Jak wskazuje Council of European Dentists dentyści świetnie wiedzą, że częste wizyty kontrolne to szansa dla pacjentów, by nowotworowe zmiany zostały wcześnie zdiagnozowane. Oznacza to także, że dentyści mają wyjątkową szansę, by ratować życie, skoro rak jamy ustnej stał się współcześnie jedną z najczęstszych przyczyn zachorowań i śmiertelności.

Picie alkoholu w nadmiernych ilościach, palenie tytoniu w jakiejkolwiek formie, infekcje jamy ustnej (zwłaszcza powodowane przez Candida albicans), oraz inne czynniki ryzyka, jak na przykład obniżona odporność organizmu, zwiększają ryzyko zachorowania na ten nowotwór. Badania dowodzą, że na raka jamy ustnej najczęściej zapadają osoby o niskich dochodach i słabo wykształcone. Te grupy społeczne są zatem najbardziej obciążone ryzykiem i stoją wobec największych barier w dostępnie do profilaktyki i leczenia nowotworów.

Winny pacjent, lekarz i system
Istnieją trzy główne przyczyny, dla których diagnoza odwleka się w czasie: sam pacjent, pracownik medyczny i system opieki zdrowa. Badania wykazują, że pacjenci często ignorują wczesne objawy raka jamy ustnej i/lub mają utrudniony dostęp do opieki zdrowotnej,  interniści często źle interpretują objawy choroby, zaś system opieki zdrowotnej jest nadmiernie obciążony kosztami terapii mających priorytet.  Co więcej powszechny brak świadomości na temat objawów i przyczyn raka jamy ustnej, są także alarmujące, podkreśla CED.

W takiej sytuacji kilka aktywności ma szczególne znaczenie dla rozwiązania tego problemu. Zwłoka w diagnostyce zawiniona ze strony pacjenta może być ograniczana dzięki kampaniom edukacyjnym na temat skutków nadmiernego spożycia alkoholu, palenia papierosów, skutków infekcji HPV oraz znaczenia zdrowej diety.

Dentyści powinni być dobrze przygotowani do diagnostyki raka jamy ustnej. Kluczowy jest tu skryning w kierunku raka jamy ustnej złożony m.in. z oględzin jamy ustnej oraz badania dotykowego szyi. System edukacji powinien umożliwiać studentom stomatologii nabycie niezbędnych w tym kierunku umiejętności. 

Rak jamy ustnej to nowotwór, któremu w łatwy sposób można  zapobiec.
A to za sprawą edukacji, podnoszenia społecznej świadomości oraz poprawy działania systemu opieki zdrowia. I tu także mamy misję do spełnienia jako dentyści – powinniśmy promować prozdrowotne zachowania, inicjować dyskusję na temat rzucania nałogu palenia papierosów, ograniczania konsumpcji alkoholu. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)  jest jednym z bardzo ważnych czynników ryzyka raka jamy ustnej, zatem szczepienia przeciwko HPV dziewcząt i chłopców w młodym wieku są niezwykle ważne. I o tym także dentyści powinni mówić swoim pacjentom, apeluje CED .