- Wrzesień to ostatni miesiąc, w którym krytykowane, ze względu na zawartość rtęci, plomby amalgamatowe będą mogły być stosowane w gabinetach stomatologicznych realizujących kontrakty NFZ
- Od października zastąpią je białe plomby, estetyczniejsze, droższe, ale – co najważniejsze - „zdrowsze” nie tylko dla organizmu człowieka, ale i środowiska
- Skierowane do publikacji rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego, kończy erę plomb amalgamatowych (z zawartością rtęci). Dokument nosi datę 25 sierpnia i zacznie obowiązywać po 30 dniach od jego ogłoszenia w Dzienniku Ustaw
- Ministerstwo Zdrowia podaje, że powszechne wprowadzenie "białych" plomb skutkować będzie wzrostem kosztów realizowanych świadczeń o 21 mln zł
- Przy tej okazji sprawdziliśmy, co jeszcze jest za darmo u dentysty "na NFZ". Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych, przysługujących na NFZ obejmuje ponad 60 pozycji
Białe plomby zamiast czarnych amalgamatowych
Dbając o pacjentów, o dentystów, ale także o ochronę środowiska Ministerstwo Zdrowia zadecydowało o całkowitym odejściu od stosowania w leczeniu na NFZ wypełnień amalgamatowych (z dodatkiem rtęci). Sformułowanie „całkowite” jest na miejscu, gdyż tego typu wypełnień nie używa się od lat nie tylko w przypadku dzieci, młodzieży oraz kobiet w ciąży, ale także u innych pacjentów, jeśli leczenie dotyczy zębów „na widoku” (od trójki do trójki na górze i dole).
Co do zasady, dzieci do 18 roku życia fundowane mają szybkoschnący światłoutwardzalny materiał kompozytowy. Dorośli muszą zadowolić się kompozytowym materiał chemoutwardzalnym.
Podobna reguła obowiązuje zresztą w przypadku leczenia kanałowego. Na leczenie endodontyczne wszystkich zębów (ale tylko do trzech kanałów w zębie) liczyć mogą kobiety w ciąży i połogu (do 42. dnia po porodzie) oraz dzieci i młodzież - do ukończenia 18. roku życia. Pozostali pacjenci fundowane mają leczenie kanałowe tylko od trójki do trójki.
Wyrugowanie amalgamatu z gabinetów, świadczących stomatologiczne usługi gwarantowane, to wyprzedzający ruch w stosunku do unijnych przepisów, które przewidują wprowadzenie takiej restrykcji do 2030 r.
Co jednak z osobami, które chciałyby wykorzystać zmianę sytuacji i zadbać o usunięcie plomb amalgamatowych? Ograniczenia w tym względzie są dwa. Po pierwsze, to będzie mogło nastąpić wyłącznie ze wskazań medycznych. Po drugie takie świadczenie mają oferować tylko te gabinety, które wyposażone zostaną w separatory amalgamatu, a więc w sprzęt bezpiecznie wyłapujący rtęć zawartą w usuwanym wypełnieniu.
Zbyt niski standard usług stomatologicznych na NFZ
Od dawna oczekiwany koniec ery królowania amalgamatu w gabinetach stomatologicznych podnosi nieco standard usług oferowanych w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, standard, który krytykowany jest przez leczonych i przez leczących.
Ci pierwsi sfrustrowani są zbyt długim czasem oczekiwania na wizytę, drudzy przeżywają rozterki, gdyż w sytuacji zbyt niskich wycen poszczególnych procedur - zmuszani są do oferowania świadczeń, których standard coraz mniej ma wspólnego ze współczesną medycyną. Nie chodzi tutaj tylko o stosowanie tanich, często nie najlepszych materiałów.
Coraz trudniej jest obronić to co znajduje się w koszyku świadczeń gwarantowanych przed zarzutem realizowania świadczeń, które nie dają gwarancji sukcesu terapeutycznego. Bez radykalnych zmian, chociażby w leczeniu ortodontycznym na NFZ, może powstać zarzut, iż obowiązujące procedury przynieść mogą więcej szkody niż pożytku.
Zasada rozdzielności świadczeń stomatologicznych
Koszyk świadczeń gwarantowanych, nie dość że ubogi, to jeszcze nie jest spójny. Bywa tak, że aby ocenić wynik podjętego leczenia pacjenci muszą z własnej kieszeni opłacać wykonanie zdjęcia rtg. Takie sytuacje mogą być pułapką dla dentystów, bo procedur, tych realizowanych w ramach kontraktu i tych opłacanych z kieszeni pacjenta łączyć nie wolno. Podejrzenie o taki schemat działania zakończyć się może kontrolą urzędników NFZ i dotkliwymi karami nałożonymi na świadczeniodawcę.
Podobna zasada obowiązuje w przypadku gdyby ktoś chciał na przykład dopłacić do lepszych jakościowo materiałów stomatologicznych. Mając związane ręce, wielu dentystów rezygnuje z podpisywania kontraktów z NFZ. Głównym powodem tego stanu rzeczy jest jednak oczywiście dramatycznie niska wycena większości procedur uwzględnionych w koszyku świadczeń gwarantowanych, które pomimo takiej nazwy - nie gwarantują rentowności praktyki zorientowanej na realizowanie kontraktu podpisanego z NFZ.
Ortodoncja, jaskrawy przykład kłopotów ze świadczeniami na NFZ
Mniej powodów do narzekań mogą mieć dzieci, a dokładniej zapewne ich rodzice, gdyż koszyk świadczeń gwarantowanych, stworzony dla osób do ukończenia 18 roku życia, nie odbiega zbyt od wzorcowego modelu leczenia stomatologicznego, jaki powinien obowiązywać w tym przedziale wiekowym.
Szeroki katalog tego co się należy nie oznacza jednak, równie szerokiego dostęp do leczenia, szczególnie specjalistycznego. Czas oczekiwania na przyjecie przez ortodontę lub periodontologa mierzony jest w długich miesiącach, podczas których rozwój choroby u dziecka może przybrać zdecydowanie niekorzystny przebieg.
Czas oczekiwania zaczyna się od 2 - 6 miesięcy (woj. dolnośląskie, podlaskie) do 3 – 4 lat - w województwie śląskim i świętokrzyskim. Ministerstwo Zdrowia szacuje, że tam gdzie czeka się najdłużej potrzeby w zakresie leczenia ortodontycznego dzieci zaspokojone są w ok. 25 - 28 proc.
W tej sytuacji zapobiegliwi rodzice starają się zapisać pociechy do specjalisty w wieku czterech, pięciu lat. To odpowiedni zapas czasu na zrealizowanie leczenia, które w przypadku usług „na NFZ” w zasadzie kończy się wraz z 12 rokiem życia pacjenta.
Według Macieja Miłkowskiego, podsekretarza stanu w MZ czas oczekiwania na leczenie wydłuża się, bo zbyt mała jest liczba podmiotów deklarujących gotowość udzielania świadczeń w zakresie ortodoncji. Ministerstwo Zdrowia informuje, że do ogłaszanych konkursów rzadko wpływają oferty lekarzy dentystów, posiadających uprawnienia do prowadzenia gwarantowanego leczenia ortodontycznego. Lekarze ci nie są zainteresowani leczeniem aparatami zdejmowanymi, finansowanymi ze środków publicznych. Ortodonci preferują leczenie ortodontyczne z użyciem znacznie droższych aparatów stałych, finansowanych w całości przez pacjentów – uważa MZ.
Polacy zbyt rzadko odwiedzają gabinet dentystyczny
Polak odwiedza dentystę średnio niespełna raz w ciągu roku (0,9) - to niemal czerwona latarnia w unijnej statystyce. Tłumaczenie, że leczenie prywatne jest za drogie, a „na NFZ” - zbyt długie kolejki - jest tylko tłumaczeniem. Lista „darmowych” świadczeń ogólnostomatologicznych może nie odpowiada oczekiwaniom osób dbających o hollywoodzki uśmiech, ale z pewnością nie jest tak, że w gabinecie pracującym w oparciu o kontrakt z NFZ na pacjentów nie czeka nic więcej niż ekstrakcja.
24 proc. Polaków nie było w gabinecie stomatologicznym ani razu przez ostatnie 12 miesięcy wynika z - Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS). Co prawda 6 proc. Polaków twierdzi, że nie stać ich na leczenie stomatologiczne, ale aż 70 proc. nie zgłasza takiego problemu.
Najczęściej, według EHIS, dentystę odwiedzają Holendrzy (2,8 razy w roku), za nimi plasują się Czesi, Litwini (1,6) i Niemcy (1,5).
Do dentysty "na NFZ" można się dostać, chociaż w przypadku części specjalistycznych zabiegów, w niektórych rejonach kraju - terminy wizyt podawane są w długich miesiącach.
Czytaj więcej
Im więcej utraconych zębów, tym większe ryzyko demencjiDentysta „na NFZ”. Co jest za darmo?
Wykaz świadczeń ogólnostomatologicznych, przysługujących "na NFZ"
- Badanie lekarskie stomatologiczne, które obejmuje również instruktaż higieny jamy ustnej (raz w roku kalendarzowym).
- Badanie lekarskie kontrolne (trzy razy w roku kalendarzowym, a w przypadku kobiet w ciąży i w okresie połogu - nie częściej niż raz na kwartał).
- Konsultacja specjalistyczna (świadczenie obejmuje badanie specjalisty z krótką pisemną oceną i wskazaniami diagnostyczno - terapeutycznymi dla lekarza prowadzącego).
- Badanie żywotności zęba.
- Rentgenodiagnostyka (do dwóch zdjęć wewnątrzustnych w roku kalendarzowym).
- Znieczulenie miejscowe powierzchniowe.
- Znieczulenie miejscowe nasiękowe.
- Znieczulenie przewodowe wewnątrzustne.
- Leczenie próchnicy powierzchniowej - każdy ząb.
- Leczenie obnażonej i skaleczonej miazgi zęba.
- Opatrunek leczniczy w zębie stałym.
- Całkowite opracowanie i odbudowa ubytku zęba na jednej, dwóch powierzchniach (także rozległego).
- Trepanacja martwego zęba z zaopatrzeniem ubytku opatrunkiem
- Dewitalizacja „zatrucie” miazgi zęba z zaopatrzeniem ubytku opatrunkiem (procedura rzadko stosowana).
- Ekstyrpacja przyżyciowa miazgi - leczenie kanałowe wykonywane z wykorzystaniem mikroskopu, który umożliwia maksymalnie precyzyjne opracowywanie kanałów zęba (świadczenie u osób powyżej 18. roku życia jest udzielane z wyłączeniem zębów przedtrzonowych i trzonowych).
- Ekstyrpacja zdewitalizowanej "zatrutej" miazgi zęba (świadczenie u dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobiet w ciąży i w okresie połogu jest udzielane w całym uzębieniu, u osób powyżej 18. roku życia - z wyłączeniem zębów przedtrzonowych i trzonowych).
- Czasowe wypełnienie kanału (świadczenie u dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz u kobiet w ciąży i w okresie połogu jest udzielane w całym uzębieniu, a u osób powyżej 18. roku życia - z wyłączeniem zębów przedtrzonowych i trzonowych).
- Wypełnienie kanału (świadczenie u dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobiet w ciąży i w okresie połogu jest udzielane w całym uzębieniu, u osób powyżej 18. roku życia - z wyłączeniem zębów przedtrzonowych i trzonowych).
- Leczenie endodontyczne zęba z wypełnieniem jednego kanału ze zgorzelą miazgi (świadczenie u dzieci i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobiet w ciąży i w okresie połogu jest udzielane w całym uzębieniu, a u osób powyżej 18. roku życia - z wyłączeniem zębów przedtrzonowych i trzonowych).
- Usunięcie złogów nazębnych (miękki oraz twardy nalot, który regularnie odkłada się na powierzchni zębów) z 1/2 łuku zębowego (świadczenie jest udzielane raz w roku kalendarzowym w obrębie całego uzębienia).
- Płukanie kieszonki dziąsłowej i aplikacja leku.
- Leczenie zmian na błonie śluzowej jamy ustnej.
- Kiretaż zwykły (zamknięty) w obrębie 1/4 uzębienia (zabieg wykonywany w celu oczyszczenia kieszonek dziąsłowych - w przypadku kieszonek do 5 mm bez odsłaniania korzenia i wykonywania nacięć).
- Unieruchomienie zębów ligaturą drucianą (metalowe ligatury, tak samo jak gumowe, mają za zadanie utrzymanie łuku w zamkach aparatu ortodontycznego, stosowane gdy konieczne jest mocniejsze dociśnięcie łuku do zamków).
- Usunięcie zęba, w tym chirurgiczne usunięcie zęba (świadczenie obejmuje usunięcie zęba przez dłutowanie wewnątrzzębodołowe z zastosowaniem wierteł i dźwigni).
- Chirurgiczne zaopatrzenie małej rany - do trzech zębodołów, włącznie ze szwem.
- Założenie opatrunku chirurgicznego.
- Nacięcie powierzchniowo, podśluzówkowo lub podskórnie leżącego ropnia włącznie z drenażem i opatrunkiem.
- Tymczasowe zaopatrzenie złamanej szczęki lub żuchwy.
- Repozycja „nastawienie” i unieruchomienie zwichnięcia żuchwy.
- Uzupełnienie braków zębowych za pomocą protezy częściowej włącznie z prostymi doginanymi klamrami w zakresie 5 - 8 brakujących zębów (świadczenie obejmuje uzupełnienie za pomocą ruchomej protezy akrylowej częściowej - raz na 5 lat w zakresie 5–8 brakujących zębów w jednym łuku zębowym, ograniczenie nie dotyczy osób po operacyjnym usunięciu nowotworów w obrębie twarzoczaszki).
- Uzupełnienie braków zębowych za pomocą protezy częściowej w zakresie więcej niż 8 zębów (świadczenie obejmuje uzupełnienie za pomocą ruchomej protezy akrylowej częściowej - raz na 5 lat, ograniczenie nie dotyczy osób po operacyjnym usunięciu nowotworów w obrębie twarzoczaszki).
- Zaopatrzenie bezzębnej szczęki i żuchwy protezą całkowitą (za pomocą protezy akrylowej całkowitej, łącznie z pobraniem wycisku czynnościowego na łyżce indywidualnej - raz na 5 lat, ograniczenie nie dotyczy osób po operacyjnym usunięciu nowotworów w obrębie twarzoczaszki).
- Odtworzenie funkcji lub poszerzenie zakresu ruchomej protezy (naprawy) w większym zakresie z wyciskiem (raz na 2 lata).
- Całkowite podścielenie jednej protezy w sposób pośredni, włącznie z ukształtowaniem obrzeża – dla szczęki i żuchwy (raz na 2 lata)
- Wizyta adaptacyjna – dotyczy pierwszych wizyt małych dzieci
Świadczenie jest udzielane bez połączenia z innymi świadczeniami gwarantowanym (dotyczy dzieci do ukończenia 6. roku życia). - Zabezpieczenie profilaktyczne bruzd lakiem szczelinowym – każdy ząb (świadczenie jest udzielane raz do ukończenia 8. roku życia, w przypadku bruzd drugich trzonowców stałych - udzielane raz do ukończenia 14. roku życia).
- Lakierowanie zębów 1/4 łuku zębowego (świadczenie dotyczy wszystkich zębów stałych i jest udzielane nie częściej niż raz na kwartał – za każdą 1/4 łuku zębowego, świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Impregnacja zębiny (świadczenie dotyczy zębów mlecznych).
- Opatrunek leczniczy w zębie mlecznym.
- Amputacja przyżyciowa miazgi w zębie z nieuformowanym korzeniem (świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Amputacja przyżyciowa miazgi (świadczenie jest udzielane w udokumentowanych przypadkach dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Ekstyrpacja zdewitalizowanej miazgi zęba z nieuformowanym korzeniem (świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Amputacja zdewitalizowanej miazgi zęba mlecznego (obejmuje amputację mortalną zęba mlecznego, świadczenie udzielane jest dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Wypełnienie i opracowanie ubytku korony zęba mlecznego.
- Całkowite opracowanie i odbudowa zniszczonego kąta w zębach siecznych (świadczenie dotyczy zębów stałych i jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Kosmetyczne pokrycie niedorozwoju szkliwa (dotyczy zębów stałych, świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Leczenie endodontyczne z wypełnieniem kanałów (bez opracowania i odbudowy ubytku korony zęba, świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobietom w ciąży i w okresie połogu).
- Leczenie endodontyczne z wypełnieniem trzech kanałów (bez opracowania i odbudowy ubytku korony zęba, świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobietom w ciąży i w okresie połogu).
- Leczenie endodontyczne zęba z wypełnieniem dwóch kanałów ze zgorzelą miazgi (nie obejmuje opracowania i odbudowy ubytku korony zęba, świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia oraz kobietom w ciąży i w okresie połogu).
- Usunięcie złogów nazębnych ze wszystkich zębów (świadczenie udzielane w obrębie całego uzębienia kobietom w ciąży i w okresie połogu, nie częściej niż raz na 6 miesięcy).
- Badanie lekarskie stomatologiczne i kontrolne po urazie zęba (świadczenie udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia, wykonywane do trzech razy w ciągu pierwszych 6 miesięcy od urazu, z wpisaniem opisu do dokumentacji medycznej).
- Leczenie endodontyczne zęba z nieuformowanym korzeniem z zastosowaniem materiału typu MTA - Mineral Trioxide Aggregate (świadczenie dotyczy 1,2 i 3 kanałów oraz zęba z nieuformowanym korzeniem i jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Rentgenodiagnostyka do 5 zdjęć wewnątrzustnych w roku kalendarzowym (świadczenie jest udzielane dzieciom i młodzieży do ukończenia 18. roku życia).
- Rentgenodiagnostyka – zdjęcie pantomograficzne z opisem (dzieci i młodzież od 5. do ukończenia 18. roku życia, świadczenie jest udzielane raz na 3 lata.
Uwaga: lista ta nie zawiera specjalistycznych świadczeń z zakresu chirurgii stomatologicznej, periodontologii i protetyki.
Komentarze