Powszechne wdrożenie programów higieny jamy ustnej w szkołach podstawowych mogłoby poprawić stan zdrowia jamy ustnej dzieci - a wszystko to przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów opieki – uważa główny autor badania prof. Richard Niederman, kierownik katedry Epidemiology & Health Promotion w NYU College of Dentistry.

Co piąty uczeń szkoły podstawowej ma co najmniej jeden ząb zaatakowany próchnicą. Z chorobą można skutecznie walczyć dobrą higieną jamy ustnej w domu i systematycznymi wizytami u dentysty. Wiele rodzin napotyka jednak na przeszkody utrudniające wizytę u dentysty. Są to na przykład koszty i wymóg towarzyszenia dzieciom u dentysty, a więc często konieczność zwalniania się z pracy.

- Szkolne programy profilaktyki próchnicy eliminują te bariery, zapewniając dzieciom podstawową opiekę dentystyczną. Obecność rodziców nie jest w takim przypadku wymagana - powiedział Niederman.

Badanie zostało przeprowadzone w 33 publicznych szkołach podstawowych w stanie Massachusetts, w których higienistki stomatologiczne objęły opieką 6927 dzieci. Usługi były świadczone bezpłatnie.

Dwukrotne wizyty obejmowały badania stomatologiczne, a następnie zapobieganie i leczenie próchnicy, w tym lakierowanie i tylko minimalnie inwazyjne wypełnienia - w celu stabilizacji ubytków.

Uczniowie otrzymali również instrukcje dotyczące higieny jamy ustnej, szczoteczki do zębów i pastę z fluorem. Jeśli wymagana była bardziej kompleksowa opieka, uczniów kierowano do dentystów. Warto zauważyć, że stosowane procedury nie powodowały powstawania aerozoli, co ogranicza ryzyko przenoszenia wirusów w powietrzu.

Po roku występowanie nieleczonych ubytków zmniejszyło się o ponad 50 proc. W jednej grupie szkół ubytki zmniejszyły się z poziomu początkowego 39 proc. do 18 proc. a w drugiej grupie z 28 proc. do 10 proc.

- W 2010 r. rząd federalny postawił sobie za cel zmniejszenie częstości występowania próchnicy u dzieci o 10 procent (do 2020 r.). Nasze badanie pokazuje, że jest to nie tylko wykonalne, ale także, że kompleksowy program szkolny może zmniejszyć liczbę próchnicy pięciokrotnie - powiedział Niederman.

Niedawne analizy ekonomiczne szkolnych programów zapobiegania próchnicy, przeprowadzone przez naukowców z NYU College of Dentistry (w tym ten jeden w Massachusetts), pokazują, że są one opłacalne i mogą zaoszczędzić duże kwoty. Gdyby ten szkolny projekt został wdrożony na szczeblu krajowym, mógłby zmniejszyć wydatki Medicaid na zdrowie jamy ustnej dzieci nawet o połowę .

Pandemia COVID-19 przerwała pracę większość gabinetów stomatologicznych w szkołach z powodu ich zamknięcia i strachu przed tworzeniem się aerozoli. Stomatologiczna opieka w gabinetach dentystycznych została bezpiecznie wznowiona dzięki dodatkowym środkom kontroli zakażeń. Naukowcy podkreślają znaczenie bezpiecznej kontynuacji opieki w szkole, biorąc pod uwagę jej potencjał w zapobieganiu próchnicy za pomocą procedur bez aerozoli.

Wyniki zostały opublikowane 1 marca w Journal of the American Dental Association.