
Program powinien być projektowany w porozumieniu ze specjalistami – stomatologami, doświadczonymi w prewencji próchnicy, którzy pomogą właściwie wybrać poprawne działania.
Koszt całkowity programu (w ramach realizacji 2019-2023) ma wynieść 5 mln zł z podziałem na:
- wynajem sali - 120 tys. zł,
- wynagrodzenie dla prowadzących szkolenia - 900 tys. zł,
- zestawy edukacyjne - 720 tys. zł,
- materiały do warsztatów - 1,5 mln zł,
- koszt badania - 600 tys. zł,
- koszty pośrednie przy organizacji warsztatów i badań np. koszty dojazdu - 120 tys. zł,
- opracowanie materiałów, strona internetowa, szkolenia dla prowadzących warsztaty - 400 tys. zł,
- koszty pośrednie projektu - 800 tys. zł.
Koszt jednego zestawu edukacyjnego będzie wynosił 12 zł, zaś koszt badania stomatologicznego - 40 zł.
W projekcie nie określono kosztów związanych z monitorowaniem i ewaluacją programu (należy to uzupełnić).
Program finansowany będzie ze środków europejskich w ramach programu POWER.
Projekt może stanowić uzupełnienie świadczeń gwarantowanych w zakresie zapobiegania występowaniu próchnicy wśród młodzieży.
Populacja docelowa
Populację docelową programu stanowi młodzież w wieku 15-19 lat (ok. 1,866 mln osób).
Wsparciem edukacyjnym zostanie objętych ok. 60 tys. osób, co stanowi 3,2 proc. populacji docelowej. W pierwszej kolejności wsparcie powinno zostać skierowane do uczniów szkół branżowych oraz techników i szkół specjalnych przysposabiających do pracy.
Wskazano także, że w sytuacji problemów z pozyskaniem grupy docelowej, działaniami będą mogli być objęci uczniowie liceów ogólnokształcących oraz ogólnokształcących szkół artystycznych dających uprawnienia zawodowe.
Zgodnie z przedstawionymi danymi, w 2017 r. 1,16 mln osób uczęszczało do szkół ponadpodstawowych, w tym było 669,5 tys. uczniów branżowych szkół I stopnia, techników oraz specjalnych szkół przysposabiających do pracy oraz 487,6 tys. uczniów liceów ogólnokształcących, a także ogólnokształcących szkół artystycznych dających uprawnienia zawodowe.
Dane te odnoszą się do osób w wieku 15-24 lata. Połowa populacji docelowej ma zamieszkiwać tereny wiejskie lub miasta do 20 tys., gdzie dostęp do opieki stomatologicznej jest ograniczony.
Cele i efekty programu
Celem głównym programu jest „wzrost świadomości młodzieży w kwestii zasad profilaktyki próchnicy zębów”.
Dodatkowo sformułowano trzy cele szczegółowe
Dwa cele odnoszą się do podniesienia poziomu wiedzy w zakresie prawidłowej higieny jamy ustnej, właściwych nawyków żywieniowych, diety oraz stylu życia. Trzeci cel dotyczy wczesnej identyfikacji, w okresie realizacji programu, próchnicy wśród osób, u których przeprowadzono badanie stomatologiczne w ramach programu.
W projekcie zaproponowano trzy mierniki efektywności:
- liczba osób, które wzięłyby udział w warsztatach edukacyjnych w zakresie profilaktyki próchnicy – 60 tys. osób (na podstawie listy obecności);
- wzrost wiedzy uczestników programu w zakresie zasad profilaktyki próchnicy zębów – 90 proc. uczestników programu (na podstawie krótkich ankiet rozdawanych przed i po zajęciach);
- liczba osób, u których przeprowadzono by badanie stomatologiczne z instruktażem higieny jamy ustnej - 15 tys. (na podstawie oświadczenia pacjenta i lekarza dentysty o udzielonym świadczeniu).
Planowane interwencje w ramach programu obejmują:
- przeprowadzenie szkoleń dla osób odpowiedzialnych za realizację działań edukacyjnych,
- organizację warsztatów edukacyjnych dla młodzieży oraz wykonanie badań stomatologicznych wraz z instruktażem higieny jamy ustnej.
Pierwszy etap programu będzie polegał na przygotowaniu krótkich materiałów informacyjnych o profilaktyce próchnicy (w formie elektronicznej) oraz scenariusza warsztatów edukacyjnych.
Materiały informacyjne będą przekazywane do poradni POZ oraz poradni/gabinetów stomatologicznych. Natomiast przygotowany scenariusz warsztatów będzie ogólnodostępny.
W ramach pierwszego etapu zaplanowano również szkolenia dla osób odpowiedzialnych za realizację warsztatów edukacyjnych dla uczniów.
Nie wskazano liczby planowanych szkoleń, miejsca ich realizacji, czasu ich trwania oraz liczby uczestników pojedynczego szkolenia, co wymaga uzupełnienia.
Ponadto planuje się utworzenie strony internetowej dotyczącej profilaktyki próchnicy, jednak nie sprecyzowano jej zakresu tematycznego, co wymaga uszczegółowienia.
Kolejny etap programu będzie polegał na przeprowadzeniu warsztatów edukacyjnych dla młodzieży.
W ramach tego etapu realizatorzy będą zobowiązani do nawiązania współpracy z szkołami ponadpodstawowymi i podmiotami leczniczymi w celu dotarcia do grupy docelowej, a także do podjęcia działań rekrutacyjnych dostosowanych do osób młodych, np. poprzez stworzenie odpowiedniego profilu w mediach społecznościowych.
Zgodnie z treścią programu zajęcia edukacyjne realizowane będą w 20-25 osobowych grupach, prowadzone przez wcześniej wyszkolone osoby (lekarz dentysta, specjaliści w dziedzinie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej). Określono zakres tematów koniecznych do przedstawienia w ramach zajęć, m.in. zasady i sposoby higieny jamy ustnej, zasady zdrowego odżywiania, zasady zdrowego stylu życia, znaczenie systematycznych wizyt u lekarza. W ramach zajęć planowane jest przekazywanie materiałów promocyjno-edukacyjnych, takich jak pasta z fluorem, szczoteczka do zębów, nić dentystyczna.
Do badania stomatologicznego z instruktażem jamy ustnej zostanie zaproszonych 15 tys. uczestników warsztatów. Celem badania będzie określenie planu leczenia. Z uwagi na ograniczoną liczbę miejsc o zakwalifikowaniu na badanie stomatologiczne będzie decydować kolejność zgłoszeń.
Zasadne jest wyodrębnienie osób z wysokim ryzykiem próchnicy i stosowanie u nich intensywnych, indywidualnie ukierunkowanych działań profilaktycznych (ACFF 2016).
Zakończenie udziału w programie dla 75 proc. uczestników programu nastąpi po odbyciu zajęć edukacyjnych. Pozostały procent uczestników programu zakończy w nim udział po badaniu stomatologicznym i otrzymaniu planu leczenia. Pacjent, który będzie miał wykonywany przegląd jamy ustnej poza gabinetem stomatologicznym, otrzyma stosowne informacje odnośnie miejsca, w którym będzie mógł rozpocząć leczenie.
Zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego (Dz.U. z 2017 r., poz. 193 z późn. zm.) badanie lekarskie stomatologiczne, które obejmuje również instruktaż higieny jamy ustnej znajduje się w wykazie świadczeń ogólnostomatologicznych, wykazie świadczeń ogólnostomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. r.ż. oraz wykazie świadczeń ogólnostomatologicznych dla dzieci i młodzieży do ukończenia 18. r.ż. udzielanych w dentobusie. Zatem należy wziąć pod uwagę, że istnieje ryzyko podwójnego finansowania świadczeń.
Monitorowanie i ewaluacja
W ramach programu zostanie powołana Rada Monitorowania, do której zostanie oddelegowana co najmniej jedna osoba od każdego realizatora programu.
Do zadań Rady będzie należało m.in. omawianie prac związanych z przygotowaniem materiałów edukacyjnych, scenariuszy zajęć oraz przeprowadzaniem warsztatów edukacyjnych, a także analiza wniosków z przeprowadzanych działań.
Zgłaszalność do programu monitorowana będzie w oparciu o dane dotyczące odsetka liczby osób, które uczestniczyły w programie w stosunku do liczby osób, którym zaproponowano udział w programie. Warto uwzględnić również analizę liczby zgód na udział w programie oraz liczby osób, które nie wzięły udziału w programie wraz z analizą przyczyn nieuczestniczenia w programie.
Ocena jakości świadczeń w programie oparta będzie o sprawozdania przekazywane przez realizatorów programu. Natomiast powinna ona uwzględniać także ocenę uczestników programu (ankieta satysfakcji).
Program w ten sposób został oceniony przez Radę Przejrzystości przy AOTMiT.
Komentarze