Prawie co drugie dziecko w wieku 3 lat (dane: Monitoring Zdrowia Jamy Ustnej MZ) w Polsce choruje na próchnicę zębów. Jedną z kluczowych przyczyn takiego stanu rzeczy są „błędy” dietetyczne popełniane przez rodziców i opiekunów. Cukier jako dodatek, cukier przed snem oraz niewłaściwe karmienie: naturalne i sztuczne, szczególnie przed zaśnięciem - to główne grzechy. Przez takie zachowania zwiększa się ryzyko wystąpienia próchnicy wczesnego dzieciństwa. Cukier to nie tylko ten stołowy. To także cukry zawarte w: syropach i sokach owocowych, syropach glukozo-fruktozowych, z agawy, w miodzie i wielu innych. Organizatorzy kampanii „Polska mówi #aaa” apelują, aby w pierwszych dwóch latach życia nie dodawać dziecku cukru w żadnej postaci do posiłków i przekąsek.

***
Prof. Dorota Olczak-Kowalczyk, konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii dziecięcej, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, współtwórczyni projektu „Leczymy mleczaki”.

Dzieci bywają wystarczająco słodkie, nie trzeba ich dosładzać. Rodzice oraz opiekunowie powinni unikać pokarmów lub napojów z cukrem, zarówno z tym dodanym przez producenta jak i przez nich samych. Jest to ważne, zwłaszcza w pierwszych latach życia i z pewnością przyniesie nie tylko korzyści dla zdrowia, ale ułatwi kształtowanie korzystnych dla zdrowia preferencji smakowych. Warto pamiętać, że najlepszym napojem do zaspokajania pragnienia jest woda. Mało które dziecko czy nastolatek rozumie, że wypijając puszkę gazowanego napoju słodzonego o objętości 355 ml spożywa nawet do 40 gramów (około 8 łyżeczek !) cukru. A przecież częste picie takich napojów jest jedną z przyczyn nie tylko próchnicy ale także otyłości u dzieci i młodzieży, i w konsekwencji ryzyka cukrzycy, chorób serca. Dzieła zniszczenia dopełniają kwasy: cytrynowy, jabłkowy, węglowy, kwas ortofosforowy oraz jako antyutleniacz - kwas askorbinowy, przyczyniające się dodatkowo do erozji szkliwa. Nauka nie ma wątpliwości - w odniesieniu do próchnicy ważne są zarówno ilość jak i częstotliwość spożywania cukru, ta korelacja jest silna. Wzrost spożycia cukru o 1 kg na osobę w wieku 12 lat w ciągu roku, skutkuje wzrostem frekwencji próchnicy o około 1 proc.  

***
Dlaczego dieta uboga w cukier jest najważniejsza w początkowych latach życia dziecka? Dentyści przypominają, że bakterie próchnicotwórcze pojawiają się w jamie ustnej wraz w pierwszymi zębami. Pochodzą najczęściej od rodzica z niewyleczoną próchnicą, zwykle od matki.

Ich przenoszenie ułatwia całowania dziecka w usta, oblizywania sztućców oraz smoczków, brak higieny jamy ustnej po karmieniu przed snem i w nocy oraz długotrwałego (po ukończeniu przez dziecko 12 miesiąca życia) i nocnego kamienia piersią lub butelką.