• “Toothy Tigers” z FDI przygotowują materiały informacyjne skierowane do osób urodzonych z rozszczepem wargi lub podniebienia
  • Rozszczep wargi lub podniebienia, może powodować znaczne trudności w jedzeniu, oddychaniu, słyszeniu i mówieniu
  • Osoby z rozszczepami mają większe ryzyko występowania próchnicy

Inicjatywa “Toothy Tigers” i FDI 

“Toothy Tigers” połączyły siły ze Światową Federacją Dentystyczną (FDI), aby przygotować materiały informacyjne skierowane do osób urodzonych z rozszczepem wargi lub podniebienia.

FDI oraz “Toothy Tigers” - organizacja non-profit, zajmująca się zdrowiem jamy ustnej, podjęły współpracę, aby w ramach projektu FDI Zdrowie wspierać pacjentów z rozszczepami warg jamy ustnej.

Kierowany przez prof. Petera Mosseya, zespół zadaniowy FDI, zajmujący się zdrowiem jamy ustnej w ramach kompleksowej opieki nad rozszczepami, cieszy się na możliwość współpracy z grupą studentów Szkoły Stomatologicznej na Uniwersytecie Dundee, zwanymi „Zębatymi Tygrysami”. Chodziło o przygotowanie materiałów informacyjnych dostosowanych do wieku osób urodzonych z rozszczepem, a także ich rodzin i opiekunów.

Materiały informacyjne dla osób z rozszczepem wargi i podniebienia

Opracowano w sumie pięć materiałów informacyjnych dla różnych grup wiekowych, które zawierają wskazówki dotyczące zapobiegania chorobom jamy ustnej. Wśród zaleceń jest zmniejszenie częstotliwości i ilości spożywanego cukru oraz regularne wizyty u dentysty. Wolontariusze oferują również porady dotyczące dobrych nawyków higieny jamy ustnej od najmłodszych lat, takich jak mycie zębów dwa razy dziennie, używanie pasty do zębów z fluorem i codzienne nitkowanie zębów.

Niedawno „Zębate Tygrysy” zostały wybrane do zaprezentowania plakatów dotyczące leczenia rozszczepu podczas dwóch wydarzeń, w tym w trakcie wirtualnej konferencji National Education for Scotland w kwietniu 2022 r.

Komplikacje związane z rozszczepem wargi lub podniebienia  

Rozszczep wargi lub podniebienia, może powodować znaczne trudności w jedzeniu, oddychaniu, słyszeniu i mówieniu. Dzieci, które przechodzą operację rozszczepu, są często bardziej narażone na próchnicę, choroby przyzębia i inne problemy ze zdrowiem jamy ustnej. Dlatego tak ważne jest, aby od najmłodszych lat uświadamiać pacjentom z rozszczepem, jak ważna jest odpowiednia opieka stomatologiczna i dobre nawyki w zakresie zdrowia jamy ustnej.

 Rozszczep wargi i podniebienia to najczęściej występująca wada wrodzona twarzoczaszki (1 na 500 urodzeń). Niestety, wiele dzieci nigdy nie przechodzi operacji rekonstrukcyjnej, której tak bardzo potrzebują.

WHO o zasadach wspierania osób z rozszczepem wargi i podniebienia  

Na temat opieki nad dziećmi z rozszczepem wargi i podniebienia Światowa Federacja Dentytyczna (FDI) rozmawia z prof. Mossey'em dziekanem w University of Dundee Dental School oraz dyrektorem Centrum WHO ds. Anomalii Twarzoczaszki.

FDI: Jakie są konsekwencje dla zdrowia jamy ustnej i ogólnego stanu zdrowia dziecka, jeśli nie przejdzie ono na czas chirurgicznego leczenia  rozszczepu?
Prof. Peter Mossey: Ograniczony dostęp do tego typu leczenia dotyczy prawie wyłącznie placówek o niskich zasobach. W placówkach o wysokich zasobach znajduje się i właściwy sprzęt i odpowiednio przeszkolony zespół lekarzy zajmujących się rozszczepami.

Badania przeprowadzone  w Indiach, części Azji Południowo-Wschodniej (Filipiny i Indonezja), wiejskich rejonach  Chiny i Afryce Subsaharyjskiej wykazały, że konsekwencje braku dostępu do  usług chirurgicznych w tych krajach często oznaczają zgon dziecka. Wskaźnik umieralności niemowląt jest wynikiem złożonego szeregu czynników kulturowych, społecznych i ekonomicznych.

Natomiast opóźniona operacja ma wielorakie konsekwencje: trudności z karmieniem piersią po urodzeniu, i karmienie w późniejszym okresie, zaburzenia słyszenia i rozwoju mowy. Wiadomo też, że nawet przy bardzo udanej operacji likwidującej wadę, oszpecenie może prowadzić do nękania i skutków psychospołecznych.

Dlaczego pacjenci z rozszczepami mają większe ryzyko występowania próchnicy?
Ta zależność wymaga dalszych badań. Ogólnie rzecz biorąc, przyczyna próchnicy zależy od środowiska wewnątrz jamy ustnej. Znaczenie ma tu gorsza higiena jamy ustnej, dieta bogata w cukier,  zmniejszony  klirens w jamie ustnej, ewentualnie wysuszenie jamy ustnej powodowane oddychaniem przez usta,  bezdech senny oraz zmniejszona produkcja śliny.

Ponadto z przeprowadzonych do tej pory prac wynika, że ​​flora jamy ustnej u dzieci z rozszczepem wargi i/lub podniebienia  różni się od populacji ogólnej.

Co mogą zrobić specjaliści zajmujący się zdrowiem jamy ustnej, aby wspierać pacjentów z rozszczepami?
Oczywiście główna odpowiedzialność za zdrowie jamy ustnej spoczywa na dentyście dziecięcym, a później na ortodoncie, a środki zapobiegania próchnicy obejmują nie tylko dietę i higienę, ale także stosowanie fluoru i terminowe stosowanie lakowania bruzd.

Ważne jest również, aby zdać sobie sprawę ze znaczenia profilaktyki wtórnej, interwencji mającej na celu ograniczenie nasilenia próchnicy w przypadku jej wczesnego wykrycia, takiej jak stosowanie diaminofluorku srebra i  koron wykonanych techniką Hall  tam, gdzie jest to wskazane. W późniejszych latach ortodonta musi zadbać o to, aby leczenie aparatami nie zwiększało ryzyka próchnicy poprzez wprowadzenie specjalnych środków higieny, zaostrzenie zaleceń dietetycznych i tam, gdzie jest to wskazane, stosowanie płynów do płukania jamy ustnej z fluorem.

Jak powinna wyglądać idealna opieka nad pacjentami z rozszczepem?
Opieka nad tymi pacjentami  wymaga interdyscyplinarnego podejścia. Istnieje długa lista specjalizacji, z których niektóre są uważane za niezbędne dla każdego dziecka z rozszczepem podniebienia, takie jak chirurgia , terapia mowy i języka, a w przypadku przeszczepu kości wyrostka zębodołowego - ortodoncja.

Z drugiej strony, niektóre specjalności są wprowadzane selektywnie w zależności od dostrzeganych potrzeb i obejmuje to poradnictwo genetyczne; medycynę uszu, nosa i gardła, jeśli występują problemy ze słuchem oraz opieka psychologiczna.

Badania wyjaśniają skąd tak duża podatność na próchnicę u dzieci z zajęczą wargą
U zdrowych osób gruczoły ślinowe wydzielają ślinę o specyficznych właściwościach. Dzięki nim ślina jest jedną z barier obronnych organizmu. Substancje, które zawiera utrzymują kwasowość środowiska jamy ustnej na właściwym poziomie.