• Na początku pandemii większość gabinetów stomatologicznych albo była zamknięta, albo realizowała jedynie świadczenia z zakresu pomocy doraźnej.
  • W pierwszym półroczu pandemii COVID-19 zaopatrzenie w śoi bywało problemem, także z tego powodu, że ceny tych artykułów bardzo wzrosły.
  • W wielu krajach dentyści nie otrzymali wsparcia finansowego od rządu.
  • Dane wskazują, że gabinet stomatologiczny jest bezpiecznym miejscem i nie tworzy ryzyka zakażenia koronawirusem. 

Council of European Dentists (CED), organizacja zrzeszająca blisko 340 tys. lekarzy dentystów z terenu całej Europy (w 33 krajowych stowarzyszeniach), ocenia wpływ pandemii COVID-19 i kryzysu w systemach ochrony zdrowia - na funkcjonowanie dentystów i stan zdrowia jamy ustnej pacjentów.

CED definiuje wyzwania jakie stanęły przed dentystami od marca 2020 r. do kwietnia 2021 r. Ta analiza jest podstawą do zadania pytania: czy dentyści - w okresie globalnego zagrożenia zdrowia - są w stanie efektywnie odpowiedzieć  na potrzeby społeczne i potrzeby pacjentów. W celu lepszej oceny skali i charakteru konsekwencji COVID-19 w stomatologii, CED rozsyłał regularnie ankiety badające główne problemy, którymi zajmowali się europejscy dentyści przez cały rok pandemii.

Wyniki analizy sporządzonej przez Council of European Dentists

Ankiety ujawniły  zamknięcie praktyk dentystycznych w wielu krajach. Od kwietnia 2020 r. opiekę stomatologiczną realizowano jedynie w trybie doraźnym, zaś rutynowe usługi ograniczono lub wstrzymano (67 - 100 proc. respondentów). Aż do jesieni 2020 r. miało to ogromny wpływ na dostęp do opieki stomatologicznej. 

Innym poważnym problemem były braki w zaopatrzeniu w środki ochrony indywidualnej (maski, gogle, fartuchy, przyłbice). Taki stan zgłaszało 58 proc. dentystów (od kwietnia do czerwca 2020 r.).

Dentyści z wielu krajów podkreślali zwiększone koszty związane z kontrolą zakażeń, wyższe koszty śoi, presję finansową i wykluczenie z rządowych programów pomocowych.  W niektórych  państwach otrzymywano finansowe wsparcie od rządu, oferowane bezpośrednio dentystom i pracownikom systemu ochrony zdrowia (składki emerytalne, podatki, pożyczki itp.) lub ogólne wsparcie finansowe, oferowane wszystkim obywatelom (wszystkim pracownikom). Jednak wiele praktyk musiało  się dostosować do dodatkowego obciążenia ekonomicznego.

Gabinety stomatologiczne realizowały świadczenia w szczycie zakażeń

Podczas drugiej i trzeciej fali pandemii wiele praktyk w całej Europie funkcjonowało pomimo wprowadzanych kolejnych obostrzeń, ponieważ dane wykazały, że w środowisku gabinetu stomatologicznego nie ma dodatkowego ryzyka infekcji SARS-CoV-2.

CED monitorowało zakażenia koronawirusem wśród dentystów od października 2020 r. do marca 2021 r. W ponad 77 proc. krajowe stowarzyszenia stomatologiczne nie zgłosiły wzrostu wskaźnika infekcji wśród dentystów. Co więcej, większość infekcji COVID-19 nie nastąpiło w pracy.  

 Czego dowiodła pandemia COVID-19

Oto wnioski płynące z badania funkcjonowania gabinetów stomatologicznych w okresie pandemii COVID-19, opierające się na doświadczeniu zebranym przez dentystów:

- Dowody wskazują, że podczas pandemii COVID-19 opieka stomatologiczna jest bezpieczna dla pacjentów, pracowników gabinetu dentystycznego i samych dentystów. Skuteczne protokoły bezpieczeństwa pacjenta i kontroli zakażeń podczas leczenia stomatologicznego zapobiegają dodatkowemu ryzyku infekcji.
- Niezwykle ważne jest, aby gabinety dentystyczne miały przez cały czas dostęp do odpowiedniego sprzętu ochrony osobistej. W tych okolicznościach bardzo ważne jest, aby cena śoi nie stanowiła dodatkowego obciążenia finansowego dla praktyki stomatologicznej, a lekarze dysponowali wystarczającym sprzętem do prowadzenia swojej działalności. 
- Istotne jest, aby transgraniczne zagrożenia epidemiczne nie zakłócały ciągłości świadczenia opieki stomatologicznej. Pielęgnacja jamy ustnej, w tym rutynowe kontrole, higienizacja jamy ustnej i profilaktyka, to elementy podstawowej opieki zdrowotnej. Odroczenie leczenia stomatologicznego ma negatywny wpływ na stan jamy ustnej i ogólny stan zdrowia pacjentów oraz tworzy lub pogłębia już istniejące nierówności w zakresie zdrowia jamy ustnej.
-  Istotne jest, aby dentyści otrzymywali wsparcie rządowe, gdy ich pracę zakłóca pandemia, gdyż funkcjonowanie praktyki podlega w takiej sytuacji znacznym  obciążeniom finansowym.
- Dentyści są niezbędnymi pracownikami służby zdrowia i najważniejsze jest, aby wraz z innymi pracownikami służby zdrowia traktowali ich priorytetowo, aby otrzymać szczepionkę COVID-19.
- CED zachęca dentystów do szczepienia się, jako że są zawodem zaufania publicznego. Dentyści odgrywają kluczową rolę w promowaniu szczepień przeciwko COVID-19 wśród ogółu społeczeństwa.