Wampiry z Gliwic. Starte kły, brak witamin i zaawansowana paradontoza

- Projektu "archeologicznego" podjęli się lekarze dentyści z Dentim Clinic Medicover w Katowicach
- Problemy stomatologiczne zdiagnozowane przez dentystów w zębach z pochówku atypowego, tzw. „wampirów” są bardzo typowe
- Zęby nosiły ślady próchnicy, choć trzykrotnie rzadziej niż u ludzi żyjących współcześnie, starcia wskutek gryzienia twardych pokarmów, niedoborów witamin, chorób zakaźnych
Ile NFZ wydał na leczenie. Raport z 2021
Średniowieczne zęby. Pod lupą katowickich dentystów
Na przegląd stomatologiczny z Muzeum w Gliwicach zostało przekazanych 6 czaszek lub ich części, z czego 5 należało do osób dorosłych, a jedna do młodego dorosłego. Wykonaliśmy podstawowy przegląd, badanie pod kątem próchnicy, wybrane zęby były oceniane pod mikroskopem, pobrano również skany 3D i przeprowadzono cyfrową diagnostykę radiologiczną. Każdy z +pacjentów+ miał założoną typową kartotekę, w której zaznaczano spostrzeżenia dentystów. Całość trwała 3 intensywne dni, a po tym czasie eksponaty wróciły do muzeum" - opisuje przebieg badań dentystka odpowiedzialna za projekt z Dentim Clinic Medicover w Katowicach Marta Szymańska-Pawelec.
Stomatolodzy oceniali m.in. uzębienie osób pochowanych w nietypowy sposób, noszący znamiona pochówku antywampirycznego. Czaszki pochodzą z odkrytego w 2013 r. cmentarzyska w Gliwicach. Było to jedno z najgłośniejszych w ostatnich latach znalezisk archeologicznych w Polsce. Okazało się ono być nekropolią osób odrzuconych przez społeczeństwo. Kilkanaście nietypowych grobów należało do skazańców ściętych mieczem przez kata, którym następnie - tak jak w pochówku antywampirycznym - umieszczono głowy między nogami.
„Wampiry” z Gliwic ze startymi kłami
- Czaszki badanych osób nie miały wampirzych kłów, na co pewnie liczyli fani powieści grozy. Te osoby miały natomiast kły w sensie anatomicznym, czyli zęby, które znajdują się pomiędzy grupą siekaczy a przedtrzonowców. Są one naturalną cechą anatomiczną i nie odznaczały się niczym szczególnym poza starciem, co mogło wynikać z „twardej” diety, do której z pewnością nie zaliczała się szyja niewiasty - podkreśla Marta Szymańska-Pawelec.
Zęby "wampirów" z Gliwic były w całkiem dobrej kondycji, a uszkodzenia pojawiały się częściej z powodu starcia niż w wyniku próchnicy. - Zęby niektórych osób były bardzo starte, aż widoczne były odsłonięta zębina i miazga. Wynikać to może z charakteru spożywanych produktów, które były twarde, włókniste, a w chlebie mogły znajdować się okruchy kamienia z młyna. Obecnie starcie zębów przypisujemy stresowi, który wyzwala często nieświadome zgrzytanie zębami. Czy wtedy tak bardzo też się stresowano? Pewnie tak, choć powody były zupełnie inne - przypuszcza dentystka.
Próchnica trzy razy rzadsza niż współcześnie
- Tylko w nielicznych przypadkach wykryliśmy próchnicę, co stanowiło około 20-30 proc. zębów, a dzisiaj na nią uskarża się niemal 9 na 10 osób. Nie ma w tym nic dziwnego, jeśli spojrzymy na dietę. Wieki temu spożywano nieprzetworzone lub niskoprzetworzone produkty: zboża, kasze, pieczywo, wędzone mięsa, warzywa i owoce. Rafinowany cukier przez wieki był towarem luksusowym i bardzo drogim. Częściej do słodzenia był stosowany miód. Nie bez znaczenia mogła być też obecność fluoru w wodzie, który występuje w niej naturalnie. Kiedyś nie była filtrowana, jak obecnie - wskazuje Marta Szymańska-Pawelec.
Podobnie jak współczesnym, tak i ludziom przed wiekami mogła dokuczać paradontoza. Jest to choroba dziąseł, wywołana bakteriami, które lokują się w kieszonkach dziąsłowych, następnie stopniowo, poprzez infekcję i stan zapalny, prowadzą do rozchwiania oraz utraty zębów.
- W jednym przypadku zaobserwowaliśmy cechy przewlekłego zapalenia przyzębia, co skutkowało zanikiem kości części zębodołowej żuchwy z tzw. obnażeniem furkacji korzeni. To znaczy, w uproszczeniu, że tkanki były tak nisko aż dostrzegalne były nawet korzenie zębów trzonowych. Z tego powodu osoba ta, za życia, mogła już wcześniej utracić zęby, bo miejsca po brakach były zagojone - opisuje chirurg z Dentim Clinic Medicover Sebastian Pawelec.
Zakaźne choroby i niedobór witamin. Ich wypływ na uzębienie wyraźny
U dwóch osób zaobserwowano z kolei hipoplazję, czyli niedorozwój szkliwa, prawdopodobnie o charakterze wrodzonym. - Powstaje w wyniku długotrwałych braków witaminowych czy niedoborów żywieniowych, jak również ekspozycji na szkodliwe czynniki w okresie prenatalnym. Sugerowany jest też wpływ chorób zakaźnych w wieku wczesnodziecięcym m.in. ospy, odry czy różyczki. Niedobory mogą rozwinąć się na skutek chorób układu pokarmowego powodujących niedostateczne wchłanianie mikroelementów z pożywienia, czy też zaburzeń endokrynologicznych. Innym prawdopodobnym powodem jest też ograniczona dostępność odpowiednich produktów. W konsekwencji szkliwo jest słabsze i bardziej podane na próchnicę - wyjaśnił Sebastian Pawelec.


CZYTAJ TAKŻE:
-
Ból podczas leczenia aparatem ortodontycznym. Jaki środek przeciwbólowy najlepiej stosować. Wyniki naukowe
techDENT -
NFZ w Łodzi ogłasza 22 konkursy na świadczenia stomatologiczne
newsDENT -
Bakterie z ropnia zęba przyczyną tętniaka tętnicy szyjnej
techDENT -
Ceny u dentysty mogą przyprawić o ból głowy. I taniej nie będzie. Pytamy ekspertów, dlaczego jest tak drogo
bizDENT -
Ser czy mleko? Co bardziej hamuje próchnicę zębów
lifeDENT -
104 przypadki małpiej ospy w Polsce. Dentysta może dostrzec pierwsze objawy choroby
newsDENT -
Szczepienia medyków czwartą dawką przeciw COVID-19. Od 17 sierpnia
newsDENT -
Bakterie w jamie ustnej mają wpływ na nadciśnienie. Ważna zależność
techDENT
-
Minimalne wynagrodzenia: higienistki dentystycznej i asystentki stomatologicznej. Tak mają być liczone
lexDENT -
Będą certyfikaty umiejętności zawodowej lekarzy. Dla kogo i na jakich zasadach? Jest projekt rozporządzenia ministra zdrowia
lexDENT -
Czy pacjent może dochodzić od NFZ zwrotu kosztów leczenia?
lexDENT -
Pacjenci masowo nie przychodzą na wizyty lekarskie. Zbadano, jak rozwiązać problem
bizDENT -
Ceny u dentysty mogą przyprawić o ból głowy. I taniej nie będzie. Pytamy ekspertów, dlaczego jest tak drogo
bizDENT -
ZUS odmawia dentystce pracy na swoim. Sąd Najwyższy oponuje
lexDENT -
NFZ w Katowicach odwołuje konkursy. Znikome zainteresowanie kontraktami stomatologicznymi
newsDENT -
Kiedy pacjent dopuszcza się szalbierstwa. Co mu grozi?
lexDENT
PRACA: OSTATNIE OGŁOSZENIA
-
lekarz dentysta
Kraków, małopolskie -
lekarz dentysta
Bogatynia, dolnośląskie -
lekarz dentysta
Białystok, podlaskie -
lekarz dentysta
Raszyn, mazowieckie