Według tegorocznego badania Diagnoza Społeczna - warunki i jakość życia Polaków*, w 2007 roku z wykonania protez z powodów finansowych zrezygnowało 9,4 proc. gospodarstw domowych. W 2011 roku liczba ta wyniosła 6,5 proc. a w 2013 r. - 5,7 proc.

Najczęściej z leczenia zębów i wykonania protez rezygnują członkowie gospodarstw utrzymujących się z niezarobkowych źródeł - odpowiednio 53,4 i 51,6 proc. Tradycyjnie problemy ze sfinansowaniem leczenia stomatologicznego lub protetycznego mają także renciści. Najrzadziej taką decyzję podejmują osoby pracujące na własny rachunek. Niewielkie różnice odnotowano w przypadku rezygnacji z leczenia i protez w przypadku rolników (21,8 proc. i 23,4 proc.) a emerytów (20,5 proc. i 21,4 proc.).

Jeżeli chodzi o typ gospodarstwa domowego, z leczenia zębów i protez najczęściej rezygnują (z przyczyn finansowych) rodziny niepełne 33,3 proc. i 32,8 proc.

Z wymienionych usług najczęściej rezygnują mieszkańcy wsi (odpowiednio 26,4 proc. i 29,6 proc.) i województwa warmińsko-mazurskiego (35,2 proc. 40,0 proc.). Najlepiej pod tym względem wypadają mieszkańcy Opolszczyzny (11,9 proc. i 6,8 proc.).

Diagnoza Społeczna a dane europejskie

Dane zaprezentowane w badaniu przeprowadzonym pod przewodnictwem prof. Janusza Czapińskiego mocno różnią się od zestawień europejskich. Według analiz sygnowanych przez UE od kilku lat odsetek Polaków, którzy deklarują, że nie mogą skorzystać z opieki stomatologicznej, bo ich po prostu na to nie stać, jest zbliżony do średniej w UE. Do poziomu tegp zbliżyliśmy się w 2008 r. i od tego czasu obie krzywe niemal się pokrywają z tym, że Polacy oscylują nieco powyżej 5 proc. , a średnia unijna nieco poniżej 5 proc. Wynika to z analizy European Community Health Indicators (ECHI) - Disease-specific mortality.

Od trzech latach wskaźnik ten dla Polski nieco się zwiększa z 5,1 proc. w 2008 r., w 2009 r. i w 2010 r., do 5,3 proc. w 2011 r. i 5,5 proc. w 2012 r. Średnia unijna w 2008 r. 4,7 proc., w 2009 r. i w 2010 r. oraz w 2011 4,8 proc. i w 2012 r. 4,9 proc.

Nieco inna statystyka przedstawiona została przez Eurostat. W 2005 r. aż 15,6 proc. Polaków na pytanie o notoryczną absencję u lekarza dentysty odpowiadało - brak pieniędzy, w 2006 r. odsetek ten spadł do 12,8 proc., w 2007 r. - do 10,8 proc. W kolejnych latach tendencja zniżkowa utrzymywała się, aż do poziomu 6,4 proc. w 2008 oraz w 2009 r. Niestety w kolejnych latach statystyki znowu zaczęły rosnąć, tym razem do 7,6 proc. w 2012 r.

Kto płaci za lekarza z własnej kieszeni

Według Diagnozy Społecznej najczęściej w ciągu ostatniego roku z placówek służby zdrowia, w których należało płacić z własnej kieszeni, a więc w dużej mierze z leczenia stomatologicznego, korzystały gospodarstwa domowe najzamożniejsze, tj. pracujących na własny rachunek (ponadto 70 proc. gospodarstw z tej grupy), małżeństw z 1 lub 2 dzieci (ponad 60 proc. gospodarstw z tych grup) oraz zamieszkujących największe miasta (prawie 60 proc.).