- Zakażenie zęba, takie jak próchnica lub zapalenie miazgi, jeśli nie zostanie odpowiednio leczone, to bakterie zakażające ząb mogą przedostać się do krwiobiegu i rozprzestrzeniać się po całym organizmie, powodując stan uogólniony zapalny
- Sepsa w stomatologii może być spowodowana przez infekcje zębów, dziąseł, jamy ustnej lub innych struktur stomatologicznych, jednak jej wystąpienie zazwyczaj ma związek z wcześniejszymi problemami organizmu
- Dostępne są szybkie i wiarygodne narzędzia diagnostyczne, skracające diagnostykę mikrobiologiczną sepsy czasami nawet do kilkunastu godzin
Czytaj więcej
Ból u dentysty można wyeliminować. Jak pokonać stres?
Bakteriemia a ryzyko sepsy
Do zębopochodnej bakteriemii dochodzi wówczas, gdy do krwi dostają się bakterie, obecne m.in. w jamie ustnej lub na instrumentach dentystycznych.
Wbrew pozorom do bakteriemii dochodzi łatwo, bowiem następuje to w przypadku przerwania ciągłości naczyń krwionośnych błony śluzowej lub dziąseł np. w wyniku popularnego zabiegu usuwania kamienia, ekstrakcji ósemek lub innych zębów, a nawet podczas codziennych zabiegów higieny jamy ustnej, jak np. nitkowanie.
Z reguły organizm radzi sobie z bakteriemią. Skąd więc ryzyko sepsy?
Zabieg stomatologiczny a zagrożenie sepsą
Sepsa w stomatologii może być spowodowana przez infekcje zębów, dziąseł, jamy ustnej lub innych struktur stomatologicznych, jednak jej wystąpienie zazwyczaj ma związek z wcześniejszymi problemami organizmu, takimi jak na przykład obniżenie odporności, przewlekłe leczenie, niedawno przebyta operacja, problemy kardiologiczne czy cukrzyca.
Istnieje jednak szereg przypadków stomatologicznych, które mogą być groźne dla każdego, a należą do nich:
- zakażenie zęba, takie jak próchnica lub zapalenie miazgi, jeśli nie zostanie odpowiednio leczone (bakterie zakażające ząb mogą przedostać się do krwiobiegu i rozprzestrzeniać się po całym organizmie, powodując stan uogólniony zapalny);
- zakażenie dziąseł lub choroba przyzębia;
- skomplikowane zabiegi chirurgiczne jak wszczepianie implantów dentystycznych lub chirurgia szczękowa, gdzie może dojść do zakażenia pooperacyjnego;
- zaniedbanie higieny jamy ustnej poprzez np. nieregularne lub niedokładne szczotkowanie zębów czy przestrzeni międzyzębowych lub brak regularnych wizyt u dentysty;
- zakażenie po zabiegach stomatologicznych, jeśli dojdzie do stanu zapalnego, a bakterie przedostaną się do krwiobiegu.
Złożoność objawów sepsy
Objawy, na które powinno się zwrócić szczególna uwagę:
- silny ból lub obrzęk dziąseł lub innych części jamy ustnej;
- gorączka (temperatura ciała może być również obniżona), dreszcze, poty;
- duszność (przyspieszona częstość oddechów);
- przyspieszona czynność serca;
- zatrzymanie diurezy;
- zmiany skórne (np. wysypka nie blednąca po uciśnięciu, zasinienie, skóra zimna, blada i wilgotna, marmurkowa);
- bardzo silny ból mięśni (np. kończyn dolnych);
- bardzo złe samopoczucie;
- ostre (nowe) zaburzenia świadomości (np. dezorientacja, niewyraźna mowa), ospałość, trudność z dobudzeniem.
Czytaj więcej
Te pasty ochronią przed próchnicą. Jedyna wada to cenaDiagnostyka sepsy
- Choć sepsa nie ma jednoznacznych, w pełni charakterystycznych objawów, w przypadku uogólnionego zakażenia organizmu liczy się czas. Jeśli lekarz podejrzewa sepsę, poza wprowadzeniem leczenia empirycznego, niezbędne jest pobranie krwi na posiew - zaznacza prof. Katarzyna Dzierżanowska-Fangrat, lekarz, mikrobiolog, kierownik Zakładu Mikrobiologii i Immunologii Klinicznej Instytutu „Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie.
- Standardem powinno być pobieranie przynajmniej dwóch zestawów krwi (oba do specjalnych kompletów butelek z podłożami hodowlanymi dla bakterii i grzybów) z różnych miejsc wkłucia, aby zwiększyć prawdopodobieństwo wykrycia patogenów powodujących zakażenie. Dopiero po wyhodowaniu drobnoustroju określa się jego gatunek i wrażliwość na antybiotyki i można wprowadzić leczenie celowane, ukierunkowane na drobnoustrój, który wywołał sepsę - tłumaczy prof. Katarzyna Dzierżanowska-Fangrat.
- Nie w każdym szpitalu zapewniony jest całodobowy dostęp do diagnostyki mikrobiologicznej. Obecnie jednak dostępne są szybkie i wiarygodne narzędzia diagnostyczne, które potrafią znacznie przyspieszyć diagnostykę mikrobiologiczną sepsy, skracając ją z kilku dni, do jednej doby, a czasami nawet kilkunastu godzin - podsumowuje Magdalena Osińska-Kurzywilk, prezes Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”, która od lat wspiera pacjentów na drodze do zdrowia, walcząc o ich prawa.
Komentarze