Dentobusy nie dadzą rady
W szkołach znajduje się 7,3 proc. z gabinetów stomatologicznych funkcjonujących w kraju. Z ankiety NIK wypełnionej przez ponad 3,5 tys. rodziców i opiekunów wynika, że 71 proc. ankietowanych wypowiedziało się za utworzeniem w szkołach gabinetów stomatologicznych. Profilaktykę świadczoną w istniejących gabinetach rodzice oceniali jako średnio zadowalającą.

Poziom opieki stomatologicznej nad dziećmi i młodzieżą miały poprawić dentobusy zakupione przez Ministerstwo Zdrowia. Jednak zdaniem NIK, nie zapewnią one nawet profilaktycznych świadczeń stomatologicznych, nie mówiąc już o leczeniu. Przyczyną jest m.in. liczba szkół, do których miałby dotrzeć gabinety „na kółkach”. Na przykład, w woj. dolnośląskim spośród 690 szkół podstawowych aż 333 (48 proc.) znajduje się na terenie wsi.  W województwie mazowieckim takich szkół jest jeszcze więcej -  942 szkoły (64 proc. wszystkich placówek), natomiast w województwie wielkopolskim 739 (66 proc.).

NIK podkreśla, że zakup dentobusów jest działaniem doraźnym, nierozwiązującym istoty problemu. Nie zapewni poprawy stanu uzębienia u dzieci i młodzieży.

Krucho z kadrą medyczną
Zdaniem NIK niewystarczająca jest liczba personelu medycznego opiekującego się dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym. Utrudnia to zapewnienie równego dostępu do leczenia oraz wydłuża czas oczekiwania na nie. Co prawda liczba lekarzy dentystów w 2016 r. zwiększyła się w porównaniu do 2015 r.  o 17 proc., ale sposób organizacji opieki nieefektywnie wykorzystuje istniejące zasoby finansowe i osobowe. Nadal występują duże dysproporcje w liczbie lekarzy w rozkładzie terytorialnym. Na przykład najwyższy wskaźnik lekarzy dentystów przypadających na 10 tys. dzieci i młodzieży odnotowano w województwie  łódzkim - ponad 1,8, a najniższy w województwie lubuskim  - 0,2. W wyniku tych dysproporcji nie zapewniono całej populacji dzieci i młodzieży równego dostępu do świadczeń profilaktyczno - leczniczych.

Jak wygląda struktura wiekowa aktywnych zawodowo dentystów sprawujących w 2017 r. profilaktyczną opiekę stomatologiczną? Otóż dentyści do 40 lat stanowią 34 proc. wszystkich lekarzy dentystów, w wieku 41- 60 lat 47 proc. i powyżej 60 lat 19 proc. Tak więc stosunkowo dużo, bo prawie co piąty stomatolog leczący w gabinecie szkolnym ma ponad 60 lat, a co więcej tendencja ta narasta (w badanym okresie o 2,1 proc.).

W Polsce inaczej niż w UE
W krajach Unii Europejskiej przyjęte rozwiązania organizacyjne nie uwzględniają realizacji świadczeń leczniczych przez lekarza dentystę w szkole. Stan zdrowotny uzębienia dzieci w Polsce różni się jednak od tego, który jest obserwowany nie tylko w krajach rozwiniętych, ale także w większości krajów europejskich podlegających, podobnie jak Polska, transformacji systemowej. W naszym kraju ponad 50 proc. dzieci w wieku 3 lat ma zęby z próchnicą. Odsetek uczniów szkół podstawowych w wieku 12 lat z co najmniej 1 zębem stałym usuniętym z powodu próchnicy sięga blisko 2 proc., a u młodzieży w wieku 18 lat - blisko 9 proc., czytamy w raporcie NIK.