• Higiena rąk to  najprostsza i najskuteczniejsza metoda profilaktyki zdrowotnej.
• Mycie i dezynfekcja rąk zmniejsza ryzyko zakażenia i zachorowania na różne choroby.
• W okresie pandemii  66 proc. Polaków myje ręce podczas wizyty w toalecie.

Ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) - Światowy Dzień Higieny Rąk skierowany jest przede wszystkim do podmiotów medycznych, gdzie higiena rąk jest szczególnie ważna i może zaważyć na czyimś życiu. Ta prosta czynność jest zwykle traktowana jako sposób zapobiegania zakażeniom krzyżowym pacjentów i zakażeniom związanym z opieką zdrowotną.

Przed pandemią COVID-19 Światowa Organizacja Zdrowia szacowała, że tylko 38 proc.  personelu medycznego poprawnie przeprowadzało higienę rak.

Zawiłości prostego mycia rąk

Mycie rąk - jako skuteczna metoda profilaktyki -  wymaga odpowiedniej staranności. Według wytycznych WHO czynność ta powinna trwać około minuty. Tyle czasu potrzeba, aby brud oraz mikroorganizmy zostały spłukane.

Mycie rąk należy zacząć od kciuka. Potem szorujemy skórę między palcami. Należy przy tym pamiętać, aby dłonie myć dokładnie z obu stron. Drobnoustroje  najczęściej pozostają na kciukach, paznokciach i skórkach wokół paznokci i tym  częściom dłoni trzeba szczególnie dużo czasu poświęcić podczas mycia.

Przestrzeganie zasad higieny jest niezwykle istotne w przeciwdziałaniu zakażeń wewnątrzszpitalnych. Wiążą się one m.in. z przedłużonym pobytem w szpitalu, długotrwałą niepełnosprawnością, zwiększoną opornością mikroorganizmów na środki przeciwdrobnoustrojowe i nadmierną liczbą zgonów.

Gdy brak czasu na mycie rąk 

W krajach rozwiniętych zakażenia wewnątrzszpitalne dotyczą 5-15 proc. hospitalizowanych osób. Mogą dotyczyć 9-37 proc. osób przyjętych na oddziały intensywnej terapii. Najczęstszym rodzajem zakażenia w szpitalu jest zakażenie dróg moczowych (36 proc.), a następnie zakażenie miejsca operowanego (20 proc.), zakażenie krwi i zapalenie płuc (w obu przypadkach po 11 proc.).

Jak ważna jest higiena rąk świetnie ilustruje historia związana z twórcą teorii dotyczącej mycia rąk, którym był austriacki lekarz Ignaz Semmelweis. W 1847 r. przeprowadził pierwsze badanie kliniczne dotyczące wpływu higieny rąk na śmiertelność wśród pacjentek kliniki położniczej Uniwersytetu Wiedeńskiego Allgemeine Krankenhaus.

Zauważył, że śmiertelność matek, głównie związana z gorączką połogową, była istotnie wyższa w klinice, w której szkolono studentów medycyny (16 proc.), w porównaniu z sąsiednią (7 proc.), w której kształciły się położne. Semmelweis spostrzegł również, że lekarze i studenci medycyny często udawali się bezpośrednio na salę porodową po przeprowadzeniu sekcji zwłok. Podejrzewał obecność „trujących cząstek” na dłoniach pomimo mycia rąk wodą z mydłem. Zalecił więc szorowanie rąk uczniów i lekarzy w roztworze wapna chlorowanego przed każdym kontaktem z pacjentką, a zwłaszcza po opuszczeniu sali autopsyjnej. W rezultacie śmiertelność w jego klinice spadła do 3 proc.