infoDENT24.pl: Pandemia odcisnęła piętno na zdrowiu dzieci. Ucierpiała psychika, ucierpiała kondycja fizyczna, jak jest ze stanem uzębienia? Prof. Dorota Olczak Kowalczyk stwierdziła (co prawda nie z pozycji konsultanta krajowego do spraw stomatologii dziecięcej, ale z oglądu lekarza dentysty leczącego dzieci), że jest gorzej niż jeszcze dwa lata temu. Czy faktycznie mamy problem większy niż zwykle, bo za pandemią COVID-19 kroczy pandemia próchnicy?
Lek. dent. Kamila Karmazyn: Badanie stanu zdrowia jamy ustnej u dzieci wskazuje na wzrost intensywności i frekwencji próchnicy w ostatnim czasie. Do takiej sytuacji przyczyniły się zapewne m.in. zaniedbania higieniczne, zmiana trybu życia oraz nawyków dietetycznych.

Dzieci oraz ich opiekunowie tłumaczą ten stan dezorganizacją życia codziennego, a także utrudnionym dostępem do opieki medycznej, a także stomatologicznej związanej z sytuacją pandemiczną w naszym kraju. Wiemy, że ograniczenia w zakresie funkcjonowania gabinetów stomatologicznych były tylko chwilowe, ale stały się wygodną wymówką usprawiedliwiającą zaniedbania zdrowotne. 

infoDENT24.pl: Z ostatniego monitoringu stanu zdrowia jamy ustnej dzieci i młodzieży, przeprowadzonego w 2020 r. wynika, że wiedza rodziców na temat profilaktyki próchnicy u małych dzieci wciąż nie jest wystarczająca. To kiepski prognostyk na przyszłość, bo pierwszymi nauczycielami we wdrażaniu prozdrowotnych nawyków nie jest ani przedszkole, ani szkoła a rodzice właśnie. Jaka jest lista grzechów głównych?
Lek. dent. Kamila Karmazyn:  Skuteczność w zapobieganiu oraz leczeniu choroby próchnicowej u dzieci zależy w dużej mierze od świadomości prozdrowotnej oraz zaangażowania rodziców czy opiekunów dzieci. 

Muszą oni zdawać sobie sprawę z konieczności dbania o stan zdrowia dziecka już w okresie płodowym, tak aby opóźnić kolonizację jamy ustnej bakteriami próchnicogennymi.

Ważnym elementem jest prawidłowa i zróżnicowana dieta przyszłej matki, unikanie przekąsek oraz ograniczenie spożycia przez nią cukru. Rodzice i opiekunowie małych dzieci nie powinni oblizywać smoczków, czy też maczać ich np. w miodzie, ani korzystać z tych samych sztućców co dziecko. Powinni również unikać pocałunków w usta dziecka.

Zabiegi higieniczne jamy ustnej powinny być wykonywane już w bezzębnej jamie ustnej, a po ukazaniu się zębów konieczne jest regularne szczotkowanie pastą z fluorem. Zaleca się, aby po ukończeniu pierwszego roku życia przed snem i w nocy podawać tylko wodę, a nie słodkie mleko, kaszki czy soki soki owocowe.

Pamiętajmy, że zbilansowana dieta zgodna z piramidą żywieniową, regularne posiłki oraz prawidłowe odstępy między nimi, a także prawidłowa higiena jamy są ważne w zapobieganiu choroby próchnicowej.

infoDENT24.pl: Leczenie ortodontyczne, przypisane jest dzieciom, no bo „krzywy" zgryz, bo estetyka uśmiechu, tymczasem kłopoty w tym zakresie rzutują na wiele poważnych problemów w funkcjonowaniu całego organizmu młodego człowieka. 
Lek. dent. Kamila Karmazyn: Leczenie ortodontyczne wpływa na poprawę czynności narządu żucia: oddychania, odgryzania, połykania i żucia pokarmów, a także wymowy i rozwoju stawów skroniowo-żuchwowych. Oczywiście poprawia również estetykę i komfort psychiczny.

infoDENT24.pl: Z wielu badań wynika, że 87 proc. dzieci odwiedza dentystę przynajmniej dwa razy w roku, co najmniej 75 proc. szczotkuje zęby przez co najmniej 2 minuty, a więc spełnia żelazne zasady profilaktyki próchnicy. Tymczasem 8 na 10 dzieci ma próchnicę. Co robimy nie tak? Gdzie tkwi główny problem? Czy może to są wskazania dla diety bezcukrowej, natomiast inne powinny być dla dzieci, które nie stronią od słodkości, a więc w zasadzie dla wszystkich?
Lek. dent. Kamila Karmazyn: Wiem, że wysokość ryzyka wystąpienia próchnicy u dzieci nie jest stała. W każdym momencie mogą wystąpić czynniki zwiększające jej ryzyko. Są to m.in. zmiana diety czy higieny jamy ustnej, leczenie ortodontyczne, choroba ogólna lub ograniczające jej nasilenie modyfikacja diety, brak prawidłowego działania higienicznego oraz profilaktyczno-leczniczego. Dlatego też stosowane metody profilaktyczne i lecznicze zależą od wieku oraz indywidualnych potrzeb dziecka.

infoDENT24.pl: Czy lekarze dentyści, w oparciu o codzienne rozmowy z rodzicami na temat stanu zdrowia jamy ustnej najmłodszych, stworzyli wykaz najbardziej kuriozalnych mitów w tym zakresie, które z zadziwiającą siłą pokutują wśród Polaków?
Lek. dent. Kamila Karmazyn: Wiele błędów zaczyna się już na etapie ciąży i życia płodowego dziecka. Kobiety ciężarne boją się bowiem korzystać z opieki stomatologicznej, a przecież w ich organizmach dochodzi do licznych zmian zwiększających ryzyko wystąpienia chorób jamy ustnej.

Ważne, aby przyszła mama zdawała sobie sprawę z konieczności opóźnienia kolonizacji jamy ustnej swojego dziecka bakteriami próchnicogennymi przez prawidłową higienę, wdrożenie podstawowego leczenia stomatologicznego oraz racjonalnej i zrównoważonej diety. Powinna ona unikać produktów kariogennych i szczotkowania zębów bezpośrednio po wymiotach.

Wspominałam już o konieczności dbania o higienę jamy ustnej już od pierwszych dni życia, a także ograniczeniu karmienia nocnego. Powinniśmy unikać nawyków umożliwiających przenoszenie śliny opiekunów do jamy ustnej dziecka. Zaleca się ograniczyć częstość podawania słodzonych napojów i soków, a także wprowadzić minimum dwugodzinne przerwy między posiłkami (unikać podjadania!).

Również leniwe żucie, spożywanie pokarmów o miękkiej, retencyjnej konsystencji czy cukrów "ukrytych" (w sokach owocowych, płatkach śniadaniowych, ketchupie itp.) wpływają na wystąpienie choroby próchnicowej. Istotna jest kolejność spożywania produktów (warto łączyć pokarmy kariogenne z kariostatycznymi, np. ciastko z mlekiem), a także wybierać te, które stymulują wydzielanie śliny i podnoszą ph w jamie ustnej.

Na profilu Listerine dla Profesjonalistów przez cały czerwiec trwa kampania fundująca dawkę przydatnej wiedzy na temat profilaktyki i promowania zdrowych nawyków higieny jamy ustnej u dzieci.

Zapraszamy do odwiedzenia strony na facebooku.