecież są specjalne naklejki, chmurki, piosenki, czy chociażby w przypadku starszego dziecka, aplikacja na telefon. Z pomocą przychodzą najbardziej nowoczesne szczoteczki, które absorbują uwagę dziecka i motywują do dłuższego mycia – dodaje Małgorzata Ohme.

Czy są metody, aby wprowadzanie zdrowych nawyków było skuteczniejsze? Okazuje się, że tak. Na początek warto jednak zacząć od podstaw. W jaki sposób wybrać odpowiednie, bezpieczne narzędzie do mycia zębów?

Szczotka, jaka?
Zadaniem rodzica jest dobranie szczoteczki, której wielkość główki będzie odpowiednia dla jamy ustnej dziecka. Dentyści zalecają korzystanie ze szczoteczek z miękkimi włóknami ze względu na to, że umożliwiają one łagodną pielęgnację dziąseł. Dzieci mogą mieć niedostatecznie rozwinięte zdolności manualne oraz problemy z czyszczeniem wszystkich powierzchni jamy ustnej, dlatego zaleca się, aby dzieci powyżej trzeciego roku życia, korzystały ze szczoteczek elektrycznych, które są bardzo skuteczne w usuwaniu płytki bakteryjnej. Wyniki badań potwierdzają, że szczoteczki elektryczne dla dzieci usuwają znacznie więcej płytki bakteryjnej ze wszystkich obszarów jamy ustnej niż zwykła, manualna, dziecięca szczoteczka do zębów [1].