- Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej obchodzony jest 20 marca od 15 lat. Święto to powstało z inicjatywy Światowej Federacji Dentystycznej, aby przypominać o znaczeniu zdrowia jamy ustnej oraz sposobach jak dbać o jej dobrostan
- W Polsce 46 proc. przypadków próchnicy wśród dzieci w wieku do 9 lat nie jest leczonych, natomiast częstotliwość utraty zębów u osób w wieku ponad 20 lat wynosi blisko 12 proc.
- W Polsce ponad 80 proc. 12-latków ma próchnicę, a przed 18. rokiem życia odsetek ten zwiększa się prawie do 100 proc.
- Od blisko dekady w ramach programu "Dziel się Uśmiechem" uczniowie z całej Polski poznają zasady prawidłowej higieny jamy ustnej. Dotychczas blisko 800 tys. dzieci wzięło udział w zajęciach edukacyjnych w ponad 5,5 tys. szkół.
- W 2023 r. odbywa się 10. jubileuszowa edycja programu, dzięki której kolejnych 100 tys. uczniów klas 1-3 dowie się, jak troszczyć się o zdrowy i piękny uśmiech
Czytaj więcej
Co drugi Polak chodzi do dentysty, aby wyrwać ząb
20 marca przypada Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej. Jak prawidłowo dbać o uśmiech nie tylko od święta?
Katastrofalny stan zdrowia jamy ustnej Polaków
Według szacunków Ministerstwa Zdrowia, problem próchnicy dotyczy niemal każdego dorosłego Polaka oraz 82 proc. sześciolatków [1].
W Polsce 46 proc. przypadków próchnicy wśród dzieci w wieku do 9 lat nie jest leczonych, natomiast częstotliwość utraty zębów u osób w wieku ponad 20 lat wynosi blisko 12 proc. [2].
Z badania WHO Global Oral Health Report z 2022 r. wynika, że aż 3,5 mld osób na całym świecie cierpi z powodu różnych problemów związanych ze złym stanem zdrowia jamy ustnej.
Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej. Zaproszenie do ciężkiej pracy
Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej obchodzony jest 20 marca od 15 lat. Święto powstało z inicjatywy Światowej Federacji Dentystycznej w 2008 r., aby przypominać o znaczeniu zdrowia jamy ustnej oraz sposobach jak dbać o jej dobrostan. Jest to szczególnie istotne ze względu na aktualność i skalę problemu.
Higiena jamy ustnej w 4 krokach
4 proste zasady higieny jamy ustnej, rekomendowane przez ekspertów z zakresu stomatologii:
- Dokładne szczotkowanie zębów pastą z fluorem przynajmniej dwa razy dziennie.
- Czyszczenie przestrzeni międzyzębowych poprzez stosowanie dodatkowych środków do higieny jamy ustanej – takich jak nici czy płyn.
- Żucie bezcukrowej gumy po jedzeniu i piciu, gdy nie ma możliwości umycia zębów.
- Kontrolowania stanu zębów podczas regularnych wizyt u dentysty.
Globalna pandemia próchnicy
Między rokiem 1990, a 2019 szacunkowa liczba przypadków chorób jamy ustnej wzrosła o ponad 1 mld (aż o 50 proc.). Oznacza to, że na świecie więcej osób zachorowało na próchnicę niż się urodziło [3].
Konsekwencje, wynikające z nieprawidłowego dbania o uśmiech, mogą być przeróżne i pojawiać się na każdym z etapów naszego życia.
Próchnica dotyka 514 milionów dzieci na całym świecie, a 39 proc. starszych osób wraz z wiekiem zaczyna doświadczać niedoboru chroniącej przed chorobą śliny i suchości w jamie ustnej [4].
Co więcej, przez lata zmienił się również tryb życia – coraz częściej ludzie są zabiegani, jedzą o nieregularnych porach, często w drodze. Przez to dużo częściej zęby narażone są na działanie kwasów pochodzących z płytki nazębnej [5].
Jako kluczowy element wspomagający profilaktykę zdrowia jamy ustnej dziś i w przyszłości, specjaliści stomatologii wskazują wczesne kształtowanie dobrych nawyków, tak, abyśmy już jako dzieci rozumieli potrzebę wdrażania ich w codzienną rutynę i stosowali je regularnie w późniejszym życiu.
Próchnica zębów dotyka niemal każdego
Prof. Dorota Olczak-Kowalczyk, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej:
Skala próchnicy rośnie wraz z wiekiem – w Polsce ponad 80 proc. 12-latków ma próchnicę, a przed 18. rokiem życia odsetek ten zwiększa się prawie do 100 proc. Rzadko uświadamiamy sobie jednak, że organizm to spójnie działająca maszyna, a problemy pojawiające się w jamie ustnej tj. stany zapalne dziąseł czy próchnica, mają realne przełożenie na działanie całości.
U dziecka nieleczone zęby mleczne z aktywnymi zmianami próchnicowymi powodują, że wyrzynające się zęby stałe również prawdopodobnie będą podatniejsze na próchnicę, a ta nieleczona może w przyszłości doprowadzić do problemów układu oddechowego, serca i układu krążenia. Dlatego tak ważne jest wczesne kształtowanie zdrowych nawyków i zapoznawanie dzieci z czterema prostymi krokami dla zdrowych i czystych zębów.
Troska o dobre nawyki kształtowane od dzieciństwa to kluczowy, ale nie jedyny aspekt dbania o stan naszej jamy ustnej. Istotne jest również dopasowanie metod dbania o uśmiech do szybko zmieniającego się świata.
Guma do żucia bez cukru. Kiedy stosować
Prof. Marzena Dominiak, prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego:
To naturalne, że nasz tryb życia się zmienia. Dlatego po jedzeniu, gdy nie mamy możliwości wyszczotkowania zębów, warto sięgnąć po bezcukrową gumę, której żucie stymuluje produkcję i przepływ śliny, co prowadzi do zmniejszenia kwasowości w jamie ustnej.
Gumę bez cukru powinniśmy żuć po posiłku, wy piciu kawy, soków, a nawet wody gazowanej – te produkty mają odczyn kwasowy, a kwasowość prowadzi do próchnicy. Jednocześnie nie możemy oczywiście zapomnieć o regularnym wykonywaniu pozostałych kroków dla zdrowych i czystych zębów – tworzą one całość zapewniającą nam zdrowy i zadbany uśmiech przez całe życie.
Program „Dziel się Uśmiechem”
W 2013 r. powstał program edukacyjny Orbit® „Dziel się Uśmiechem”. Ogólnopolska inicjatywa prowadzona jest przez Polski Czerwony Krzyż oraz firmę Mars Polska wraz z partnerami merytorycznymi – Polskim Towarzystwem Stomatologicznym oraz Polskim Towarzystwem Stomatologii Dziecięcej.
Od blisko dekady w ramach programu uczniowie z całej Polski poznają zasady prawidłowej higieny jamy ustnej, a także dowiadują się, jak zapobiegać próchnicy zębów, stosując cztery kroki dla zdrowych i czystych zębów.
Dotychczas blisko 800 tys. dzieci wzięło udział w wyjątkowych zajęciach edukacyjnych w ponad 5,5 tys. szkół. W tym roku odbywa się 10. jubileuszowa edycja programu, dzięki której kolejnych 100 tys. uczniów klas 1-3 dowie się, jak troszczyć się o zdrowy i piękny uśmiech.
***
[1] Program Ministerstwa Zdrowia „Monitorowanie Stanu Zdrowia Jamy Ustnej Populacji Polskiej w latach 2016-2020” pt. Ocena stanu zdrowia jamy ustnej i jego uwarunkowań w populacji polskiej w wieku 6, 10 i 15 lat w 2018 roku, s. 57.
[2] WHO Global Oral Health Report, Country Profile – Poland.
[3] WHO Global Oral Health Report, 2022 r., s. 10.
[4] WHO Global Oral Health Report, 2022 r., s.30, 44.
[5] Lepkiego, bezbarwny filmu zawierającego bakterie, który w sposób naturalny powstaje na powierzchni zębów w ciągu czterech do dwunastu godzin po szczotkowaniu. Substancje zawarte w żywności i napojach łączą się z bakteriami płytki nazębnej, co powoduje wyzwalanie się kwasów.
Czytaj więcej
Problemy psychiczne lekarzy. Zbyt często bagatelizowane
Komentarze