Prof. David Herrera jest prodziekanem Uniwersytetu Complutense w Madrycie, specjalistą w zakresie periodontologii, przewodniczącym Grupy Badań Periodontologicznych International Association for Dental Research, członkiem zespołu roboczego FDI Global Periodontal Health Project, byłym prezesem Hiszpańskiego Towarzystwa Periodontologii.

Jakie są kluczowe kwestie dotyczące jamy ustnej, gdy mówimy o zakażeniu i transmisji COVID-19? 
Jamę ustną uznano za bardzo istotny element w przenoszeniu SARS-CoV-2. Usta są głównym punktem dostępu wirusa do organizmu. W ciągu pierwszych 10 dni zakażony pacjent zwykle pozostaje bezobjawowy, ale jest wysoce zaraźliwy. W tym czasie wirus gromadzi się na błonie śluzowej nosa, jamy ustnej i gardła, a dopiero później przedostaje się do płuc.

Wykazano, że receptory ACE2 (proteina biorąca udział w regulacji ciśnienia krwi) licznie występują w błonie śluzowej jamy ustnej, szczególnie w błonie śluzowej języka. Co więcej, liczba receptorów ACE2 w gruczołach ślinowych jest większa niż w płucach, więc mogą one stanowić rezerwuar dla SARS-CoV-2 u bezobjawowych pacjentów. Poza tym kropelki śliny stanowią najważniejszą drogę przenoszenia wirusa. Zatem jama ustna stanowi jeden z głównych elementów dostępu wirusa do organizmu.

Reasumując, SARS-CoV-2 jest łatwo kolonizowany dzięki dostępności receptorów ACE2, a usta stanowią jednym z najważniejszych rezerwuarów wirusa i niestety doskonałym źródłem przenoszenia wirusa (przez ślinę), namnażanie wirusa w ustach może być związane z ciężkością przebiegu COVID-19.

Czy płyny do płukania ust mogą odgrywać istotną rolę w zmniejszaniu wiremii w jamie ustnej i ryzyka przeniesienia COVID-19?
Wpływ tego typu środków doustnych na obniżenie poziomu SARS-CoV-2 w jamie ustnej można uznać za bardzo istotny. Rola przypisywana płukankom jamy ustnej o działaniu wirusobójczym jest naprawdę istotna. Zmniejszenie ilości wirusa w jamie ustnej skutkuje zmniejszoną ilością wirusa wydalanego przez nosiciela i mniejszym ryzykiem przeniesienia zakażenia, a dla nosiciela także z prawdopodobnie mniejszą ciężkością przebiegu choroby.

Na bardzo wczesnym etapie pandemii zalecano płukanie jamy ustnej przed jakąkolwiek interwencją stomatologiczną, przy czym najczęstszymi zaleceniami były specyfiki wykorzystujące: nadtlenek wodoru, jod powidonu i chlorek cetylopirydyniowy.

Istnieją ograniczone dowody na bezpośredni wpływ przedzabiegowego płukania jamy ustnej środkami antyseptycznymi na obciążenie wirusem jamy ustnej SARS-CoV-2. Możliwy korzystny wpływ stosowania doustnych środków antyseptycznych został oceniony in vitro i in vivo. Dowody te wskazują wstępnie na jod powidonu i chlorek cetylopirydyniowy, jako odpowiednie środki do płukania przed zabiegiem stomatologicznym.