• Dostęp do opieki stomatologicznej  w wielu krajach jest często niezadawalający. Absolwenci stomatologii zasilający rynek pracy tej luki także nie są w stanie wypełnić, podkreśla raport FDI  na temat uprawnień higienistek stomatologicznych
  • Organizacje zrzeszające higienistki stomatologiczne walczą o rozszerzenie zakresu wykonywanych przez nie czynności, m.in pozwolenie na wykonywanie wypełnień i podawanie znieczulenia miejscowego
  • W większości krajów higienistka może wykonywać zabieg lakowania zębów. Spośród krajów, które pozwalają na prowadzenie niezależnej praktyki przez higienistki stomatologiczne (w sumie 42 proc.), tylko Holandia, Afryka Południowa i Szwecja  zezwalają na wykonanie wypełnień i odtwórcze leczenie próchnicy

Higienistka stomatologiczna. Kompetentna pomoc dentysty 

Światowa Federacja Dentystyczna porównała kompetencje i pozycję prawną higienistek stomatologicznych w zakresie znieczulenia miejscowego i leczenia próchnicy w różnych krajach. O wynikach tego przeglądu informuje International Dental Journal.

Edukacja w zakresie higieny jamy ustnej znacznie się rozwinęła i rozszerzyła od 1945 r. Obecnie higienistki stomatologiczne są szkolone w zakresie oceny ryzyka chorób jamy ustnej oraz edukacji i pomocy pacjentom w zmniejszaniu ryzyka chorób jamy ustnej. Wydaje się, że istnieje duża potrzeba angażowania higienistek w aktywne leczenie próchnicy, podkreślają autorzy raportu - pracownicy naukowi Academic Centre for Dentistry Amsterdam (ACTA) w Holandii.

 Właśnie w Holandii higienistki dentystyczne mają uprawnienia do leczenia zmian próchnicowych i robienia wypełnień. Na całym świecie ta grupa pracowników stomatologicznych lobbuje także za rozszerzeniem zakresu wykonywanych przez nie czynności o podawanie znieczulenia miejscowego. Co jest zasadne, biorąc pod uwagę niedostateczną liczbę aktywnych zawodowo lekarzy dentystów  w porównaniu do szybko rosnącego zapotrzebowanie na ich usługi. 

Szczegółowe obowiązki higienistki. Co wolno?  

Na potrzeby badań powstał kwestionariusz zawierający szczegółowe pytania na temat:

  • wykształcenia,
  • samodzielnej praktyki,
  • delegowania zadań personelowi pomocniczemu oraz bezpośredniego dostępu do pacjentów i prowadzenia higienizacji jamy ustnej,
  • statusu prawnego w zakresie zabiegów leczenia próchnicy i podawania znieczulenia miejscowego.

Kwestionariusz został wysłany do 31 krajowych stowarzyszeń higienistek stomatologicznych, z których 26 odpowiedziało na ankietę, co dało wskaźnik odpowiedzi na poziomie 84 proc.

Znieczulenie miejscowe w gestii higienistki stomatologicznej

W 62 proc. krajów higienistka stomatologiczna może podawać jakąś formę znieczulenia - miejscowe nasiękowe lub przewodowe. Więcej krajów zezwala na znieczulenie nasiękowe (57 proc.), natomiast znieczulenie przewodowe tylko 27 proc. W kilku krajach (12 proc.) higienistce nie wolno podać znieczulenia miejscowego  w formie iniekcji.

W 35 proc. krajów higienistka stomatologiczna może kupić  środek znieczulenia miejscowego, a  w 42 proc. może te leki przechowywać. Skierowanie lub recepta na środek znieczulenia miejscowego wykonywanego przez dentystę jest potrzebny w 27 proc. krajów.

Spośród krajów, które pozwalają na niezależną praktykę i bezpośredni dostęp do higienistki stomatologicznej, tylko 6 krajów (Kanada, Dania, Finlandia, Litwa, Norwegia i Szwecja) zezwala na kupowanie, przechowywanie i podawanie znieczulenia miejscowego w formie zastrzyku, wylicza raport. 

Leczenie próchnicy. Głównie profilaktyczne lakowanie 

23 proc. organizacji podało, że higienistka stomatologiczna może zadecydować o potrzebie leczenia próchnicy metodą wypełnienia. Jednak tylko  15 proc. krajów zezwala higienistce na samodzielne przeprowadzenie zabiegu leczenia ubytku próchnicowego i odbudowy struktury zęba materiałem do wypełnień.

Większość krajów (81 proc.) zezwala na prowadzenie zabiegu lakowania zębów. Spośród krajów (w sumie 42 proc.), które pozwalają na prowadzenie niezależnej praktyki i na to, by pacjenci mieli bezpośredni dostęp do higienistki stomatologicznej, trzy kraje zezwalają wykonanie wypełnień podczas zabiegu leczenia próchnicy: Holandia, Afryka Południowa i Szwecja.

 Autorzy raportu sugerują, że głównym czynnikiem wpływającym zakres obowiązków higienistki jest sposób zorganizowania  krajowej  opieki zdrowotnej i liczba lekarzy dentystów zajmujących się leczeniem chorób jamy ustnej.  Bywa tak, że liczba dentystów w danym  kraju może nie uzasadniać zatrudnienia dodatkowego pracownika i wtedy zadania przypisane do zawodu higienistki stomatologicznej są wykonywane przez dentystów, podsumowuje raport FDI.